Mobiele menu

Gevolgen van restrictieve maatregelen door COVID-19 uitbraak op eenzaamheid en sociale behoeften van bewoners, naasten en vrijwilligers in verpleeghuizen

Projectomschrijving

In dit onderzoek deelden bewoners, naasten en vrijwilligers van verpleeghuizen hun ervaringen met de coronamaatregelen rondom eenzaamheid, sociale behoeften en veerkracht. Veel bewoners, naasten en vrijwilligers vonden het een moeilijke periode. Er waren vaak geen activiteiten in verpleeghuizen en er was weinig contact met medebewoners. Er werd op andere manieren sociaal contact gezocht, zoals raambezoek, maar dit kon eenzaamheid niet tegenhouden. Bewoners, naasten en vrijwilligers benoemden verschillende gevoelens, zoals verdriet, angst en onmacht. Maar daarnaast was er ook veerkracht te zien. Bewoners, naasten en vrijwilligers keken wisselend terug op de maatregelen. Veiligheid en het beschermen van bewoners is belangrijk, maar de menselijke maat en persoonlijke wensen moeten niet vergeten worden. Samen met de zorgpraktijk en het onderwijs is de Praatplaat: “Over leven met corona” ontwikkeld om terug te blikken op en te leren van de coronapandemie.

Dit project is een samenwerking tussen de Academische Werkplaats Ouderen, Tranzo, Tilburg University, UNO-UMCG en HIVA-KU Leuven.

Resultaten

Praatplaat: Over leven met corona

Op basis van het onderzoek is er een Praatplaat ontwikkeld over het leven met corona. Deze Praatplaat dient als middel om deze verschillende groepen met elkaar in gesprek te laten gaan. Met de praatplaat kunnen bewoners, hun naasten en vrijwilligers (met elkaar) terugblikken op de coronapandemie en hiervan te leren. Meer over de resultaten van dit onderzoek? Bekijk hier alle updates.

Uitvoerende partijen

Academische netwerken ouderenzorg in Tilburg, Groningen en Leuven. Een klankbordgroep met vertegenwoordigers van ouderen, naasten en vrijwilligers denken actief mee tijdens het onderzoek.

Blog Suzie Noten

Suzie Noten is onderzoeker bij de Academische Werkplaats Ouderen (AWO) van Tranzo, Tilburg University. In haar blog vertelt zij over de inspirerende co-creatiedag van het onderzoek naar de impact van het bezoekverbod in verpleeghuizen en de implementatie hiervan.

> Lees haar blog

Afbeelding

Producten

Titel: Moral lessons from residents, close relatives and volunteers about the COVID-19 restrictions in Dutch and Flemish nursing homes
Auteur: Elleke Landeweer, Nina Hovenga, Suzie Noten, Floor Vinckers, Jasper de Witte, Annerieke Stoop & Sytse Zuidema
Magazine: Philosophy, Ethics, and Humanities in Medicine
Begin- en eindpagina:
Link: https://doi.org/10.1186/s13010-023-00140-w
Titel: “You Needed to Accept the Situation”: Resilience of Nursing Home Residents in Times of COVID-19
Auteur: Jasper De Witte, Suzie Noten, Floor Vinckers, Annerieke Stoop, Nina Hovenga, Elleke Landeweer and Tine Van Regenmortel
Magazine: Canadian Journal on Aging / La Revue canadienne du vieillissement
Begin- en eindpagina:
Link: https://doi.org/10.1017/S0714980823000399

