ZonMw Strategisch Beleidsplan 2025-2029 is in de maak

Van kennisinstituten en onderwijsinstellingen tot patiëntenorganisaties, NWO, VWS en VNG: de diversiteit aan essentiële stakeholders en opdrachtgevers die ZonMw vandaag heeft uitgenodigd, is enorm. Algemeen directeur Veronique Timmerhuis heet hen van harte welkom. ‘Jullie input is heel belangrijk om ons nieuwe beleidsplan vorm te geven’, zegt ze. ‘De 80%-versie is klaar, het gaat nu om de laatste 20%, om de juiste accenten en stappen in de komende 5 jaar.’ 

Met kennis werken aan een goede gezondheid van iedereen: dat is en blijft ZonMw’s missie. En daarin speelt het beleidsplan een belangrijke rol. Na een korte introductie door bestuursvoorzitter Arfan Ikram bespreken de aanwezigen het beleidsplan. Ze krijgen daarvoor alle ruimte, in zeven groepen en in twee sessies van drie kwartier. Er werden vragen opgeworpen en suggesties gedaan. Hoe ziet ZonMw bijvoorbeeld zijn eigen rol? Er is sprake van stakeholders, maar zijn we niet veel meer partners van elkaar? Vergroot je zichtbaarheid als ZonMw door lef te tonen, gebruik je eigen positie om een verbinder te zijn met kracht. Tijdens een van de sessies werd ook gesuggereerd om de burger een grotere rol te geven in het beleidsplan; ZonMw kan de vertegenwoordiger zijn van maatschappij en burger richting VWS. ‘Bedenk ook dat niet alles is op te lossen met kennis’, zei een ander. ‘Hoe bakent ZonMw af wat het kan betekenen? Denk aan een zorginnovatieagenda in plaats van een kennisagenda.’ Er is al veel kennis en data – maak die overzichtelijk toegankelijk en werkbaar, ook internationaal is er veel kennis te bundelen en te duiden. ‘Stuur meer op implementatie van kennis en onderzoek, want in de toepasbaarheid is echt nog een slag te slaan.’

Over 1 ding zijn de aanwezigen het eens: de betekenis van deze bijeenkomst reikt verder dan het beleidsplan. Petra Coffeng (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd) vindt dat ZonMw zich kwetsbaar opstelt en dat noemt ze ‘stoer’. ‘Ze krijgen nu kritische reflectie op hun beleidsplan, maar ze engageren mensen ook om met hen mee te doen. Het is dus heel uitnodigend. Want zo ga ik hier zelf weg: nadenkend over de vraag hoe we elkaar kunnen versterken.’

Rebecca Abma-Schouten (Hartstichting) vindt de aanpak van ZonMw ‘heel erg goed’. ‘Wij hadden een mooi gesprek dat verder ging dan feedback geven op ZonMw’s beleidsplan. Het ging over de vraag: hoe kunnen we elkaar helpen om samen te beslissen over de zorg? En hoe betrekken we patiënten daarbij? Want dat is een uitdaging voor ons allemaal. Hoe geven we artsen bijvoorbeeld handvatten om te visualiseren wat “3% kans op een complicatie” betekent? Hoe richten we samen het zorgproces daarop in?’

Ruth Peetoom (de Nederlandse GGZ), omschrijft de bijeenkomst als ‘heel zinvol’. ‘Doordat ZonMw aan de voorkant allerlei partijen bij haar toekomstplannen betrekt, kunnen ze die later ook weer inschakelen. Je creëert over en weer betrokkenheid. In mijn ogen wordt ZonMw steeds meer een praktijkgerichte organisatie die gericht is op de vraag: wat is er nodig om de zorg toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief hoogstaand te houden? Wij als de Nederlandse GGZ voelen ons betrokken en gehoord door ZonMw.’

Johan van den Berg (Nederlandse Zorgautoriteit): ‘Wij gaan zelf ook een strategisch traject in en ik voel er veel voor om de ZonMw-aanpak daarbij als voorbeeld te nemen. Vooral het kwetsbaar opstellen van ZonMw vind ik mooi. Vaak gebeurt het betrekken van stakeholders aan het begin van een traject, maar hoor je vervolgens niks meer. Dit is bevredigender. Wat mij betreft is ZonMw op de goede weg, want wat ze hebben opgeschreven snijdt hout. De vraag hierna is: welke accenten gaat ZonMw leggen nu er minder geld beschikbaar is?’

In zijn slotwoord vertelt Arfan Ikram dat hij bij de aanwezigen een gedeelde ambitie hoort om verder te komen. ‘Ik heb mijn oor te luisteren gelegd en kom tot drie sleutelkreten. De eerste is partnerschappen: wie pakt welke rol en hoe versterken we elkaar? De tweede is onderzoek: Hoe kunnen we ons proces van onderzoek verder optimaliseren, bijvoorbeeld de inzet van subsidiegevers stroomlijnen? En hoe kunnen we data uitwisselen en hergebruiken? En de derde sleutelkreet is implementatie. Hoe zorgen we dat de kennis uit projecten terechtkomt op de juiste plek? En hoe de-implementeren we achterhaalde of overbodige kennis?’ Ikram vertelt ook wat ZonMw gaat doen met alle input. ‘We delen een verslag met jullie en met jullie inbreng gaan we ons beleidsplan verder aanscherpen, en de definitieve versie delen we in januari.’ Hij dankt de deelnemers ‘voor jullie bereidheid, betrokkenheid en bevlogenheid.’