Mobiele menu

Indicatoren voor de kwaliteit van palliatieve zorg

Projectomschrijving

In dit afgeronde project is een breed toepasbaar toetsingskader met kwaliteitsindicatoren voor de palliatieve zorg ontwikkeld.

Er is gestart met een inventarisatie en beoordeling van bestaande indicatoren en kwaliteitsinstrumenten. Ook zijn experts, patiënten, naasten en zorgverleners geraadpleegd over wat zij belangrijke kwaliteit(indicatoren) voor palliatieve zorg vinden. Vervolgens is er een concept-indicatorenset ontwikkeld die in de praktijk op haalbaarheid en bruikbaarheid is getoetst. Tenslotte zijn de toetsingsresultaten verwerkt in de indicatorenset.

Het resultaat is een set met 33 kwaliteitsindicatoren voor de palliatieve zorg voor patiënten en 10 indicatoren over de begeleiding en nazorg van naasten. De set met indicatoren betreft voornamelijk uitkomst- en procesindicatoren. Op basis van de praktijktoets is geconcludeerd dat de indicatorenset bruikbaar is voor het eigen kwaliteitsbeleid van zorgaanbieders. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of op termijn de indicatoren ook bruikbaar zijn voor vergelijkingen tussen zorgaanbieders en openbare spiegelinformatie.

Producten

Titel: Ontwikkeling en toetsing van een set kwaliteitsindicatoren voor de palliatieve zorg.
Auteur: Claessen, S.J.J., Francke, A.L., Brandt, H.E., Pasman, H.R.W., Putten, M.J.A. van der, Deliens, L.
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Palliatieve Zorg
Titel: A new set of quality indicators for palliative care: process and results of the development trajectory. Journal of Pain and Symptom Management, vol. 42, (2011), nr. 2, p. 169-182
Auteur: Claessen S.J.J., Francke, A.L., Belarbi, H.E., Pasman H.R.W., Putten, M.J.A. van der, Deliens L.
Magazine: Journal of pain and symptom management
Titel: Kwaliteitsindicatoren voor palliatieve zorg
Auteur: Francke, A.L., Claessen, S.J.J., Deliens, L
Link: http://www.nivel.nl
Titel: Indicatoren voor palliatieve zorg
Auteur: Brandt HE, Francke AL, Pasman HRW, Claessen SJJ, Putten MJA van der, Deliens L

Verslagen


Eindverslag

In 2008/2009 is een set met kwaliteitsindicatoren voor palliatieve zorg ontwikkeld (Brandt e.a., 2009). Voor toekomstig onderzoek naar het 'onderscheidend vermogen' van deze indicatoren is een groot landelijk databestand nodig. Tevens geeft zo'n groot databestand mogelijkheden om op efficiënte wijze terugkoppelingsrapportages voor zorgaanbieders te verzorgen en daarbij vergelijkingen te maken met landelijke scores.
In het onderhavige project is de infrastructuur voor een dergelijk databestand opgezet. In dit kader zijn onder meer werkinstructies voor zorgaanbieders en meetbureaus ontwikkeld, evenals formats voor terugkoppelingsrapportages. Ook zijn alle procedures voor meten, opslaan en beheer van de indicatorengegevens voorgelegd aan en positief beoordeeld door de Medisch Ethische Commissie van VUmc. Verder zijn om de mogelijkheden van de indicatoren en het daaraan verbonden databestand bekend te maken verschillende presentaties voor veldpartijen gehouden en is een artikel voor een relevant tijdschrift (NTPZ)geschreven.
Op dit moment zijn er van twee zorgorganisaties indicatorengegevens opgenomen in het landelijke databestand. In de komende jaren is nadere vulling van het databestand te verwachten omdat de indicatoren ingezet zullen gaan worden als evaluatie-instrument in het komende ZonMw-Verbeterprogramma PZ (onder voorbehoud van subsidietoekenning).

In deze studie wordt een set indicatoren ontwikkeld, bedoeld voor het meten van de kwaliteit van de palliatieve zorg. Dit onderzoek is een samenwerkingsproject van het NIVEL met het EMGO-Instituut van het VUmc en de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
De te ontwikkelen set van indicatoren dient aan een aantal eisen te voldoen:
(a) de set moet in de eerste plaats uitkomstindicatoren bevatten;
(b) de indicatoren moeten toepasbaar zijn in alle settings waar palliatieve zorg wordt geboden, dus thuis, in huisartsenpraktijken, palliatieve terminale zorgvoorzieningen, verpleeg- en verzorgingshuizen, ziekenhuizen, voorzieningen voor gehandicapten en in instellingen voor ggz;
(c) zowel de lichamelijke, psychosociale en spirituele aspecten van palliatieve zorg dienen aan bod te komen;
(d) de indicatoren moeten waar mogelijk voortbouwen op reeds ontwikkelde indicatoren of kwaliteitsdocumenten;
(e) ze moeten gemakkelijk te meten zijn en haalbaar zijn in de huidige praktijk.
Er worden vijf projectfasen doorlopen:
(1) inventarisatie en analyse van bestaande relevante indicatoren en kwaliteitsdocumenten, uitmondend in een indelingsschema met bestaande indicatoren;
(2) expertbijeenkomst;
(3) samenstelling concept-indicatorenset;
(4) praktijktoets;
(5) samenstelling definitieve indicatorenset.
Samenvatting verslagperiode: in de periode december 2006 tot en met september 2007 is onder meer geïnventariseerd welke relevante indicatoren in Nederland reeds bestaan en is tevens gezocht naar kwaliteitsdocumenten (richtlijnen, criteria, normen, vragen uit meetinstrumenten) waar wellicht indicatoren uit af te leiden zijn. In dit nationale deel zijn ook documenten geanalyseerd met indicatoren die niet specifiek gaan over palliatieve zorg, maar daar toch relevant voor kunnen zijn: bijvoorbeeld het Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg (2007), het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg (2007), de Prestatie-indicatoren geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg (2006) en de Prestatie-indicatoren Ziekenhuizen (2007).
Voor de inventarisatie van internationaal reeds ontwikkelde indicatoren voor palliatieve zorg is in de verslagperiode tevens een systematische internationale literatuurstudie uitgevoerd. Op basis van de nationale en de internationale inventarisatie is een indelingsschema met hoofdcategorieën, thema’s en bestaande indicatoren voor palliatieve zorg ontworpen. Dit indelingsschema is de basis voor een expertbijeenkomst (oktober 2007), gericht op een nadere selectie en prioritering van indicatoren.

Samenvatting van de aanvraag

Dit project is gericht op de ontwikkeling van een breed toepasbaar toetsingskader met indicatoren voor de kwaliteit van palliatieve zorg. Daarvoor worden vijf projectfasen doorlopen.De eerste fase behelst de inventarisatie en beoordeling van bestaande relevante indicatoren in combinatie met een internationale systematische literatuurstudie naar indicatoren voor de kwaliteit van palliatieve zorg. In de tweede en derde fase wordt een eerste versie van een breed toepasbaar toetsingskader ontwikkeld en vervolgens getoetst onder experts. In de vierde fase vindt een praktijktoets plaats, wat inhoudt dat gedurende drie maanden het toetsingskader met indicatoren uitgetest wordt in elf settings waar palliatieve zorg wordt verleend. In de vijfde fase vinden – op basis van de uitkomsten van de praktijktoets – de laatste aanpassingen van het toetsingskader plaats. Het voorgestelde project is een samenwerkingsproject van NIVEL, EMGO en IGZ. De totale projectduur is 23 maanden.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
11500001
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2011
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. A.L. Francke