Mobiele menu

MOVIT Optimalisering van de kwaliteit van medische zorg in verzorgingshuizen; implementatie van een veelbelovend zorgmodel

Projectomschrijving

Betere medische zorg in verzorgingshuizen

De politiek, de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de beroepsorganisaties KNMG, LHV en NHG vinden dat de medische zorg in verzorgingshuizen onvoldoende is. Bewoners worden steeds ouder en kwetsbaarder en hebben meer verzorging nodig. De zorg is echter niet meegegroeid.

Doel
Het doel van MOVIT (Medische zorg Optimalisatie Verzorgingshuizen Implementatie) is om de zorg anders in te zetten, met een betere kwaliteit tot gevolg. Uitgangspunten:
• vooruitlopen op de klacht (proactief);
• zorgplan gericht op kwaliteit van leven;
• multidisciplinaire uitvoering;
• goede afspraken over samenwerking, personeel, infrastructuur en financiering.

Werkwijze
Verzorgingshuizen in Zuid-Holland Noord hebben Lokale Werkgroepen ingericht en zijn aan de slag gegaan met hun verbeterplan. Het realiseren van een multidisciplinair overleg (MDO) is wenselijk. MOVIT geeft hen ondersteuning en meet daarnaast de tevredenheid en uitwerking op de kwaliteit van zorg.

Doelgroep
Bewoners van 42 verzorgingshuizen in Zuid-Holland Noord.

Producten

Titel: A Structured Process Description of a Pragmatic Implementation Project: Improving Integrated Care for Older Persons in Residential Care Homes
Auteur: Poot, Antonius J., de Waard, Claudia S., Wind, Annet W., Caljouw, Monique A. A., Gussekloo, Jacobijn
Magazine: Inquiry
Titel: Satisfaction in Older Persons and General Practitioners during the Implementation of Integrated Care
Auteur: Poot, Antonius J., Caljouw, Monique A. A., Waard, Claudia S. de, Wind, Annet W., Gussekloo, Jacobijn
Magazine: PLoS ONE

Verslagen


Eindverslag

Regionale implementatie van integrale zorg voor ouderen in het verzorgingshuis. Evaluatie van het MOVIT project.

Introductie: Bewoners van verzorgingshuizen zijn de afgelopen decennia ouder en meer zorgbehoeftig geworden, terwijl de organisatie en competenties van de betrokken zorgverleners niet veranderd zijn. De medische zorg wordt grotendeels door huisartsen verleend zonder specifieke aanpassingen van organisatie of opleiding voor deze groep ouderen met complexe hulpvragen. De voordelen van een verbeterd, meer proactief en tussen meerdere disciplines afgestemd model van medische zorg zijn aangetoond door verschillende studies en veelbelovende praktijkvoorbeelden.

Doelstelling: Het MOVIT project is een regionale implementatie van dit verbeterd zorgmodel in 43 verzorgingshuizen in de regio Zuid Holland-Noord. Deze ’Toolkit’ geeft een gedetailleerde beschrijving van de implementatie en de basisinterventie.

Interventie: MOVIT wordt uitgevoerd volgens een weloverwogen strategie. ’Evidence based‘ implementatie en zorgmodellen zijn toegepast. Het verloop van de implementatie en het effect van de interventie zijn geëvalueerd.
De basisinterventie bestaat uit het vormen van een Lokale Werkgroep (LWG) per verzorgingshuis. Iedere LWG benoemt haar eigen ambitieniveau en verbeterdoelen. Hierbij ontvangen de LWGen ondersteuning en scholing vanuit het MOVIT project.
Bij de implementatie zijn in de regio alle 43 verzorgingshuizen, huisartsen, verzorgenden en verpleegkundigen, specialisten ouderengeneeskunde en apothekers actief benaderd en betrokken. Er worden voorwaarden voor deelname ontwikkeld in samenwerking met zorg- en financiële organisaties.

Evaluatie: Gedurende de procesevaluatie is de voortgang van de implementatie gevolgd en vastgelegd. De resultaten zijn bij de bewoners, hun mantelzorgers en zorgverleners gemeten door het afnemen van mondelinge interviews bij de bewoners (minimaal 30 bewoners per verzorgingshuis) en het sturen van vragenlijsten aan de mantelzorgers en zorgverleners (huisartsen, verzorgenden/verpleegkundigen, specialisten ouderengeneeskunde en apothekers) bij aanvang en minimaal 12 maanden na de start van de implementatie.

