Aan de slag met de implementatie van Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
Introductie
Wat is GLI
Een GLI is een 2-jarig programma gericht op het veranderen van leefstijl bij volwassenen met overgewicht en een extra risicofactor, zoals een verhoogde kans op hart- en vaatzieken, en volwassenen met obesitas.
Sinds gecombineerde leefstijlinterventies (GLI) vanaf 2019 vergoed worden, is vraag ontstaan naar manieren waarop deze zorg duurzaam kan worden geïmplementeerd.
De thema’s zijn:
- Netwerkvorming (4 stappen) > Bouw een netwerk om je heen
- Contractering en financiering (3 stappen) > Zorg voor contracten en financiën
- Communicatie (2 stappen) > Communiceer met iedereen die betrokken is
- Verbreding GLI (4 stappen) > Bouw je netwerk uit en kijk naar andere GLI’s
- Implementatie en borging (1 stap) > Zorg voor implementatie en bestendiging van het samenwerkingsverband
De activiteiten bij de thema’s zijn voor een samenwerkingsverband helpend bij de voorbereiding van de implementatie van een GLI in een gebied of regio. De activiteiten hoeven niet in chronologische volgorde en ook niet allemaal uitgevoerd te worden. Dit hangt af van wat nodig is in de betreffende regio.
Zorg voorkomen, verplaatsen en vervangen. Dat is de essentie van het ZonMw-programma ‘Juiste Zorg Op de Juiste Plek’ (JZOJP). We ondersteunen regionale samenwerkingsverbanden die bijdragen aan deze doelen: onnodig dure of overbodige zorg voorkomen, de zorg verplaatsen naar dichter bij mensen thuis en zorg vervangen door nieuwe zorgvormen, zoals e-health of maatschappelijk werk. JZOJP is een onderdeel van het VWS-programma De Juiste Zorg op de Juiste Plek.
Creëer duidelijkheid voor verwijzers
Bereik je stakeholders (communicatie)
Communicatie
> Stap: Creëer duidelijkheid voor verwijzers
Waarom zet je deze stap?
Het is belangrijk voor verwijzers om te weten welke GLI-aanbieders er in de omgeving zijn en wanneer nieuwe groepen starten, om te voorkomen dat deelnemers lang moeten wachten na verwijzing.
Wat doe je bij deze stap?
In kaart brengen van GLI-aanbieders in de regio, door bijvoorbeeld het maken van een website en organiseren van bijeenkomsten.
”Niemand had echt het overzicht: de huisartsen niet en wij als partij in de regio niet. Maar ook voor inwoners is het onduidelijk: ‘Wat zijn nou die soorten GLI’s?’ Als ze dan bij een huisarts kwamen, werden ze soms klakkeloos naar een en dezelfde doorgestuurd, terwijl dat misschien niet de meest passende was.”
> Stap: Bereik je stakeholders (communicatie)
Waarom zet je deze stap?
Hoe beter je je stakeholders bereikt hoe steviger het samenwerkingsverband wordt. Naast het in kaart brengen welke stakeholders betrokken zijn bij de GLI, is het ook van belang deze aangehaakt te houden zodat de samenwerking wordt geborgd.
Wat doe je bij deze stap?
Opzetten van een helpdesk of een communicatieplatform, verzorgen van informatie via verschillende kanalen (folders, filmpjes) en zorgen voor duidelijke communicatie vanuit verwijzers naar deelnemers en uitvoerende partijen.
Stel contracten op
Kies een verwijs- en declaratiesysteem
Organiseer dekking overheadkosten
Contractering en Financering
> Stap: Stel contracten op
Waarom zet je deze stap?
De GLI wordt vanuit de basisverzekering vergoed. Wanneer het samenwerkingsverband zich hiervoor verantwoordelijk stelt en de declaratie en vergoeding van de GLI consulten via hen verloopt, dienen ze een contract af te sluiten met de (preferente) zorgverzekeraar. GLI-aanbieders kunnen dan aansluiten als onderaannemer van het samenwerkingsverband. Ook met de GLI-aanbieders wordt dan een contract opgesteld. Als het samenwerkingsverband er voor kiest om niet te declareren dan zijn GLI-aanbieders hier zelf voor verantwoordelijk.
Wat doe je bij deze stap?
Afsluiten van contracten met GLI-aanbieders en zorgverzekeraars en evalueren van contracten met de betrokken partijen.
> Stap: Kies een verwijs- en declaratiesysteem
Waarom zet je deze stap?
In de meeste gevallen worden potentiële deelnemers bij de huisarts gesignaleerd en daar vanuit verwezen naar een GLI-aanbieder. Daarvoor moet software gekozen worden waarmee op een veilige wijze gecommuniceerd en verwezen kan worden.
Wat doe je bij deze stap?
Kiezen van een software-programma waarmee verwijzing tussen huisarts en GLI-aanbieder wordt gefaciliteerd.
> Stap: Organiseer dekking overheadkosten
Waarom zet je deze stap?
Het inzichtelijk maken van alle kostensoorten. De vergoeding voor een GLI is niet altijd toereikend. Het is daarom belangrijk om inzicht te krijgen in de overheadkosten en hoe deze kunnen worden gedekt.
Wat doe je bij deze stap?
Aanvragen van Organisatie & Infrastructuur (O&I) gelden of max-max tarieven of aanhouden van een percentage aan voor overheadkosten vanuit de tarieven. (afhankelijk van type samenwerking).
Waarborg en vergroot kwaliteit
Implementatie en Borging
> Stap: Waarborg en vergroot kwaliteit
Waarom zet je deze stap?
Om vervolgstappen structuur te geven en om de voortzetting van alle inspanningen in het netwerk te waarborgen Om alle inspanningen die geleverd zijn in het netwerk voort te zetten en ook om structureel de GLI te kunnen implementeren en zo impact te hebben op de doelgroep.
Wat doe je bij deze stap?
Monitoren van het effect bij GLI-deelnemers, schrijven van een implementatieplan (gebruik hier voorbeelden van andere netwerken), maken van afspraken binnen het netwerk en zet deze op papier, organiseer bijeenkomsten waarin je de borging van het netwerk bespreekt.
“Door samenwerkingsafspraken die doorgaans op de werkvloer waren gemaakt op papier te zetten krijgen die ook een formeler karakter, wat borging stimuleert.”
Kies een passende organisatievorm
(Ver)ken je GLI-netwerk
Organiseer samenwerking lokaal
Zoek verbinding met het sociaal domein
Netwerkvorming
> Stap: Kies een passende organisatievorm
Waarom zet je deze stap?
Een passende organisatievorm helpt om het samenwerkingsverband goed en stevig in te richten. Allerlei opties zijn mogelijk, bijvoorbeeld met een zorggroep, of een samenwerking tussen verschillende GLI-aanbieders, eerste lijn en sociaal domein.
Wat doe je bij deze stap?
Contacten leggen met zorgorganisaties en andere relevante samenwerkingspartners, verdelen van taken ten aanzien van declaraties, maken van afspraken met GLI-aanbieders en het faciliteren van verwijzingen. Denk bij deze activiteit aan PR en marketing, organiseren van bijeenkomsten.
> Stap: (Ver)ken je GLI-netwerk
Waarom zet je deze stap?
Om een goede rol- en taakverdeling te krijgen is het belangrijk om stakeholders in kaart te brengen die betrokken zijn of kunnen worden bij de implementatie van de GLI.
Wat doe je bij deze stap?
Maken van een inventarisatie van de stakeholders die betrokken (kunnen) zijn. Nagaan welke samenwerkingen er al zijn binnen het betreffende werkgebied.
“Met de GLI lever ik een bijdrage aan een gezonder Nederland’ (GLI-aanbieder)”
> Stap: Organiseer samenwerking lokaal
Waarom zet je deze stap?
Om de GLI in goede banen te leiden is het opzetten, intensiveren en onderhouden van samenwerking tussen de betrokken partijen van belang.
Wat doe je bij deze stap?
Inventariseren van wensen en belangen van verschillend stakeholders (zoals huisartsen, POH, leefstijlcoaches etc.) het organiseren van bijeenkomsten en zorgdragen voor de inzet van lokale teams.
“Om vanuit al die verschillende perspectieven de belangen mee te nemen is een uitdaging. Je moet dit blijven toetsen met elkaar. Een kaderen van wat nu belangrijk is en daarmee inzetten op duurzame samenwerkingen.” Projectlid.”
> Stap: Zoek verbinding met het sociaal domein
Waarom zet je deze stap?
