Naar een rationele opioïd-keuze bij continu subcutane infusie ter pijnbestrijding in de stervensfase: een RCT naar neurotoxische bijwerkingen van morfine en oxycodon bij een verminderde nierfunctie.

De ‘morfine-pomp’ is de laatste jaren een belangrijk middel geworden in de pijnbestrijding op het sterfbed. Recente farmacologische inzichten laten echter de vraag rijzen of morfine wel het meest geschikte opioïdin deze situatie is. Achteruitgang van de nierfunctie leidt namelijk tot stapeling van morfinemetabolieten, welke verantwoordelijk worden geacht voor bijwerkingen, zoals delier of zelfs toegenomen pijnbeleving. Op theoretische gronden zou het opioid oxycodon minder van deze ongewenste bijwerkingen geven. Kwalitatief goede klinische studies ontbreken echter.

Uitkomst onderzoek

In dit onderzoek wilden wij kijken naar verschillen in bijwerkingen tussen morfine en oxycodon bij continue toediening voor behandeling van pijn bij personen in de stervensfase. De studie is voortijdig gestaakt in verband met te trage inclusie van patiënten.
De redenen voor de trage inclusie waren 2-ledig:

1. Proefpersonen overleden voor, tijdens of kort na het verkrijgen van informed consent, i.e. in alle gevallen voordat er een eerste meting (binnen 24 uur) had kunnen plaatsvinden.
2. In tegenstelling tot (recente) literatuur bleken veel patiënten een GFR > 50 ml/min/1,73M2 te hebben in de laatste dagen voor het overlijden. Mogelijk is er nog maar zo weinig kreatinine in het lichaam de laatste dagen van het leven dat de nierfunctie, geschat met de CKD-EPI formule, volledig overschat werd.

Een verminderde nierfunctie was de belangrijkste rationale van dit onderzoek.