Crisisreductie binnen de Dementiezorg

Tot nu toe weten we weinig van crisissituaties en opnames binnen de dementiezorg. Het aantal crisisopnames in algemene ziekenhuizen, GGZ instellingen en verpleeghuizen lijkt toe te nemen na de transitie in de ouderenzorg en verandering in de regelgeving voor zorg en welzijn per 1 januari 2015 (met o.m. een deel van de ouderenzorg naar Gemeenten, intentie casemanager dementie vervangen door generalistische wijkverpleegkundige), maar feitelijke gegevens ontbreken. Daarnaast is er weinig bekend over de aanleiding van crisisopnames en het crisispad dat doorlopen wordt. Een crisissituatie, al dan niet met opname, heeft een grote impact op de persoon met dementie en hun naasten, zorgverleners en op zorgkosten. Om crisisopnames te kunnen reduceren is het allereerst belangrijk om meer inzicht te krijgen in deze opnames: hoe vaak vinden deze plaats? Welke factoren spelen een rol? En hoe ziet het crisispad eruit en zijn er mogelijk verschillende profielen te onderscheiden? En kunnen we op basis van dit inzicht aanbevelingen voor de praktijk formuleren? Dit zijn vragen die binnen het huidige projectvoorstel centraal staan. Om deze vragen te beantwoorden wordt in dit projectvoorstel uitgegaan van crisisopnames binnen de dementiezorg in verpleeghuis, ziekenhuis en GGZ instelling. Van hieruit worden de voorafgaande crisissituaties verder in beeld gebracht. Vervolgens wordt onderzocht wat de meest voorkomende crisispaden zijn die leiden tot opnames in ziekenhuis, verpleeghuis of GGZ instelling. Hierbij worden de bijdragende factoren geïdentificeerd als mogelijke aangrijpingspunten voor praktijkverbetering en mogelijke preventie. Dit project wordt opgezet als actieonderzoek: problematiek vanuit de praktijk vormt het startpunt; de focus ligt op kennis vergaren en vervolgens verbeterstappen formuleren voor de praktijk; zorgverleners en onderzoekers zullen gezamenlijk data/gegevens analyseren, resultaten interpreteren en acties voor verbetering van de zorg formuleren, ook samen met ervaringsdeskundigen. Terugkoppeling van de resultaten vindt direct plaats naar praktijk en op meerdere momenten binnen het project. Dit project start met een inventarisatie van de aantallen crisisopnames in drie verschillende settings waarin crisisopnames plaats vinden, te weten een ziekenhuis, verpleeghuis en GGZ instelling in de regio Nijmegen en Noord-Holland over de periode medio 2013 – medio 2016 waarbij de aantallen voor en na 1 januari 2015 worden vergeleken. Vervolgens vindt een dossieranalyse plaats van een twintigtal opnames per setting (totaal n=60), waarbij het crisispad, oorzaken en factoren beschreven worden. Middels kwalitatieve analyse vindt een meer diepgaande analyse plaats van 10 opnames vanuit zorgverlener en mantelzorger/patiënt perspectief, met waarborging van diversiteit bij selectie. Per setting wordt prospectief een vijftal opeenvolgende nieuwe crisisopnames verzameld en geanalyseerd met behulp van de PRISMA methode (Prevention and Recovery Information System for Monitoring and Analysis)(totaal, n=15). Met deze geaccepteerde onderzoeksmethode uit de kwaliteitszorg wordt de incidentanalyse systematisch uitgevoerd. Het is deze objectieve systeembenadering die zorgt dat het totale proces inzichtelijk wordt; deze brengt niet alleen menselijke faalfactoren in beeld, maar ook de onderliggende (latente) organisatorische en technische faalfactoren omdat deze juist van belang zijn om structurele verbeteringen te bewerkstelligen. Door middel van een stapsgewijze analyse (incidentbeschrijving en oorzakenclassificatie) worden de basisoorzaken helder om vervolgens de vertaalslag naar structurele maatregelen te maken. Een werkgroep van professionals, mantelzorger en onderzoeker vertaalt de resultaten van de dossieranalyses, interviews en prisma-analyses naar aanbevelingen voor de praktijk. Dit vindt plaats in samenwerking met zorgverleners en met ervaringsdeskundigen. Het huidige project levert veel kennis op, mogelijke crisisprofielen en verbeterpunten, naast eerste verbeteracties via kwaliteitsanalyse in de praktijk.