Mobiele menu

Samenwerken aan betere dementiezorg door samen te leren

Projectomschrijving

In dit project is vernieuwend onderwijs over dementiezorg ontworpen, dat hbo-studenten enthousiasmeert voor de zorg aan mensen met dementie en hun mantelzorgers en hen in staat stelt om als professional meer zorg op maat te kunnen geven. Het aanbod sluit aan bij verschillende leerstijlen door ervaringsgericht leren (concrete ervaringen opdoen in de praktijk, observeren en reflecteren, concepten bedenken en actief experimenteren met nieuwe oplossingen) en blended learning (een combinatie van online- en contactonderwijs).

Hoe het werkt

Hbo-docenten van gezondheidszorg- en welzijnsopleidingen en opleiders in instellingen voor zorg en welzijn kunnen met het onderwijsmateriaal aan de slag. Zij kunnen het materiaal integraal gebruiken, of ze kunnen onderdelen eruit gebruiken of de modules naar eigen inzicht aan passen. Zo zijn er korte kennisclips (15 minuten), workshops van twee uur, maar ook cursussen van meerdere bijeenkomsten. Ook zijn er opdrachten waaruit docenten kunnen kiezen die in de les of in de praktijk kunnen worden uitgevoerd.
Onderwijsvormen zijn: kennisclips, fact sheets, schriftelijke informatie, inspiratiesessies, debatvormen en praktijkopdrachten. Ook is er aandacht voor alternatieve vormen van toetsing.
Alle onderdelen zijn beoordeeld door het ouderen- en mantelzorgforum van GENERO.

Wat levert het op

Door het volgen van dit onderwijsaanbod, kan er de zorg meer op maat worden toegesneden. Het onderwijsmateriaal bevordert de zelfwerkzaamheid en initiatief van studenten en cursisten. Ook bevordert het samenwerking tussen ouderen, mantelzorgers, zorg- en welzijnsprofessionals en studenten van zorg- en welzijnsopleidingen. Er is onderwijsmateriaal beschikbaar op het gebied van dementie algemeen (kennis en beleving), dementie en voeding, dementie en sociale omgeving, migranten en dementie, lerend vermogen en dementie, en creatief denken over mogelijkheden voor mensen met dementie in de samenleving.

Voor wie

Docenten van gezondheidszorg- en welzijnsopleidingen in het HBO en (docenten in) instellingen voor zorg en welzijn. Projectleider Jacomine de Lange: 'Wij proberen studenten en praktijkwerkers vooral de mogelijkheden van mensen met dementie te laten zien en creatief te laten nadenken over oplossingen die aansluiten bij hun wensen en behoeften.'

Meer informatie

Contact

Mevrouw dr. J (Jacomine) de Lange, Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam
J.de.Lange@hr.nl

Ook interessant voor u

Producten

Titel: Alternatieven voor toetsing
Auteur: Ellen Roest
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Inspiratiesessie slikproblemen bij dementie
Auteur: Maris van Sluijs
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Observeren van maaltijden in een verpleeghuis
Auteur: Jacomine de Lange
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Goede voeding bij dementie
Auteur: Ondine van de Rest Kathleen Paal
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Draaiboek voor debat over dementie
Auteur: Annemarie Klaassen
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Maken van een levensboek bij mensen met dementie. Op huisbezoek bij mensen met dementie
Auteur: Marjo Westenborg
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Samen werken aan betere dementiezorg door samen te leren; overzicht van ontwikkelde materialen
Auteur: Jacomine de Lange, Canan Ziylan
Titel: Factsheet Dementie
Auteur: Jacomine de Lange
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Vierluik Migrantenouderen en dementie met opdrachten
Auteur: Marina Jonkers
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Informatieverwerking bij dementie
Auteur: Jacomine de Lange
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Kennisclip Goed en gezellig eten bij dementie
Auteur: Ondine van de Rest
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Effect van voeding bij dementie
Auteur: Ondine van de Rest
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Signaleren van ondervoeding bij dementie
Auteur: Kathleen Paal
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Kennisclip Informatieverwerking bij dementie
Auteur: Jacomine de Lange
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs
Titel: Kennisclip Praktische tips voor goede voeding bij dementie
Auteur: Kathleen Paal
Link: http://www.hr.nl/dementieonderwijs

Verslagen


Eindverslag

In ‘Samenwerken aan betere dementiezorg door samen te leren’ hebben wij samengewerkt aan de ontwikkeling van onderwijs over dementie voor gezondheidszorg- en welzijnsopleidingen en -instellingen.

Thema's
Op basis van een behoefte-inventarisatie onder studenten en praktijkwerkers zijn de volgende thema’s gekozen:
- Dementie algemeen en ervaring van dementie,
- Mogelijkheden van mensen met dementie,
- Voeding en dementie,
- Migrantenouderen en dementie,
- Inzet van het sociaal netwerk bij dementie.

Onderwijsvormen
Ieder thema bestaat uit verschillende onderwijsvormen, zoals korte digitale kennisclips, inspiratiesessies, debatten en opdrachten. Ook is er een vierluik geschreven over migrantenouderen met dementie en hun mantelzorgers.

Toepassing
Het onderwijs is online te raadplegen op https://www.hr.nl/dementieonderwijs. Docenten kunnen onderdelen los gebruiken en aanpassen (behalve de kennisclips). De bedoeling is dat studenten/cursisten van zowel zorg als welzijn samen het onderwijs volgen en leren van elkaars expertise en invalshoeken. Dit is het duidelijkst in de cursus Creatief denken over mogelijkheden van mensen met dementie.