Verslagen


Eindverslag

In dit onderzoek deelden bewoners, naasten en vrijwilligers van verpleeghuizen hun ervaringen met de coronamaatregelen rondom eenzaamheid, sociale behoeften en veerkracht. Veel bewoners, naasten en vrijwilligers vonden het een moeilijke periode. Er waren vaak geen activiteiten in verpleeghuizen en er was weinig contact met medebewoners. Er werd op andere manieren sociaal contact gezocht, zoals raambezoek, maar dit kon eenzaamheid niet tegenhouden. Bewoners, naasten en vrijwilligers benoemden verschillende gevoelens, zoals verdriet, angst en onmacht. Maar daarnaast was er ook veerkracht te zien. Bewoners, naasten en vrijwilligers keken wisselend terug op de maatregelen. Veiligheid en het beschermen van bewoners is belangrijk, maar de menselijke maat en persoonlijke wensen moeten niet vergeten worden. Samen met de zorgpraktijk en het onderwijs is de Praatplaat: “Over leven met corona” ontwikkeld om terug te blikken op en te leren van de coronapandemie. Dit project is een samenwerking tussen de Academische Werkplaats Ouderen, Tranzo, Tilburg University, UNO-UMCG en HIVA-KU Leuven.
In verpleeghuizen zijn beschermende maatregelen genomen tijdens de uitbraak van COVID-19, zoals een algeheel bezoekverbod. Deze maatregelen hebben invloed op het leven van de bewoners, hun naasten en vrijwilligers. Wij onderzoeken in dit project de ervaren eenzaamheid van deze mensen. Maar ook de sociale behoeften en veerkracht van bewoners, naasten en vrijwilligers. De resultaten kunnen gebruikt worden om gevolgen van een volgende uitbraak van COVID-19 te minimaliseren. Waar moet in beleid rekening mee worden gehouden om gevolgen te verminderen? Welke ethische vraagstukken spelen hierbij een rol? Met interviews en groepsgesprekken met bewoners, naasten en vrijwilligers zoeken we antwoorden op deze vragen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door academische netwerken ouderenzorg in Tilburg, Groningen en Leuven. Een klankbordgroep met vertegenwoordigers van ouderen, naasten en vrijwilligers denkt actief mee tijdens het onderzoek.

Samenvatting van de aanvraag

De betrokkenheid van naasten en vrijwilligers in de verpleeghuiszorg wordt steeds belangrijker om persoonsgerichte zorg te leveren en de kwaliteit van leven te verhogen. Tijdens de COVID-19 uitbraak zijn restrictieve maatregelen in verpleeghuizen genomen die waarschijnlijk grote invloed hebben op het leven van bewoners, naasten en vrijwilligers. Dit kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid welke mentale en fysieke schade kan geven. Het doel van dit onderzoek is om inzicht te verkrijgen in ervaren eenzaamheid en sociale behoeften van bewoners, naasten en vrijwilligers vanwege restrictieve maatregelen. Daarnaast inzicht in hun veerkracht en hoe mogelijke gevolgen geminimaliseerd kunnen worden. Op basis van deze resultaten formuleren we aanbevelingen voor beleid en zorg om gevolgen voor betrokkenen te minimaliseren. Dit onderzoek vindt plaats bij drie verschillende academische netwerken die nauw samenwerken met verpleeghuizen: 1) In het zuiden van Nederland waar uitbraak van COVID-19 ernstig is 2) In het noorden en oosten van Nederland waar uitbraak later en in mindere mate plaatsvond 3) In Vlaanderen waar andere restrictieve maatregelen gelden. Met kwalitatieve onderzoeksmethoden achterhalen we ervaren eenzaamheid en vervulling sociale behoeften van verpleeghuisbewoners, naasten en vrijwilligers. Dataverzameling vindt op soortgelijke manier plaats in de drie verschillende onderzoekssettings op twee opeenvolgende manieren. Eerst duo-interviews met bewoners van verpleeghuizen samen met naasten of vrijwilligers. Ten tweede socratische dialoogbijeenkomsten met naasten en vrijwilligers. Hierbij staat ook de morele dialoog centraal over in hoeverre de restrictieve maatregelen opwegen tegen de ervaren nadelen zoals een mogelijke toename in eenzaamheid. Uitkomsten uit de interviews worden gebruikt als input voor de dialoog. Een klankbordgroep met vertegenwoordigers van ouderen, naasten en vrijwilligers denkt actief mee in de verdere opzet en uitvoering van het onderzoek.

Kenmerken

Projectnummer:
10430022010010
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2020
2022
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. H.J. Stoop
Verantwoordelijke organisatie:
Tilburg University