Hart- en vaatziekten
De verschillen tussen mannen en vrouwen ten aanzien van hart- en vaatziekten uiten zich in alle aspecten: zowel wat betreft de onderliggende ziekteprocessen, de invloed van hormonen als ook de dagelijkse praktijk van aanwezige klachten, diagnostiek en behandeling. Naast klassieke risicofactoren zijn er bovendien genderspecifieke risicofactoren. Ook hebben vrouwen met hart- en vaatziekten vaker last van microvasculair lijden in het hart dan mannen.
Hoewel er in de laatste jaren veel kennis opgedaan is over genderspecifieke en gendersensitieve aspecten bij hart- en vaatziekten, leidt dit nog onvoldoende tot aanpassingen van richtlijnen en behandeling in de praktijk. Daarnaast is er nog onvoldoende multidisciplinair onderzoek op het gebied van hoogrisicogroepen. Ook is er nog weinig bekend over etiologie, diagnostiek en therapie van microvasculair lijden in het hart en welke aanpassingen in diagnostisch instrumentarium eventueel nodig zijn om hart- en vaatziekten beter te kunnen vaststellen, gelet op genderverschillen. Innovaties zouden zich daarom bij voorkeur moeten richten op implementatie van kennis, multidisciplinair onderzoek naar hoogrisicogroepen, etiologie, diagnostiek en therapie van microvasculair lijden in het hart en gendersensitieve diagnostiek van hart- en vaatziekten.
In deze publicatie worden de projecten over hart- en vaatziekten en preventie uitgelicht.
From gender-sensitive psychosocial factors to diversity in incidence and outcomes of ischemic heart disease: a systematic review and meta-analysis (849100001)
2017-2018
Psychologische factoren zoals somberheid of depressie en angstklachten vormen een risico voor het ontwikkelen én verergeren van hartziekten met zuurstofgebrek (ischemie). Deze psychologische factoren komen vaker voor bij vrouwen, én bij patienten met hartziekten. Resultaten uit 290 wetenschappelijke artikelen met 3,5 miljoen mannen en 2,5 miljoen vrouwen zijn meegenomen in dit meta-analyse onderzoek. Zowel voor mannen als vrouwen werd een verhoogd risico op ischemische hartziekten gevonden wanneer psychologische factoren aanwezig waren. Voor mannen was dit risico 24%, voor vrouwen 22%. Voor het verergeren van ischemische hartziekten was het risico voor mannen hoger; 37% en voor vrouwen 21%.
Hart voor vrouwen in Den Haag
2019-2021
Zwangerschapsvergiftiging, hoge bloeddruk en suikerziekte tijdens de zwangerschap kunnen een vroeg signaal zijn voor een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Vrouwen met deze aandoeningen in de zwangerschap moeten daarom na de zwangerschap blijvend gecontroleerd worden op aanvullende risicofactoren om op tijd het risico op hart- en vaatziekten te kunnen verlagen. Dit project bestaat uit twee deelprojecten, namelijk een integraal zorg- en preventieaanbod voor vrouwen die gedurende de looptijd van het implementatieproject in beeld komen vanwege zwangerschapsvergiftiging, hoge bloeddruk en suikerziekte tijdens de zwangerschap en na hun bevalling deze integrale zorg en preventie aangeboden krijgen; en het opsporen van vrouwen die vanwege hun voorgeschiedenis in aanmerking komen voor een integraal zorg- en preventieaanbod.
SIZE MATTERS (849200014)
2017-2021
Verwijding van de grote lichaamsslagader in de borstholte (aorta aneurysma) treft naar schatting 200.000 mensen in Nederland. Jaarlijks worden 1.200 preventieve operaties verricht om het openscheuren van de aorta te voorkomen. Zo’n operatie heeft risico’s en moet dan ook alleen worden uitgevoerd als de risico’s van de operatie opwegen tegen het risico van een scheur van de aorta.
SIZE MATTERS onderzoekt man-vrouwverschillen in zo’n aorta-aneurysma zoals groeisnelheid, biomarkers, erfelijke factoren, psychologische stress, en risicofactoren rondom de operatie. De verkregen kennis wordt gebruikt om een beslismodel voor de optimale timing van de operatie te maken en een patiënten informatieportaal en keuzehulp te ontwikkelen. Verwachte resultaten zijn betere man-vrouwspecifieke herkenning van hoogrisicopatiënten, optimale timing van de preventieve operatie, minder stress, een betere kwaliteit van leven, en beter geïnformeerde patiënten die kunnen meebeslissen in hun behandeling.
Meer informatie
Cardiovasculair risicomanagement in de eerste lijn voor vrouwen (849600010)
2019-2021
Het risico op hart-en vaatziekten stijgt bij vrouwen rond de overgang. De daling van het oestrogeengehalte heeft een aantal ongunstige gevolgen, en ook kunnen eerder doorgemaakte zwangerschapscomplicaties zoals hypertensie en diabetes, een vervroegde overgang of behandeling voor borstkanker het cardiovasculair risico bij vrouwen verhogen. Daarnaast kunnen vrouwen rond de overgang hinderlijke overgangsklachten hebben die de kwaliteit van leven negatief beïnvloeden.
Meer aandacht voor vrouwen in deze fase kan helpen om het cardiovasculair risico te verminderen en hart- en vaatziekten eerder op te sporen. Bovendien kan gerichte aandacht voor en behandeling van overgangsklachten een gunstig effect hebben op de kwaliteit van leven.