Polyfarmacie

Polyfarmacie is het gelijktijdig gebruiken van meerdere verschillende geneesmiddelen. Dit komt vaker voor bij ouderen en bij patiënten met chronische aandoeningen. Zij vormen een kwetsbare groep en maatwerk is geboden. Zijn er effecten van bepaalde combinaties van medicijnen? Kan de patiënt de middelen gebruiken zoals ze zijn bedoeld?

Polyfarmacie is een uitdaging voor patiënten die verschillende medicijnen nodig hebben

Van de chronisch zieken gebruikt 17% tenminste vijf geneesmiddelen naast elkaar, bij mensen boven de 75 gaat het zelfs om een derde van de populatie. Soms moeten mensen geneesmiddelen gebruiken om bijwerkingen van andere medicijnen te verminderen of te voorkomen. Onjuist gebruik van meerdere geneesmiddelen veroorzaakt niet alleen ongemak en problemen. In ernstige gevallen kan het leiden tot ziekenhuisopnamen en overlijden. Het is bekend dat problemen door onjuist geneesmiddelengebruik te voorkomen zijn.

Geneesmiddelen kunnen elkaars werking beïnvloeden

Bij polyfarmacie ontstaat een complex netwerk van geneesmiddeleninteracties. Het ene geneesmiddel kan de opname, afbraak en/of uitscheiding (farmacokinetiek) van een ander middel beïnvloeden. Ook kunnen geneesmiddelen elkaars werking (farmacodynamiek) in positieve of negatieve zin beïnvloeden. Over deze interacties is nog onvoldoende wetenschappelijk onderbouwde kennis beschikbaar. Het GGG-programma stimuleert onder andere wetenschappelijk onderzoek, praktijkprojecten en het bijeenbrengen van betrokken partijen rond polyfarmacie. Het doel is te komen tot praktische richtlijnen voor het bewaken van medicatie en het voorkómen van complicaties door polyfarmacie.

Voorschrijver, apotheker en patiënt werken samen in onderzoek

Een medicatiebeoordeling is een systematische beoordeling van het geneesmiddelengebruik van een individuele patiënt door de voorschrijver, apotheker en patiënt (en/of mantelzorger). Medicatiebeoordelingen zijn verplicht gesteld voor kwetsbare ouderen met polyfarmacie en lijken veelbelovend, maar het is soms nog een uitdaging om ze in de praktijk vorm te geven. Een en ander stelt hoge eisen aan de arts-patiëntrelatie, mede omdat polyfarmacie vaak leidt tot verminderde therapietrouw. Om goede keuzes te maken, is het aan arts(en) en de patiënt om samen prioriteiten te stellen. GGG investeert daarom ook in studies naar modellen om samen met de patiënt passende keuzes te maken.

Artikelen

Bekijk meer artikelen

Op de hoogte blijven?

Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG)

geneesmiddelen [at] zonmw.nl