Samenwerkingspartners
Het onderwijs is ontwikkeld in een samenwerkingsverband tussen Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, Conforte (brancheorganisatie van zorgondernemers in Rotterdam), welzijnsinstelling Dock, gezondheidszorg- en welzijnsopleidingen, Genero (Netwerk ouderenzorg Zuid-west Nederland), het ouderen- en mantelzorgforum van Genero, gemeente Rotterdam en Alzheimer Nederland, afd. Rotterdam

Samenvatting van de aanvraag

In dit project willen wij op een vernieuwende manier onderwijs over dementiezorg ontwerpen, zodat Hbo-studenten enthousiast worden voor de zorg aan mensen met dementie en hun mantelzorgers en professionals zorg meer op maat kunnen leveren. Dit doen wij door het onderwijs aantrekkelijker, makkelijker toegankelijk en praktijkgerichter te maken. Zo kan elke deelnemer leren op een manier die bij hem/haar past, op het moment dat het nodig is en door actuele leersituaties uit de praktijk. Deze actualiteit brengen wij in het onderwijsaanbod door een nauwe samenwerking op te zetten met alle relevante betrokkenen: studenten, docenten, ouderen en mantelzorgers, professionals zorg en welzijn, hogescholen en kennisinstituten. Mede door de transities in de langdurige zorg is het nodig om samen het beoogde nieuwe zorgsysteem vorm te geven. Omdat ‘oud’ en ‘nieuw’ zorgen nu nog door elkaar loopt, is de zorg voor ouderen op veel plaatsen nog niet soepel en krijgen nog niet alle mensen met dementie en hun mantelzorgers passende ondersteuning. Het is nodig dat zij de gelegenheid krijgen om duidelijk aan te geven wat hun behoeftes en zorgvragen zijn. Zorg- en welzijnsorganisaties zullen hun beleid hierop moeten aanpassen en nieuwe visies op dementiezorg moeten ontwikkelen. Zorgprofessionals zijn de sleutelfiguren in deze transitie. Het is belangrijk dat zij anders leren denken, zoals meer aansluiten bij wensen en behoeften van mensen met dementie en hun mantelzorgers, hen in hun eigen regie ondersteunen, maar ook gebruik leren maken van technologische hulpmiddelen en het sociaal netwerk rondom hun cliënten. Niet kiezen voor standaardoplossingen maar creatief zijn in het zoeken naar persoonlijke zorgarrangementen, breder dan het eigen vakgebied en met een combinatie van formele en informele zorg. Het kunnen realiseren van persoonlijke arrangementen op het gebied van wonen, welzijn en zorg vraagt om breed, interprofessioneel onderwijs waarbij nauw wordt samengewerkt met ouderen met levenservaring en ervaringsdeskundigheid. Anders leren denken door professionals vraagt om een vernieuwende onderwijsaanpak. Zo leren de student en de professional om goed aan te sluiten bij wensen en behoeften van ouderen en wordt samenwerking gestimuleerd. Hogeschool Rotterdam, in het bijzonder Instituut Voor Gezondheidszorg (IVG), Instituut voor Sociale Opleidingen (ISO), Instituut voor Engineering and Applied Sciences (ISO) en Kenniscentrum Zorginnovatie, hebben langdurende samenwerkingsverbanden met instellingen voor zorg en welzijn voor ouderen in de regio (o.a. binnen GENERO (ook met het Ouderen- en Mantelzorgforum), Alzheimer Nederland afdeling Rotterdam e.o., de Stedelijke Dementieketen Rotterdam en de Dementieketen Capelle en Krimpen aan den IJssel) en het Van Kleef Instituut. Ook met de gemeente Rotterdam wordt al langer samengewerkt in o.a. Even Buurten en het project Langer thuis voor mensen met dementie. Deze partijen willen de handen ineen slaan om hun kennis en ervaring te bundelen in een vernieuwend onderwijsaanbod op het gebied van zorg, welzijn en wonen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Uitgangspunten voor de gekozen onderwijsvernieuwing zijn: 1. zelfwerkzaamheid en initiatief van studenten en cursisten; 2. ouderen, mantelzorgers, professionals uit zorg en welzijn en studenten van zorg- en welzijnsopleidingen werken samen aan de onderwijsvernieuwing en in het onderwijs; 3. aansluiten bij de verschillende leerstijlen door ervaringsgericht leren (concrete ervaringen opdoen in de praktijk, observeren en reflecteren, concepten bedenken en actief experimenteren met nieuwe oplossingen); en blended learning, d.w.z. een combinatie van online- en contactonderwijs. Samen ontwerpen zij een onderwijsaanbod op het gebied van zorg, welzijn en wonen voor mensen met dementie dat ingepast kan worden in een reguliere cursus of als losse module aangeboden kan worden. Onderdelen ervan zijn webinars, workshops, inspirerende debatten en tools. Wij ontwerpen een innovatieve manier om praktijkopdrachten te implementeren in het onderwijs, die garandeert dat ouderen, studenten en professionals in wonen, welzijn en zorg samenwerken. Tot slot ontwerpen wij een opdracht voor studenten om zelf een studentenorganisatie op te zetten waarin mensen met dementie en mantelzorgers met vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn gekoppeld worden aan studenten die een creatieve oplossing gaan verzinnen. Ouderen zijn in alle fasen van het project betrokken, zowel bij de behoefteanalyse, als bij het ontwerp en de uitvoering van het onderwijs en ook bij de beoordeling van de praktijkopdrachten.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
633300012
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2016
2018
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. J. de Lange
Verantwoordelijke organisatie:
Hogeschool Rotterdam