ON2 -oog voor naasten en nabestaanden - NPZ Amsterdam-Diemen

Naasten spelen een sleutelrol in het bieden van ondersteuning en zorg aan hun dierbaren met een levensverkortende aandoening of kwetsbaarheid. Zij pakken deze rol veelal vanzelfsprekend op, gemotiveerd door liefde, loyaliteit of plichtsbesef, en verliezen hierbij eigen behoeften vaak uit het oog. Naasten zijn hiermee niet alleen medezorgverlener maar ook medezorgvrager met eigen zorgbehoeften. Na overlijden kan voor nabestaanden het wegvallen van aandacht en betrokkenheid van professionele zorgverleners de al aanwezige gevoelens van verlies en eenzaamheid versterken. Aandacht na overlijden van júist de zorgverleners die langere tijd ook in het leven van nabestaanden een belangrijk rol hebben gespeeld is ondersteunend in het rouwproces. De ON2 methodiek De Oog voor Naasten en Nabestaanden (ON2) methodiek motiveert en ondersteunt zorgverleners om oog te hebben voor de behoeften van de naasten van alle patiënten met een levensverkortende aandoening of kwetsbaarheid. In het Oog voor Naasten en Nabestaanden (ON2) project komen vier ZonMW projecten die aandacht hebben voor naasten bijeen; Oog voor Naasten, Mantelzorg op Maat, InCaSu@home en Werkboek Rouwzorg. Centraal staat de Oog voor Naasten (OvN) methodiek waarin zorgverleners en naasten beiden meer oog voor de behoeften van naasten krijgen. OvN omvat een training voor zorgverleners, een implementatiehandleiding, een praktische handreiking voor zorgverleners (artsen, verpleegkundigen, verzorgenden) van verpleeghuizen en ziekenhuizen voor het geven van voor- en nazorg, en een informatiemap met folders voor naasten over zelfzorg en verwijzingen naar belangrijke ondersteunde websites en instellingen. Proefimplementatie ON2 Het doel van ON2 is om te komen tot structurele en passende voor- en nazorg voor naasten en nabestaanden van alle patiënten in de extramurale en intramurale setting (ziekenhuizen, verpleeghuizen, hospices, huisartspraktijken, thuiszorg). Hierbij maken we gebruik van zogenaamd participatief actieonderzoek, waarbij onderzoekers samenwerken met zorgverleners en managers/beleidsmakers van zorgorganisaties als gelijke partners. Per organisatie wordt een actieplan ontwikkeld dat volledig is afgestemd op de behoeften van de eigen zorgverleners en kenmerken van de organisatie. Vervolgens wordt gezamenlijk een geïnformeerde keuze gemaakt uit de ondersteunende materialen uit de methodiek ON2 om het actieplan te doen slagen en de zorgverleners optimaal te ondersteunen. Het implementatieplan wordt samen met de onderzoekers elke 3 maanden geëvalueerd en zo nodig bijgesteld en/of aangevuld. In totaal duurt de proefimplementatie per organisatie 12 maanden. Netwerk palliatieve zorg Amsterdam en Diemen Het kwaliteitskader palliatieve zorg is uitgangspunt van het netwerk palliatieve zorg Amsterdam en Diemen. Daarmee willen zij dat elke burger in Amsterdam en Diemen verzekerd is van goede palliatieve zorg op de juiste plaats, op het juiste moment en door de juiste zorgverleners. Onderdeel van goede palliatieve zorg is het ondersteunen van de naasten. Naasten hebben gedurende het proces verschillende rollen en krijgen te maken met verdriet en rouw tijdens en na het ziekteproces. Het team ondersteunende en palliatieve zorg in het OLVG in Amsterdam erkent dat zorg voor naasten een belangrijk onderdeel is van de werkzaamheden van het team en realiseert zich dat de focus bij de patiënt ligt en er te weinig aandacht uitgaat naar de naasten. Het team ondersteunende en palliatieve zorg ziet de ON2 methodiek als een goede verbeterslag waarmee zij naasten willen ondersteunen en het een standaardonderdeel van de zorg te laten worden. Het team vanuit het OLVG heeft een zichtbare spilfunctie binnen de organisatie. Zij heeft expertise op het gebied van palliatieve zorg en bied ondersteunende gesprekken aan patiënten en naasten. Zij zorgen ervoor dat na het overlijden actief een nagesprek wordt aangeboden bij nabestaanden. Daarnaast is het team ook ondersteunend aan hulpverleners en biedt onderwijs. Vanuit deze rol kunnen zij de methodiek ON2 verspreiden. Het team is bekend bij de hulpverleners binnen OLVG. Het project moet bijdragen aan: • Het oog hebben voor naasten van alle patiënten waarbij het team in consult wordt gevraagd • Het realiseren van een maatwerkplan om naasten en nabestaanden van de benodigde zorg en ondersteuning te voorzien. • Het opnemen van structurele aandacht voor naasten en nabestaanden in de werkprocessen van het team/OLVG . Het project is goed haalbaar binnen de aangegeven looptijd. Er wordt in overleg met de onderzoekers afgeweken van de minimaal twee organisaties per netwerk palliatieve zorg gezien de regionale spreiding en het belang van deelname van voldoende ziekenhuizen aan dit onderzoek.