Mobiele menu

The effects and costs of preventive cognitive therapy plus usual care for remitted primary care patients with major depression versus usual care

Projectomschrijving

Na elke depressie neemt de kans op terugval toe. Behandeling van depressie hoort daarom niet alleen gericht zijn op herstel maar ook op het voorkómen van een nieuwe episode. In de Parade-studie is een preventieve zelfhulpcursus met telefonische begeleiding aangeboden in de huisartsenpraktijk. Wij hebben onderzocht of deze cursus (kosten)effectief is vergeleken met gebruikelijke zorg voor terugkerende depressies. De helft van de deelnemers (124) heeft
de zelfhulpcursus gevolgd (interventiegroep) en de andere helft (124) heeft gebruikelijke zorg ontvangen (controlegroep). Deelnemers zijn 1 jaar gevolgd om een eventuele terugval naar depressie vast te stellen.
Na één jaar was 50% van de deelnemers in de controlegroep teruggevallen in een depressie. In de interventiegroep had 37% van de deelnemers een terugval. De interventiegroep maakte gedurende het jaar wel meer maatschappelijke kosten (zorgkosten plus kosten als gevolg van werkverzuim) dan de controlegroep. De interventie was dus effectiever dan gebruikelijke zorg maar tegen hogere maatschappelijke kosten.

Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase

Producten

Titel: Assessing the Impact of EQ-5D Country-specific Value Sets on Cost-utility Outcomes.
Auteur: van Dongen JM, Jornada Ben Â, Finch AP, Rossenaar MMM, Biesheuvel-Leliefeld KEM, Apeldoorn AT, Ostelo RWJG, van Tulder MW, van Marwijk HWJ, Bosmans JE.
Magazine: Medical Care
Titel: A supported self-help for recurrent depression in primary care; An economic evaluation alongside a multi-center randomised controlled trial
Auteur: Biesheuvel-Leliefeld KEM, Bosmans JE, Dijkstra-Kersten SMA, Smit F, Bockting CLH, van Schaik DJF, van Marwijk HWJ, van der Horst HE.
Magazine: PLoS ONE
Titel: Effectiveness of psychological interventions in preventing recurrence of depressive disorder: meta-analysis and meta-regression
Auteur: Biesheuvel-Leliefeld KE, Kok GD, Bockting CL, Cuijpers P, Hollon SD, van Marwijk HW, Smit F
Magazine: Journal of Affective Disorders
Titel: Supported self-help to prevent relapse or recurrence of depression: Who benefits most?
Auteur: Dijkstra-Kersten SM, Biesheuvel-Leliefeld KE, van der Wouden JC, van Schaik DJ, Bosmans JE, van Marwijk HW, van der Horst HE.
Magazine: Journal of Affective Disorders
Titel: Effectiveness of Supported Self- Help in Recurrent Depression: A Randomized Controlled Trial in Primary Care.
Auteur: Biesheuvel-Leliefeld KEM, Dijkstra-Kersten SMA, van Schaik DJF, van Marwijk HWJ, Smit F, van der Horst HE, Bockting CLH.
Magazine: Psychotherapy and Psychosomatics
Link: https://www.karger.com/Article/FullText/472260
Titel: Zelfhulp om terugval in een depressie te voorkomen
Auteur: Karolien Biesheuvel-Leliefeld, Sandra Dijkstra-Kersten, Anneke van Schaik, Harm van Marwijk, Filip Smit, Henriëtte van der Horst, Claudi Bockting
Magazine: Huisarts & Wetenschap
Titel: Cost-effectiveness of nurse-led self-help for recurrent depression in the primary care setting: design of a pragmatic randomised controlled trial.
Auteur: Biesheuvel-Leliefeld KE, Kersten SM, van der Horst HE, van Schaik A, Bockting CL, Bosmans JE, Smit F, van Marwijk HW.
Magazine: BMC Psychiatry
Titel: Non-fatal disease burden for subtypes of depressive disorder: population-based epidemiological study. BMC Psychiatry. 2016 May 12;16:139. doi: 10.1186/s12888-016-0843-4. PMID: 27176611; PMCID: PMC4865028.
Auteur: Biesheuvel-Leliefeld KE, Kok GD, Bockting CL, de Graaf R, Ten Have M, van der Horst HE, van Schaik A, van Marwijk HW, Smit F.
Magazine: BMC Psychiatry
Titel: Associations of financial strain and income with depressive and anxiety disorders
Auteur: Dijkstra-Kersten SM, Biesheuvel-Leliefeld KE, van der Wouden JC, Penninx BW, van Marwijk HW.
Magazine: Journal of epidemiology and community health
Link: https://jech.bmj.com/content/69/7/660.long

Verslagen


Eindverslag

Bij meerdere eerdere depressieve episoden in de voorgeschiedenis is de kans op terugval binnen een jaar meer dan 50%. Met Preventie van Recidiverende DEpressie in de Eerste lijn (PARADE) door een praktijkondersteuner (POH) beogen we deze mensen dicht bij huis het gereedschap te geven hun psychisch evenwicht te behouden en deze kans flink te verlagen. Doel is te evalueren of een preventieprogramma kosteneffectief is ten opzichte van gebruikelijke zorg.
Het project liep aanvankelijk vertraging op door tegenvallende werving. Die is inmiddels echter goed op gang gekomen. Er doen nu 12 grote huisartspraktijken mee met 34,7 fte aan huisartsen, een eerstelijns psychologenpraktijk en drie grote GGZ-instellingen. Er zijn nu 120 deelnemers gerandomiseerd en 31 wachten op randomisatie. De negen maanden uitloop zijn daarnaast te verklaren door de overeengekomen latere start van de onderzoekster (1-5-2011) en haar zwangerschapsverlof (vier maanden). Er ging in de praktijk ook enige tijd overheen tot betrokken instanties definitief instemden met deelname. We stellen vanwege de vertraging voor om compensatie voor uitval van 20% te schrappen omdat we die analysetechnisch ook niet nodig hebben en het project tot 107 deelnemers per arm te beperken (N=214). Er zijn ook inmiddels drie artikelen geschreven waarvan er een is gepubliceerd, een is aangeboden voor publicatie, een andere vrijwel klaar is, en vijf verder worden voorbereid.

