Het rapport van de commissie Schnabel, ‘Voltooid leven – Over hulp bij zelfdoding aan mensen die hun leven voltooid achten’ (2016), constateert dat er in de samenleving veel verschillende opvattingen bestaan over het begrip ‘voltooid leven’. De commissie kiest voor de formulering dat het gaat om ‘mensen die veelal op leeftijd zijn, die naar hun eigen oordeel geen levensperspectief meer hebben en die als gevolg daarvan een persisterende en actieve doodswens ontwikkeld hebben.’
ZonMw is een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) dat voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en andere opdrachtgevers werkt aan het op een goede manier uitzetten van onderzoek naar gezondheid. Daar past een onderzoek naar dit thema bij. Het vooronderzoek naar 'voltooid leven' wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS en gefinancierd door ZonMw.
350.000 euro lijkt ons meer dan voldoende voor een onderzoek van één jaar met een dergelijke vraagstelling.
Het doel van dit onderzoek is om voldoende inzicht te krijgen in de omvang en omstandigheden van de groep mensen die hun leven als voltooid beschouwen en die als gevolg daarvan een aanhoudende doodswens hebben die buiten de reikwijdte van de bestaande euthanasiewetgeving lijkt te vallen, omdat hun lijden geen of niet voldoende medische grondslag heeft.
Deze subsidieoproep is een oproep met een gerichte vraagstelling. Hiervoor is maar één onderzoek nodig.
De beoordelingscriteria kunt u vinden in de subsidieoproep voor dit onderzoek.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) ontvangt het onderzoeksrapport, zodat dat gebruikt kan worden voor de verdere politieke discussie over 'voltooid leven'. De resultaten van het onderzoek worden tevens openbaar gemaakt en gedeeld via de ZonMw-website en sociale media.
De voorstellen zijn beoordeeld door een begeleidingscommissie onder voorzitterschap van sociaal geneeskundige en voormalig inspecteur-generaal van de Inspectie voor de Gezondheidszorg prof. dr. Gerrit van der Wal. De overige commissieleden zijn: prof. dr. Inez de Beaufort (Medische Ethiek Rotterdam), prof. dr. Govert den Harthogh (Ethiek, Universiteit van Amsterdam), prof. dr. Johan Legemaate (Gezondheidsrecht, Universiteit van Amsterdam), Laurent de Vries (bestuurde Viattence) en dr. Sara Dekking (ministerie van VWS).
In het onderzoek wordt ook gekeken naar achterliggende medische oorzaken van een doodswens.
Het onderzoek is specifiek gericht de groep mensen die hun leven als voltooid beschouwen en die als gevolg daarvan een aanhoudende doodswens hebben die buiten de reikwijdte van de bestaande euthanasiewetgeving lijkt te vallen, omdat hun lijden geen of niet voldoende medische grondslag heeft. Andere groepen, zoals jongeren die vanwege ernstige psychische problematiek hun leven willen beëindigen of mensen die willen vastleggen dat hun leven beëindigd wordt als zij getroffen worden door dementie, vallen buiten het kader van dit onderzoek.
Het doel van dit onderzoek is om voldoende inzicht te krijgen in de omvang en omstandigheden van de groep mensen die hun leven als voltooid beschouwen en die als gevolg daarvan een aanhoudende doodswens hebben die buiten de reikwijdte van de bestaande euthanasiewetgeving lijkt te vallen omdat hun lijden geen of niet voldoende medische grondslag heeft.
Dat is ons niet bekend.
ZonMw volgt de wet- en regelgeving over dit thema en heeft geen eigen standpunt over euthanasie.
Volgens de Nederlandse wet is zelfdoding niet verboden, maar hulp bij zelfdoding wel. Als mensen hulp zoeken bij zelfdoding, geldt de euthanasiewet. Die stelt dat alleen een arts onder strikte voorwaarden deze hulp mag verlenen.
Ook anderen dan hoogbejaarde ouderen kunnen hun leven als voltooid beschouwen. Een scherpe leeftijdsgrens is hier niet te trekken.
ZonMw heeft geen standpunt over het wel of niet uitbreiden van de euthanasiewet. U kunt deze vraag het beste stellen bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Meer informatie over euthanasie en de voorwaarden waaraan voldaan moet worden kunt u vinden op de website van de Rijksoverheid.
Uiteraard is dat het beste en het beleid van het ministerie is daar ook op gericht. Maar ook dan blijft er een groep over voor wie geldt dat zij hun leven als voltooid beschouwen en waarvoor er binnen de huidige wet- en regelgeving nog geen oplossing is gevonden.
Dat weten we niet. Eén van de doelen van het onderzoek is om daar meer zicht op te krijgen.
Staat uw vraag er niet bij? Neem dan contact met ons op door een e-mail te sturen naar voltooidleven@zonmw.nl.