Vroege Health Technology Assessment - welke methoden op welk moment en waarom?
Voor de kwaliteit en de personele bezetting van gezondheidszorg is de ontwikkeling van nieuwe innovatieve therapieën en diagnostiek belangrijk. Aan de andere kant kan de introductie van nieuwe (dure) toepassingen een bedreiging zijn voor de houdbaarheid van de zorg. Daarom is aandacht voor aspecten als kosteneffectiviteit, draagvlak en betaalbaarheid, de zogenaamde vroege Health Technology Assessment (vroege HTA), al in de vroege fase van ontwikkeling van therapie en diagnostiek nodig. Echter, vroege HTA wordt nog niet altijd opgenomen in het ontwikkelproces van nieuwe zorg innovaties. Het is moeilijk om de mogelijkheden en kansen die vroege HTA kan bieden goed op waarde te schatten. In opdracht van ZonMw stelde een consortium onder leiding van Janneke Grutters (Radboudumc) en Geert Frederix (UMC Utrecht) een rapport op dat inzicht verschaft in de geleerde lessen van eerdere initiatieven op het gebied van vroege HTA. Ook is in kaart gebracht welke methoden van vroege HTA wanneer en met welk doel inzetbaar zijn.
Het doel van vroege HTA
Vroege HTA kan inzicht geven waar een specifieke innovatie de meeste waarde kan toevoegen. Het kan ook het onderzoek efficiënter inrichten door inzicht te geven in de meest relevante indicatie, plek in het zorgpad en/of uitkomstmaten. De verkregen inzichten kunnen bijvoorbeeld helpen om investeerders bereid te vinden om te investeren in de ontwikkeling van het product vanwege de gekwantificeerde potentiële waarde.
De methode van vroege HTA
Een vroege HTA kan uit veel verschillende methoden bestaan, met verschillende doelen. Het is van groot belang om vooraf inzichtelijk te maken welke vragen de opdrachtgever heeft en bij welke HTA-methoden de besluitvormer het meeste baat heeft. Het kan nodig zijn om verschillende methoden te combineren of om verschillende methoden op specifieke momenten in te zetten.
De timing van vroege HTA
Vaak zijn ontwikkelaars in een heel vroege fase nog niet bezig met de evaluatie of implementatie van hun innovatie. Juist deze fase biedt kansen om de innovatie bij te sturen of te anticiperen op uiteindelijke implementatie. Het is essentieel dat HTA experts en andere stakeholders vroeg in het proces betrokken worden voor een nog betere samenwerking met het projectteam. Naast de structurele rol van de HTA expert in het team is het belangrijk dat de vroege HTA blijvend is opgenomen in het ontwikkel- en onderzoeksproces en herhaald wordt wanneer dit relevant is voor het informeren over besluiten rondom de ontwikkeling of investering in de innovatie. Door vroege HTA herhalend in te zetten, wordt de focus op het uiteindelijke doel van de innovatie gelegd en kan de ontwikkeling en/of het onderzoek op tijd bijgestuurd worden.
Kenmerken die verschillen tussen vroege HTA studies
Er zijn negen kenmerken geïdentificeerd die verschillen tussen vroege HTA studies: methodologie, domein, doel, publiek/besluitvormer, stadium van ontwikkeling, beschikbaarheid data over de huidige zorg, beschikbaarheid data over de innovatie, investeringsrisico en type technologie. De keuze voor methodologie en domein in een vroege HTA is afhankelijk van de overige zeven kenmerken.
Raamwerk voor de inzet van vroege HTA methodologie
Door deze kenmerken te combineren en visualiseren met de drie typen vragen die (vroege) HTA kan informeren, zijnde 1) probleemverkenning, 2) anticipatie en optimalisatie, en 3) beoordeling, is een raamwerk ontwikkeld dat structuur biedt in hoe, wanneer en waarom vroege HTA ingezet kan worden.
Meer informatie
- Rapport ‘Vroege Health Technology Assessment' welke methoden op welk moment en waarom?
- Dit rapport is opgesteld in opdracht van het ZonMw programma Translationeel Onderzoek 2
- Voor meer informatie kunt u contact opnemen met cluster Translationeel Onderzoek: translational@zonmw.nl