Uitkomsten
Procesevaluatie De implementatie leidt tot deelname van 41 van de 43 verzorgingshuizen (95%) aan het onderzoek waarbij in 32 huizen de volledige interventie toegepast is (78%). Deze interventie wordt nu, na afloop van het project, in bijna alle (39 van de 41 huizen) voortgezet. De werkgroepen hebben gemiddeld een looptijd van 13 maanden waarbinnen gemiddeld 5 bijeenkomsten plaatsgevonden hebben. De meerderheid van de deelnemers aan de LWG ervaarde de samenwerking als (ruim) voldoende en voelde zich voldoende gehonoreerd voor hun tijdsinvestering aan voorbereiding en deelname aan de LWG.

Ervaren veranderingen in zorgorganisatie
De veranderingen in zorgorganisatie blijken zowel uit de ervaringen van zorgverleners als zorgontvangers. Zij rapporteren een toename in het aantal gehouden multidisciplinair overleggen (MDO’s), een toegenomen deelname van huisartsen hieraan en een verbeterde samenwerking tussen disciplines. Bewoners rapporteren ook dat ze, na de implementatie, vaker steeds door de zelfde huisarts bezocht worden.

Effecten ervaren door zorgverleners: Zorgverleners ervaren belangrijke verbeteringen gedurende de implementatie. Alle betrokken disciplines ervaren een toegenomen tevredenheid over de door hen zelf verleende zorg en een verbetering van de kwaliteit van de zorg in het verzorgingshuis. Alle zorgverleners ervaren een betere onderlinge afstemming en hebben de indruk beter geinformeerd te zijn over de ziekten en gezondheidsproblemen van de bewoners.

Effecten ervaren door bewoners en mantelzorgers: Na de implementatie ervaren bewoners een betere samenwerking tussen de zorgverleners. Ze vonden de bejegening door de huisarts duidelijk beter en deze was meer bereid in gesprek te gaan over fouten of zaken die naar de mening van de bewoner niet goed gegaan zijn. De mante

De medische zorg voor ouderen in de verzorgingshuizen leidt al jaren tot kritiek. Lokale en regionale experimenten hebben aangetoond dat door de invoer van medische regie de kwaliteit en efficiëntie van medische zorg in verzorgingshuizen verbetert. Ondanks deze positieve uitkomsten is dit veelbelovende zorgmodel voor verzorgingshuizen nog niet structureel ingevoerd. Het is onduidelijk wat hiervoor de redenen zijn.

MOVIT beoogt te komen tot zorg van aantoonbare kwaliteit voor alle bewoners en professionele voldoening voor de zorgverleners bij een op lange termijn vol te houden belasting. Hiertoe wordt een zorgmodel geïmplementeerd waarbij alle betrokken partijen hun deskundigheid inbrengen. Sleutelbegrippen hierbij zijn pro-actieve en multidisciplinaire zorgverlening. Een structurele samenwerking tussen huisartsen en het verzorgingshuis is hierbij essentieel.

MOVIT wil dit bereiken door het invoeren van Lokale Werkgroepen per verzorgingshuis of per cluster van verzorgingshuizen. Aan de werkgroepen nemen minimaal deel: een aanspreekbare groep huisartsen, een specialist ouderengeneeskunde, een apotheker en een vertegenwoordiging vanuit het verzorgingshuis. Deze groepen worden begeleid door een kaderhuisarts ouderengeneeskunde. Het werkgebied van MOVIT is de regio Zuid-Holland Noord.

