Door de COVID-19 pandemie bleef de druk op de zorg lang toenemen. Dit heeft tot gevolg gehad dat electieve zorg, planbare operaties en behandelingen worden uit- of afgesteld. Klachten van patiënten kunnen verergeren doordat een ingreep of behandeling niet plaatsvindt. Het inhalen van deze non-COVID zorg raakte steeds verder achter op schema waardoor de druk op zorginstellingen zoals ziekenhuizen en huisartsenpraktijken steeds verder toeneemt. ZonMw maakt onderzoek mogelijk die de impact van uitgestelde zorg als gevolg van de coronapandemie bestuderen.
Een van de oorzaken van de uitgestelde zorg is zorgmijding. Er zijn ook patiënten die zorg mijden en bewust kiezen voor uitstel van behandelingen of ingrepen. Angst voor het oplopen van corona of de zorg niet verder willen belasten zijn redenen die genoemd worden. Het was voor de COVID-19 epidemie al bekend dat specifieke groepen mensen zorg mijden uit ontkenning, omdat ze financieel in de knel zaten, de taal niet spraken of vanuit hun geloofsopvatting. De coronapandemie heeft als het ware een vergrootglas gelegd op de kwetsbaarheden en problemen. Dit zet de zorg en met name zorgpersoneel nog meer onder druk: een uitdaging gezien het feit dat zorgpersoneel in deze coronapandemie al extra werd belast.
In de podcastserie ‘Uitgestelde zorg’ gaan we in gesprek met o.a. patiënten en behandelaren over de oorzaken en gevolgen van de COVID-19 crisis op de zorg. Waardoor is uitgestelde zorg ontstaan, wat hebben we ervan geleerd en wat kunnen we in de toekomst anders doen?
Luister aflevering 1:
Hoe de COVID-19 pandemie heeft geleid tot uitgestelde zorg en voor welke uitdagingen staan we?
Uitgeschreven tekst (aflevering 1)
Luister aflevering 2:
Welke lessen met betrekking tot het Nederlandse zorgsysteem hebben we geleerd tijdens de pandemie?
Lees de uitgeschreven tekst (aflevering 2)
Naast deze tweedelige podcastserie lees je in persoonlijke blogs meer over onderzoek naar uitgestelde zorg. Benieuwd hoe het is om onderzoek te doen naar COVID-19 uitgestelde zorg? Een aantal onderzoekers van deze studies schreef een persoonlijk verhaal over hun ervaring met het onderzoek. De eerste blog, geschreven door Sabine Siesling, gaat over haar onderzoek: 'De impact van de COVID-19-uitbraak op de diagnostiek en behandeling van kankerpatiënten: lessen voor de toekomst'.
Ook Silvan Licher en Eveline de Schepper schreven een persoonlijke blog over hun onderzoek 'Zorggebruik in de eerstelijnszorg tijdens de coronapandemie: een landelijk populatieonderzoek vanuit het perspectief van de patiënt en de zorgverlener'. Tegelijkertijd met het uitbrengen van de blog, verschenen ook nieuwe resultaten. Benieuwd? Lees hier de blogs over uitgestelde zorg.
Uitgestelde zorg is onderdeel van het thema organisatie van zorg.
Momenteel lopen er verschillende projecten op het gebied van uitgestelde zorg. Bekijk de projectpagina's voor meer informatie over deze projecten.
Projectnummer: 10430022010014
Dr. J. (Jolanda) van Hoeve
Netherlands Comprehensive Cancer Organisation (IKNL)
In dit project wordt gezocht naar een optimale balans tussen de door COVID-19 noodzakelijke aanpassingen in de zorglogistiek en de inhoud en de kwaliteit van het diagnostisch en behandelingsproces bij kanker. Bekeken wordt welke factoren een rol spelen bij de zorg voor mensen met (symptomen van) kanker.
> Bekijk de projectpagina voor meer informatie over dit project
Projectnummer: 05160482250002
Dr. J.W.M. (Annemijn) Aarts
Amsterdam UMC
In dit project wordt de follow-upzorg in de gynaeco-oncologie tijdens de COVID-19-pandemie in kaart gebracht en onderzocht wat de effecten daarvan waren op zorguitkomsten van patiënten.
> Bekijk de projectpagina voor meer informatie over dit project
Projectnummer: 10430042010051
Prof. dr. J.W.M. (Jan) Bergmans
Technische Universiteit Eindhoven
Uit dit cohortonderzoek bleek dat patiënten met een acuut hartinfarct in de COVID-19-periode langer hebben gewacht met het zoeken naar medische hulp. Tegelijkertijd bleek dat de medische hulp tijdig kon worden geboden. Dit onderzoek toont daarnaast aan dat de mortaliteit en het aantal complicaties bij deze patiënten niet verhoogd zijn tijdens de COVID-19-uitbraak. Omdat deze patiënten baat hebben bij een snelle start van de behandeling, moeten zij opgeroepen worden zich te blijven melden bij acute hartklachten, ook in tijden van crisis.
> Bekijk de projectpagina voor meer informatie over dit project
Projectnummer: 05160482110001
Dr. W.Y. (Willemijn) van der Plas
FlevoZiekenhuis
In dit project onderzoekt een groep gedreven artsen wat precies de effecten van uitgestelde zorg op de uitkomsten van zorg waren en wat de ervaringen waren van patiënten die moesten wachten, maar wel een behandeling nodig hadden.
> Bekijk de projectpagina voor meer informatie over dit project
Projectnummer: 05160482240003
Dr. W.J.K. (Wouter) Hehenkamp
Amsterdam UMC
Onderzoeken welke alternatieve behandelingen plaatsvonden tijdens de COVID19-pandemie in de zorg voor patiënten met goedaardige, gynaecologische aandoeningen en hoe tevreden zij hiermee waren.
> Bekijk de projectpagina van dit project voor meer informatie
Projectnummer: 10430022010027
Dr. J.D. (Dianne) de Korte-de Boer
Maastricht Universitair Medisch Centrum+
Tijdens de COVID-19-pandemie zijn niet-acute, optionele operaties en diagnoses uitgesteld. In dit project worden de effecten van de pandemie op reguliere zorg en patiëntuitkomsten onderzocht.
> Bekijk de projectpagina van dit project voor meer informatie
Projectnummer: 10430022010016
Dr. S. (Silvan) Licher
Erasmus MC
Sinds de COVID-19-uitbraak zijn mensen reguliere zorg gaan mijden. In dit project wordt onderzocht wat daarvan landelijk en regionaal de gevolgen zijn en wat de redenen hiervoor zijn, zowel van de patiënt als van de eerstelijnszorgverlener.
> Bekijk de projectpagina voor meer informatie over dit project
Projectnummer: 05160482220001
Dr. C.W. Helsper
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Onderzoek naar de effecten van veranderde toegang tot zorg door de COVID-19-pandemie op de ernst van hart- en vaatziekten en kanker.
> Bekijk de projectpagina voor meer informatie over dit project
ZonMw werkt aan mogelijkheden om nu en in de toekomst met onderzoek en kennis bij te dragen aan oplossingen in de strijd tegen het coronavirus en de effecten daarvan op de maatschappij. Dit doen we in samenwerking met opdrachtgevers, beleidsmakers, onderzoekers, patiënten, praktijkprofessionals, dataprofessionals en internationale partners. Deze studies naar uitgestelde zorg horen ook bij het brede onderzoek naar COVID-19 en zijn onderdeel van het thema organisatie van zorg.