De dynamiek van hoop in de palliatieve fase

Hoop kent drie perspectieven

• realistisch perspectief: hoop als verwachting die waarheidsgetrouw moest zijn en zorgverleners probeerden hoop aan te passen aan waarheid,
• functioneel perspectief: hoop als coping mechanisme die helpend moest zijn en zorgverleners probeerden hoop dan te voeden,
• narratief perspectief: hoop als zingeving die moest passen bij de patiënt en zorgverleners probeerden hoop dan te interpreteren.

Zorgverleners gebruiken diverse metaforen om hoop te karakteriseren, waarbij ze zowel hun eigen hoop als die van hun patiënten en naasten van patiënten beschrijven.

• hoop als houvast, waarbij veiligheid de waarde is
• hoop als een bron, met kracht als waarde,
• hoop als een melodie (Engels: tune) waarbij harmonie belangrijk is,
• hoop als visie, waarin een positief perspectief de centrale waarde was.

Artsen gebruiken hoop als houvast (veiligheid) het vaakst, terwijl geestelijk verzorgers hoop het meest beschrijven als melodie (bijvoorbeeld afstemmen op hoop).

De onderzoekers vonden verschillen en overeenkomsten tussen hopen op iets, wanhopen, hopeloos zijn, en hoopvol zijn. Volgens patiënten kunnen sommige zorgverleners moeilijk omgaan met het gevoel van hopeloosheid van hun patiënten. Ook de 'hooptrajecten' van patiënten en hun naasten kunnen verschillend lopen waardoor er spanningen tussen patiënt en  naasten (en zorgverleners) kunnen optreden. 

De onderzoekers hebben een instrument ontwikkeld, waarmee zorgverleners beter over hoop en gerelateerde thema's kunnen spreken met hun patiënten en/of naasten van patiënten.

Op basis van de resultaten is een hoofdstuk over hoop gemaakt voor de interactieve open access website voor morele reflectie Waardenweb. 

De onderzoekers doen in hun eindverslag geen concrete aanbevelingen.