Elkaar helpen bij depressie
Het begon met het naar boven halen van ervaringskennis van mensen met een depressie. Wat is hun verhaal, waar lopen zij tegenaan? En wat is nodig om weer verder te kunnen? Dorien Smit begeleidde als onderzoeker het traject naar Depressie Connect, een online platform op www.depressievereniging.nl. ‘Betekenis geven aan je depressie speelt een belangrijke rol bij herstel. De ervaringsdeskundigen die hebben meegewerkt aan het ontwerp vertelden ons wat zij hebben geleerd tijdens hun depressie. Het werd al snel duidelijk: mensen kunnen elkaar heel goed helpen met ervaringskennis.’
Iedereen denkt met de ander mee, zonder oordeel
Begrip en respect
Er was niet veel behoefte aan een app of ander hulpmiddel over alleen de praktische kant van leven met een depressie. Ook informatie van professionals hoefde niet per se. Verhalen uit het leven zelf, daarin waren mensen geïnteresseerd. Smit: ‘Er gaat zoveel kracht uit van ervaringskennis. Als je ervaringen met elkaar uitwisselt, voel je vanzelf begrip en respect. En je hoeft even niets met allerlei suggesties van anderen die het beste met je voor hebben.’ De verwachting was dat het forum vooral mensen met terugkerende depressies zou trekken, toch komen er ook bezoekers die net een diagnose hebben gehad. Het is belangrijk te ervaren dat je niet de enige bent, dat er veel meer mensen zijn die met hetzelfde worstelen.
Verbonden zijn
Ruim 1 jaar na de lancering telt het forum zo’n 1.200 leden. De toevoeging ‘connect’ is bewust gekozen; bijna iedereen met een depressie vertelt hoe alleen ze zijn (geweest). Smit: ‘Mensen hebben het gevoel met een masker op te leven, niet verbonden te zijn met anderen.’ Ze is voorzichtig met stevige uitspraken over resultaten, maar het forum lijkt gebruikers sterker te maken. Naast zelfmanagement, dus leren leven met (terugkerende) depressies, lijkt ook empowerment een rol te spelen. Door vanuit een groter gevoel van autonomie gelijkwaardige relaties aan te gaan, kunnen mensen meer sociale steun realiseren. Depressie Connect heeft ook een afdeling voor naasten, die ervaringen uitwisselen over hoe je kunt omgaan met iemand met een depressie in je omgeving. Professionals zitten in geen van beide forums. Wel screenen leden van de Depressie Vereniging de site twee keer per dag.
Betekenis geven
Het project evalueert de effecten van Depressie Connect, vervolgt Smit. ‘In interviews zeggen gebruikers dat ze geen directe verbetering ervaren op hun depressieve symptomen. Maar de uitwisseling doet wel iets met de emotionele beleving van hun klachten. Mensen voelen zich minder alleen en kunnen anderen helpen met hun eigen ervaringsverhaal. Het lezen en delen van ervaringen stimuleert zelfreflectie en helpt bij het beter omgaan met de aandoening.’ Overigens loopt er ook een vragenlijstonderzoek over wat forumgebruik doet met onder andere zelfmanagement en empowerment.
Zonder oordeel
De uitwisseling op het forum is intussen erg levendig, juist ook op het praktische vlak, aldus Smit. ‘Bij zelfmanagement horen ook heel concrete dingen. Hoe geef je structuur aan je dag? Neem een hond in huis, is dan een tip. Maar ook: welke medicatie helpt jou? Of: hoe zie je een nieuwe depressie aankomen?’ Smit is onder de indruk van de sfeer op het forum. ‘Iedereen denkt met de ander mee, zonder oordeel. Het is bijzonder hoeveel respect mensen naar elkaar tonen.’
Boek Binnen de buitenkant
Het boek Binnen de buitenkant gunt de lezer een kijkje in het hoofd en hart van mensen die vastliepen in zichzelf. Hun verhalen worden gelardeerd met persoonlijke tips, ervaringen van professionals en recente inzichten uit enkele, door ZonMw gefinancierde, projecten. Daarnaast is een apart hoofdstuk te lezen over het ontstaan en de visie van de herstelbenadering.
