Nazorgtrajecten na ziekenhuisopname

Kunnen we de nazorgtrajecten na een ziekenhuisopname ten gevolge van COVID-19 verder ontwikkelen? Dat onderzoeken wij in de regio Rotterdam, Rijnmond en Delft.

Patiënten hebben in het begin van de pandemie, toen we onze studie startten, op de IC gelegen óf zijn op de afdeling in het ziekenhuis behandeld. Afhankelijk van hun restsymptomen – fysiek, cognitief of psychologisch ­– worden ze doorverwezen naar een nazorgtraject. We hebben 650 mensen voor dit onderzoek geïncludeerd. Wij volgen hen na ziekenhuisontslag twee jaar lang op vier momenten: na drie maanden, zes maanden, na een jaar en na twee jaar. Zo krijgen wij inzicht in het herstel van mensen, en in de kwaliteit van het nazorgtraject.

Eerstelijns revalidatie, medisch specialistische en geriatrische revalidatie

Er zijn meerdere nazorgtrajecten. Sommige mensen gaan na een ziekenhuisopname – al of niet op de IC – zonder extra zorg naar huis. Anderen krijgen eerstelijns-nazorg van bijvoorbeeld de fysiotherapeut of ergotherapeut, meestal monodisciplinair. Zijn mensen ernstiger aangedaan, dan worden ze bijvoorbeeld naar een revalidatiecentrum doorverwezen. Daar krijgen ze intensieve behandeling van meerdere disciplines, bijvoorbeeld de fysiotherapeut, de ergotherapeut of de psycholoog, altijd onder supervisie van een revalidatiearts. Tot slot is er een nazorgtraject voor geriatrische revalidatie in een verpleeghuis onder supervisie van een specialist ouderengeneeskunde.

Lichamelijk herstel

Over de metingen tot en met een jaar na ziekenhuisontslag hebben wij de resultaten al. Ze laten zien dat er op het lichamelijk vlak over het algemeen een redelijk tot goed herstel is. Dat is het goede nieuws. Dit geldt met name voor mensen die intensieve revalidatiezorg hebben gehad. Zij begonnen het nazorgtraject met veel spierkracht- en conditieverlies. Maar na een jaar hebben ze dezelfde niveaus bereikt als mensen die veel minder ernstig ziek zijn geweest door corona en die geen revalidatiezorg hebben gehad.

Afbeelding
Over de metingen tot en met een jaar na ziekenhuisontslag hebben wij de resultaten al. Ze laten zien dat er op het lichamelijk vlak over het algemeen een redelijk tot goed herstel is.
Rita van den Berg-Emons
Bewegingswetenschapper afdeling Revalidatiegeneeskunde Erasmus MC en universitair hoofddocent Fitheid en Leefstijl

Angst, depressie en PTSS

Ook is er een groep die kampt met symptomen van angst, depressie of PTSS (post traumatisch stress syndroom). Stel je voor: het is 2020. Je ligt met corona op de IC of in het ziekenhuis, al of niet aan de zuurstofbeademing. Zorgverleners staan vermomd in isolatiekleding aan je bed. Familie en vrienden mogen niet op bezoek komen. Niemand weet wat de gevolgen zijn van de virusinfectie. Elk journaal of actualiteitenprogramma gaat erover. Het kan bij patiënten veel impact hebben gehad. Onder andere daarom doen we ook metingen naar deze aspecten.

Steeds beter passende zorg

De revalidatiezorg voor COVID-19 is tijdens het begin van de pandemie in korte tijd opgetuigd. Men wist nog maar zeer van het virus en de gevolgen die een infectie kon hebben. De behandeltrajecten werden aan het begin van de pandemie dus vooral gemaakt op basis van expert opinion. Het is belangrijk dat wij in onze studie die zorg evalueren: wat kunnen we ervan leren tot nu toe? Als we alle metingen hebben afgerond, kunnen we ook meer de diepte ingaan en kijken naar onderliggende mechanismen. Dan kunnen we misschien beter voorspellen wie welke Long COVID verschijnselen zal ontwikkelen en kunnen we de nazorg beter afstemmen op de patiënt. Dan hebben we mensen met Long COVID mogelijk meer te bieden.

Auteur: Riëtte Duynstee
Foto: privécollectie Rita van den Berg-Emons