Circadian Rhythm of Muscle Mitochondrial Metabolism.
Projectomschrijving
Het aantal mensen met type 2 diabetes (T2DM) stijgt snel. T2DM vergroot de kans op hart- en vaatziekten en andere complicaties, en is daarmee een groot gezondheidsprobleem. T2DM is een welvaartsziekte, veroorzaakt door teveel energie-inname en te weinig energieverbruik, maar mogelijk ook verstoorde slaap/waak ritmes. Energie wordt geproduceerd in mitochondria, de energiecentrales in al onze lichaamscellen, via verbranding van vetten en suikers. De westerse samenleving wordt gekenmerkt door een 24/7 cultuur waarin de mens op onregelmatige tijden eet en actief is. Dit verstoord het eigen ritme van onze biologische klok. Proefdieronderzoek laat zien dat dergelijke verstoringen leiden tot een niet optimale energiestofwisseling en ziekten zoals obesitas en diabetes. In dit project onderzoeken we, in mensen en proefdieren, wat de invloed van de biologische klok is op mitochondria en hoe verstoringen in het dagelijkse ritme van deze belangrijke celorganellen tot diabetes kunnen leiden.
Producten
Auteur: van Moorsel, Dirk, Hansen, Jan, Havekes, Bas, Scheer, Frank A.J.L., Jörgensen, Johanna A., Hoeks, Joris, Schrauwen-Hinderling, Vera B., Duez, Helene, Lefebvre, Philippe, Schaper, Nicolaas C., Hesselink, Matthijs K.C., Staels, Bart, Schrauwen, Patrick
Magazine: Molecular metabolism
Link: https://doi.org/10.1016/j.molmet.2016.06.012
Auteur: P. de Goede, S. Sen, J.E. Oosterman, E. Foppen, R. Jansen, S.E. la Fleur, E. Challet & A. Kalsbeek
Magazine: Journal of biological rhythms
Auteur: Eggink, Hannah M., Oosterman, Johanneke E., de Goede, Paul, de Vries, Emmely M., Foppen, Ewout, Koehorst, Martijn, Groen, Albert K., Boelen, Anita, Romijn, Johannes A., la Fleur, Susanne E., Soeters, Maarten R., Kalsbeek, Andries
Magazine: Chronobiology International
Auteur: P. de Goede, E. Foppen, W.I.G.R. Ritsema, N.L. Korpel, C.X. Yi, A. Kalsbeek
Magazine: Frontiers in Endocrinology
Auteur: Held, Ntsiki M., Wefers, Jakob, van Weeghel, Michel, Daemen, Sabine, Hansen, Jan, Vaz, Frédéric M., van Moorsel, Dirk, Hesselink, Matthijs K.C., Houtkooper, Riekelt H., Schrauwen, Patrick
Magazine: Molecular metabolism
Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212877820300636?via%3Dihub
Auteur: P. de Goede, J. Wefers, E.C. Brombacher, P. Schrauwen & A. Kalsbeek
Magazine: Journal of Molecular Endocrinology
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29378772
Auteur: R. Hogenboom, M.J. Kalsbeek, N.L. Korpel, P. de Goede, M. Koenen, R.M. Buijs, J.A. Romijn, D.F. Swaab, A. Kalsbeek, C.X. Yi
Magazine: Diabetologia
Auteur: I.V. Milanova, M.J.T. Kalsbeek, X.L. Wang, N.L. Korpel, D.J. Stenvers, S.E.C. Wolff, P. de Goede, A.C. Heijboer, E. Fliers, S.E. la Fleur, A.Kalsbeek, C.X. Yi
Magazine: Frontiers in Endocrinology
Auteur: van Moorsel D, Hansen J, Havekes B, Scheer FA, Jörgensen JA, Hoeks J, Schrauwen-Hinderling VB, Duez H, Lefebvre P, Schaper NC, Hesselink MK, Staels B, Schrauwen P.
Magazine: Molecular metabolism
Auteur: Wefers, Jakob, van Moorsel, Dirk, Hansen, Jan, Connell, Niels J., Havekes, Bas, Hoeks, Joris, van Marken Lichtenbelt, Wouter D., Duez, Hélène, Phielix, Esther, Kalsbeek, Andries, Boekschoten, Mark V., Hooiveld, Guido J., Hesselink, Matthijs K. C., Kersten, Sander, Staels, Bart, Scheer, Frank A. J. L., Schrauwen, Patrick
Magazine: Proceedings of the National Academy of Sciences
Link: https://www.pnas.org/content/115/30/7789.long
Auteur: F.S.M. Machado, Z. Zhang, Y. Su, P. de Goede, R. Jansen, E. Foppen, C.C. Coimbra, A. Kalsbeek
Magazine: Frontiers in Endocrinology
Auteur: Hansen, Jan, Timmers, Silvie, Moonen-Kornips, Esther, Duez, Helene, Staels, Bart, Hesselink, Matthijs K. C., Schrauwen, Patrick
Magazine: science reports
Auteur: P. de Goede,S. Sen, Y. Su, E. Foppen, V.J. Poirel, E. Challet, A. Kalsbeek
Magazine: International Journal of Molecular Sciences
Auteur: P. de Goede
Auteur: Jacob Wefers
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
Het aantal mensen met type 2 diabetes (T2DM) stijgt snel. T2DM vergroot de kans op hart- en vaatziekten en andere complicaties, en is daarmee een groot gezondheidsprobleem. T2DM is een welvaartsziekte, veroorzaakt door teveel energie-inname en te weinig energieverbruik, maar mogelijk ook verstoorde slaap/waak ritmes. Energie wordt geproduceerd in mitochondria, de energiecentrales in al onze lichaamscellen, via verbranding van vetten en suikers. De westerse samenleving wordt gekenmerkt door een 24/7 cultuur waarin de mens op onregelmatige tijden eet en actief is. Dit verstoord het eigen ritme van onze biologische klok. Proefdieronderzoek laat zien dat dergelijke verstoringen leiden tot een niet optimale energiestofwisseling en ziekten zoals obesitas en diabetes. In dit project onderzoeken we, in mensen en proefdieren, wat de invloed van de biologische klok is op mitochondria en hoe verstoringen in het dagelijkse ritme van deze belangrijke celorganellen tot diabetes kunnen leiden.