In de zorg voor patiënten in de laatste levensfase moet men niet alleen kijken naar lichamelijke symptomen, maar ook naar de mens als geheel. Veel zorgverleners worstelen met deze spirituele dimensie van zorg.
In dit project is nagegaan of ritualisering van het dagelijks handelen handvatten kan bieden voor zorgverleners.
Uit observaties blijkt dat in de zorgverlening vaak geritualiseerde elementen zitten die patiënten erg op prijs stellen. Dat kan bijvoorbeeld gaan om het aandacht hebben voor symbolen zoals een foto met een kaarsje, of om het brengen van rust. Het bewust benoemen van zorghandelingen draagt hier ook aan bij. Op basis van waarnemingen en literatuuronderzoek is een trainingsmodule voor zorgverleners ontwikkeld om hen te leren hoe ze vorm kunnen geven aan de spirituele dimensie van zorg door toepassing van ritualiserend handelen.
Het onderzoek laat zien dat zorgverleners en patiënten zich vaak niet bewust zijn van belangrijke geritualiseerde elementen in hun handelen. De trainingsmodule wordt goed gewaardeerd en komt breed beschikbaar.