Ziekmakende klimaatverandering
Het was de eerste samenwerking van beide ministeries rond de gevolgen van klimaatverandering. In 2007 was het Nationaal Hitteplan een feit. Sindsdien waarschuwt het RIVM als er aanhoudend warm weer op komst is, dat een gezondheidsrisico vormt voor ouderen en chronisch zieken.
Andere afslag
Een van de eerste klimaatadaptatieplannen in Nederland ging dus over gezondheid. Maar een jaar later nam Nederland een andere afslag en richtte zich vooral op de gevolgen van klimaatverandering voor de delta, de stijgende zeespiegel en de schade door overstromingen van de rivieren. De gevolgen van klimaatverandering voor de volksgezondheid verdween uit beeld van de beleidsmakers.
Corona, het virus dat al anderhalf jaar ons leven op zijn kop zet, heeft volgens de virologen klimaatverandering als medeoorzaak
Maar klimaatverandering trekt zich niet zoveel aan van beleidsprioriteiten. Exotische planten rukken op, en sommige daarvan zijn geduchte veroorzakers van allergische reacties. Steeds meer mensen klagen over (ernstige vormen van) hooikoorts. De hittegolven nemen in aantal en intensiteit toe, met oversterfte tot gevolg. De sterke toename van huidkanker verontrust de medisch specialisten. De tijgermug die ziektes als knokkelkoorts kan overdragen wordt steeds vaker waargenomen. Teken, dragers van de ziekte van Lyme, zijn nu in vrijwel het hele land aanwezig. En corona, het virus dat al anderhalf jaar ons leven op zijn kop zet, heeft volgens de virologen klimaatverandering als medeoorzaak.
Op tijd zien
Het is belangrijk dat we de klimaatrisico’s voor de gezondheid op tijd aan zien komen. Maar eerlijk gezegd zijn we daar nog niet zo goed in. De werkelijkheid is dat we beleidsmatig nog vooral reageren en niet anticiperen op klimaatverandering. Analoog aan de dijkbewaking hebben we veel meer ‘klimaat-en-gezondheid-bewakers’ nodig, die ervoor zorgen dat onze gezondheid bijtijds wordt beschermd tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Madeleen Helmer is vicevoorzitter van de beoordelingscommissie van het ZonMw-programma Klimaat en Gezondheid en projectleider klimaatadaptatie bij het Klimaatverbond Nederland.
Foto: eigen collectie Madeleen Helmer
Publicatiedatum: 24 juni 2021