Samenvatting van de aanvraag

BACKGROUND: Depression is increasingly recognized as a highly recurrent and potentially chronic illness that imposes a substantial burden on individuals, families, and society. Evidence indicates that the risks of depressive relapse/recurrence, treatment resistance, and chronicity increase as the illness becomes more highly recurrent. Preventive Cognitive Therapy (PCT) is effective for relapse/recurrence prevention despite the fact that it is used infrequently due to a lack of cognitive therapists, higher costs and limited access. Access to this therapy could improve if nurses are trained which would also contribute to lowering the CT cost. RESEARCH QUESTION: To what extent is nurse-led PCT plus usual care (UC) superior to UC alone for preventing recurrence of depression cost-effective? STUDY DESIGN: Cluster randomised trial, randomisation at the Primary Care Physician (PCP) practice level (two times twenty). PARTICIPANTS: Adults with: i) at least two previous Major Depressive Disorder (MDD) episodes with the MINI International Neuropsychiatric Interview (MINI); and the Life Chart; ii) last episode of at least two months; iii) acquired remission according to DSM-IV criteria; iv) fluency in Dutch. Exclusion: i) current mania or hypomania or a history of bipolar illness; ii) any organic or psychotic disorder (current and previous); iii) or severe sensory disabilities. We will need 134 patients in each arm. INTERVENTION: Nurse-led PCT plus UC in primary care practices, versus UC alone. A nurse provides eight session of PCT. The treatment is given directly, in a familiar environment, with a personalized approach, and no waiting times. Prior research allows assumption of efficacy. OUTCOME MEASURES: To assess: i) Cumulative proportion of relapse and recurrence in depression (cox regression): incidence of depressive disorder according to an independent MINI interview (MINI) at 6 and 12 months; ii) self-reported psychological symptoms (distress, depression, anxiety and number of physical symptoms): the Four Dimensional Symptom Questionnaire (4DSQ) every three months; iii) additional determinants (see plan); iv) Satisfaction; v) Costs (3, 6 and 12 months). ECONOMIC EVALUATION: Costs are measured from a societal perspective; costs per recurrence/relapse prevented (cost-effectiveness), and costs per QALY gained (cost-utility). GLOBAL TIME PATH: 6 months preparation, 8 months inclusion, 8 months intervention, 14 months follow-up, 12 months analyses and publications. ACHTERGROND: Depressie wordt steeds meer gezien als een recidiverende chronische ziekte die voor personen die eraan lijden, hun familie, en de maatschappij een aanzienlijke belasting is. Naarmate de ziekte vaker optreedt, zijn de risico's van terugval en chroniciteit groter. Preventieve Cognitieve therapie (CT) is effectief voor terugval/herhaling. Het wordt echter nog niet vaak gebruikt, is kostbaar en er zijn maar een beperkt aantal cognitieve therapeuten. De toegang tot dit type zorg verbetert als een relatief goedkope en breed beschikbare getrainde verpleegkundige het toepast. VRAAGSTELLING: In welke mate is inzet van een verpleegkundige die PCT plus gebruikelijke zorg (GZ) geeft boven GZ alleen, kosteneffectief voor herhaling van depressieve stoornissen? ONTWERP: Cluster gerandomiseerde trial met randomisatie op het niveau van de huisarts (twee keer twintig). DEELNEMERS: We nodigen volwassenen uit met: i) twee of meer bevestigde vorige episoden van een Major Depressive Stoornis (MDD) volgens het MINI International Neuropsychiatric interview (MINI); en de Life Chart; ii) de laatste episode duurde ten minste twee maanden; iii) remissie volgens DSM IV criteria; vi) beheerst Nederlands. We sluiten personen uit met: i) een eerdere bipolaire stoornis, manie of hypomanie; ii) organische of psychotische stoornis (huidige en vorige); iii) sensorische handicap. We willen 134 personen per arm. INTERVENTIE: PCT plus GZ in interventiepraktijken (in controlepraktijken alleen GZ). De verpleegkundige is geschoold in PCT en biedt acht zittingen. De behandeling wordt rechtstreeks gegeven in een vertrouwde omgeving, met een persoonlijke en geïntegreerde aanpak en zonder wachttijden. Voorafgaand onderzoek bevestigt de hypothese van de werkzaamheid. UITKOMSTEN: i) Incidentie van depressieve stoornis volgens een onafhankelijk MINI interview (MINI) na zes en twaalf maanden; ii) de Vier Dimensionele Klachtenlijst (4DKL) iedere drie maanden om distress, depressie, angst en aantal lichamelijke klachten te beoordelen); iii) extra determinanten (zie plan); iv) kwaliteit van leven; v) tevredenheid, vi) kosten. ECONOMISCHE EVALUATIE: Kosten worden gemeten vanaf een maatschappelijke perspectief; de kosten van terugval (kosten-batenverhouding) en kosten per QALY (kosten-utiliteiten). GLOBAAL TIJDPAD: 6 maanden voorbereiding, acht maanden op te nemen, 8 maanden interventie, 14 maanden follow-up van twaalf maanden analyses en publicaties.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
171102002
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2011
2015
Onderdeel van programma:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. H.W.J. van Marwijk
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc