ZonMw tekende op 28 oktober 2022 het Europese verdrag ‘Agreement on Reforming Research Assessment’. Deze overeenkomst van de Europese Commissie en Science Europe (de Europese onderzoeksorganisaties) bevat afspraken over hoe onderzoeksresultaten beoordeeld dienen te worden met als doel de kwaliteit en impact van onderzoek te verbeteren.
Het verdrag bevat principes, toezeggingen en tijdschema's voor hervormingen. Ook treden ondertekenende organisaties toe tot een coalitie die gaan samenwerken bij het implementeren van de veranderingen en zullen opgedane ervaringen delen. Het verdrag sluit aan bij de veranderingen in de Nederlandse wetenschap waar we als onderzoeksfinancier actief aan bijdragen. Samen met NWO onderschrijven we al sinds het begin de uitgangpunten van het programma Erkennen en Waarderen en implementeren we die in ons beleid en processen.
Arfan Ikram, voorzitter van het bestuur van ZonMw en lid van de raad van bestuur van NWO: “We vinden het ook belangrijk dat de cultuurverandering in de wetenschap, die we met elkaar nastreven, ook internationaal gestimuleerd wordt. Wetenschappers en kennisinstellingen zijn immers internationaal met elkaar verbonden.”
De afspraken van de overeenkomst komen overeen met het beleid dat wij al hebben ingevoerd of nog gaan uitvoeren in het kader van Erkennen & Waarderen of DORA. Met het ondertekenen van het Agreement committeren wij ons aan een bredere vorm van het erkennen en waarderen van de verscheidenheid aan taken die academici uitvoeren; en aan een beoordeling van wetenschap die primair uitgaat van evaluaties op basis van kwaliteit, eventueel ondersteund door kwantitatieve indicatoren.
We zullen er ook naar streven om het tijdspad van de overeenkomst voor het doorvoeren van de veranderingen, te realiseren. Daarnaast dient er ook open geëvalueerd te worden over de veranderingen. Voor het einde van 2023 dienen de ondertekenaars concrete plannen gemaakt te hebben en in 2027 zullen de evaluaties afgerond worden.
De overeenkomst is door de Europese Commissie geïnitieerd en gerealiseerd. Deze heeft samen met Science Europe en een kerngroep van twintig onderzoeksorganisaties, waaronder ZonMw, in januari een co-creatie proces gestart die tot deze overeenkomst heeft geleid. Op 20 juli jongstleden is de definitieve versie gepubliceerd. ZonMw staat volledig achter de inhoud van de definitieve versie en heeft deze op 28 oktober 2022 officieel ondertekend.
We zijn verheugd dat de veranderingen in het beoordelen van onderzoek die vanuit Erkennen & Waarderen al een tijd geleden zijn ingezet, nu ook buiten Nederland worden opgepikt en geïmplementeerd. Ook al is de overeenkomst opgezet door Europese organisaties, de verwachting is dat organisaties vanuit de hele wereld zullen aansluiten. Tot nu toe hebben meer dan 350 organisaties uit 40 landen hier interesse voor getoond.
ZonMw onderschrijft al sinds de start de uitgangspunten van het landelijke programma Erkennen en Waarderen, dat als doel heeft om behaalde wetenschappelijke resultaten en kwalificaties in de volle breedte te beoordelen. Er is ruimte voor alle aspecten die passen bij de activiteiten van wetenschappers. Het gaat om academische activiteiten in de volle breedte: de kwaliteit van het werk, impact en relevantie, competenties op het gebied van samenwerken en outreach, en participatie in belangrijke ontwikkelingen zoals open science. Hiermee wordt recht gedaan aan wat er wordt verwacht van de hedendaagse wetenschapper in de huidige samenleving.