Samenvatting van de aanvraag

PROBLEEMSTELLING en RELEVANTIE De medische zorg voor ouderen in verzorgingshuizen leidt al jaren tot kritiek. De belangrijkste kritiekpunten zijn de grote aantallen huisartsen die patiënten hebben in een verzorgingshuis, de slechte registratie, niet- gecoördineerde zorg en gebrek aan inhoudelijke kwaliteit van professionals. Lokale en regionale experimenten hebben aangetoond dat door de invoer van medische regie (bijvoorbeeld door het aanstellen van een medisch coördinator, een vaste huisarts of een coördinerend verpleeghuisarts) de kwaliteit en efficiëntie van medische zorg in verzorgingshuizen aanzienlijk verbetert. Ondanks deze positieve uitkomsten is dit veelbelovende zorgmodel voor verzorgingshuizen nog niet structureel ingevoerd. Het is onduidelijk wat hiervoor de redenen zijn. DOELSTELLING. De kwaliteit van de medische zorg voor ouderen wonend in verzorgingshuizen te verbeteren door het algemeen invoeren van een nieuw zorgmodel voor medische zorg in verzorgingshuizen. In dit zorgmodel nemen geschoolde regiehuisartsen de medische regie per verzorgingshuis op zich. Door deze betere organisatie van medische zorg per verzorginghuis kunnen kwaliteitsmodules worden ingevoerd. TAAKSTELLING: (1) Invoeren van het voorgestelde zorgmodel in 40 verzorgingshuizen, (2) Gedurende dit implementatieproject zullen de bevorderende en belemmerende factoren bij de invoering van dit zorgmodel in kaart worden gebracht bij de verschillende betrokken groepen, waaronder verzorgingshuisbewoners en mantelzorgers, verzorgend en verplegend personeel, management van verzorgingshuis en huisartsen, (3) Evaluatie op proces en effectmaten. (4) Komen tot algemeen bruikbaar en geaccepteerd stappenplan wat de kwaliteit van medische zorg in verzorgingshuizen verbetert, ongeachte het niveau van de uitgangssituatie van elke verzorgingshuis DOELGROEPEN alle ouderen wonend in 40 verzorgingshuizen in de regio Zuid-Holland Noord, alle betrokken verzorgingshuisprofessionals en de huisartsen met oudere patiënten in deze verzorgingshuizen. PLAN VAN AANPAK Per verzorgingshuis worden de volgende stappen ondernomen: Stap 1 = Verzorgingshuizen interesseren in deelname (doelgroep = verzorgingshuizen) Stap 2 = Invoeren van regiemodel (doelgroep = huisartsen) Stap 3 = Overstap van ouderen naar preferente huisartsen (doelgroep = ouderen) Stap 4 = Uitvoering kwaliteitsmodules (doelgroep is hele systeem) Per stap wordt met de betreffende doelgroep de volgende fasen van implementatie doorlopen: Oriëntatie, inzicht, acceptatie, veranderen. De NHG-kaderopleiding Ouderengeneeskunde zal de regiehuisartsen structuur en steun geven voor het maken van de probleeminventarisatie en het invoeren van kwaliteitsmodules. KWALITEITSMODULES Bij alle kwaliteitsmodules wordt de huidige situatie van het verzorgingshuis als uitgangspunt genomen. Daarom wordt rekening gehouden met variatie in bijvoorbeeld aantal betrokken huisartsen, beschikbaarheid verpleeghuisarts, kwaliteit en kennis van verzorgenden, en al bestaande medische protocollen en afspraken met paramedici en apotheek. Er zijn modules op terrein van organisatie en samenwerking en ook medisch inhoudelijke modules. EVALUATIE Procesevaluatie 1) Hoeveel verzorgingshuizen doorlopen welke stappen? 2) Wat zijn de remmende en bevorderende factoren van de verschillende stappen voor de betrokken doelgroepen. Deze worden per implementatiefase in kaart gebracht met vragenlijsten, interviews of eventueel focusgroepen onder de betrokken doelgroepen. 3) Bestendigt het nieuwe zorgmodel? Effectevaluatie 1) Verandert de kwaliteit (inhoud / organisatie) van medische zorg gedurende het project? 2) Verandert de tevredenheid van de betrokken doelgroepen 3) Wat is de meerwaarde voor de betrokken doelgroepen van de verandering die is ingevoerd? EINDPRODUCTEN : Na 33 maanden zullen de volgende eindproducten beschikbaar zijn: • Algemene module ‘introductie medisch regie in verzorgingshuizen’ • 40 regionale verzorgingshuizen zijn gestart met en verkeren ergens in een veranderingstraject. met 1-2 geschoolde regiehuisartsen, werkende projectgroepen en bezig met kwaliteitsmodules • Doorontwikkelde en verkorte NHG-kaderopleiding voor dit specifieke doel • Specifieke scholing voor professionals in verzorgingshuizen en huisartspraktijken. • Algemene kwaliteitsmodules ter verbetering zorg voor ouderen in verzorgingshuizen, welke aanpasbaar en uitvoerbaar zijn in lokale situatie • Landelijk en regionaal expertise netwerk van kaderhuisartsen ouderengeneeskunde ter implementatie nieuwe kwaliteitsmodules • Meting van meerwaarde TIJDSPLANNING Mnd 1-6 voorbereiding metingen en modules, mnd 3-33 uitvoering stappenplan interventie in de verzorgingshuizen, vanaf mnd 9 kaderopleiding gaat starten, mnd 24-33 evaluatie, analyse en rapportage

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
311060401
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2009
2013
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. J. Gussekloo
Verantwoordelijke organisatie:
Leiden University Medical Center