Een GLI heeft meer kans van slagen als het sociaal domein betrokken wordt. Potentiële GLI-deelnemers kampen namelijk vaak met meerdere problemen op bijvoorbeeld psychosociaal, financieel of mentaal vlak. Het sociaal domein kan zowel in de verwijzing als verdere begeleiding van de deelnemer een rol spelen.
Wat doe je bij deze stap?
Betrekken van lokale instanties waaronder sociaal werkers en buurtsportcoaches. Een voorbeeld: In een regio sloot de buurtsportcoach standaard aan bij de eerste GLI-bijeenkomst om uitleg te geven over beweegaanbod in de wijk. Zo werd meteen de link gelegd naar bewegen en weten deelnemers waar zij terecht kunnen.
Verhoog het aantal GLI-aanbieders
Bepaal of inwoners klaar zijn voor GLI
Verken mogelijkheden andere GLI’s
Specificeer doelgroepen
Verbreding GLI
> Stap: Verhoog het aantal GLI-aanbieders
Waarom zet je deze stap?
Wanneer de vraag groter wordt dan het aanbod GLI-aanbieders of bij vraag naar andere soorten GLI’s. Een samenwerkingsverband kan veel werk uit handen nemen van GLI-aanbieders zoals het aantrekken van deelnemers of contractering met zorgverzekeraar. Dit maakt dat het aantrekkelijk kan zijn voor GLI-aanbieders om aan te sluiten.
Wat doe je bij deze stap?
Werven van GLI-aanbieders via beroepsgroep of collega’s van deelnemende aanbieders en aanbieden van scholings- en cursusmateriaal.
“Ik heb een aanbieder van CooL, een aanbieder van SLIMMER en een BeweegKuur aanbieder in mijn wijk. Zo proberen we iedereen zich in zijn eigen kracht en met zijn eigen discipline te laten ontplooien en te kijken wie waar het beste aanbod in kan leveren.“
> Stap: Bepaal of inwoners klaar zijn voor GLI
Waarom zet je deze stap?
Het kan zijn dat een inwoner voldoet aan de criteria voor de GLI, maar is het traject op dat moment niet passend of zijn er andere zorgen die voorrang verdienen. Verwijzing naar andere interventies of hulp is dan van belang.
Wat doe je bij deze stap?
(door)verwijzen naar andere organisaties/hulpverleners indien andere problematiek speelt, zoals naar de GGZ bij psychische problematiek, interventie Voel je goed specifiek voor laaggeletterden, de Nationale Diabetes Challenge bij diabetes. Zorg voor goede kennis van en contacten met sociaal domein en zorgverleners.
> Stap: Verken mogelijkheden andere GLI’s
Waarom zet je deze stap?
Om te bepalen welke GLI’s het meest passend zijn bij je doelgroepen. De erkende GLI’s verschillen van elkaar in o.a. aantal bijeenkomsten of beweging als onderdeel van het programma.
Wat doe je bij deze stap?
Kiezen welke GLI’s van toepassing zijn op de doelgroep(en) die je binnen het samenwerkingsverband wilt bedienen. Denk aan Cool, de Beweegkuur, SLIMMER, Samen Sportief in Beweging, X-Fittt GLI, KeerDiabetes2Om. In de toekomst komen hier naar verwachting meer GLI’s bij. Het is goed deze dan ook in overweging te nemen.
“De GLI-plus is voor mensen met een BMI>40 en verschilt in duur en intensiteit ten opzichte van een GLI basis. De GLI-plus bestaat uit verschillende zorgonderdelen die worden vergoed vanuit de basis verzekering, maar wel ten laste vallen van het eigen risico.”
> Stap: Specificeer doelgroepen
Waarom zet je deze stap?
Een GLI-groep met gelijkgestemden kan bijdragen aan de motivatie van de deelnemer om het programma te blijven volgen. Daarnaast kan de GLI-aanbieder beter aansluiten op de groep waardoor meer maatwerk kan worden geleverd.
Wat doe je bij deze stap?
Onderscheid maken tussen de verschillende doelgroepen die je als samenwerkingsverband wilt bedienen. Hierbij valt te denken aan onderscheid in geslacht, leeftijd, culturele achtergrond. Bedenk per doelgroep wat de overeenkomsten zijn en waarin zij elkaar kunnen motiveren.
