Mobiele menu

FOOD (Framework for Optimizing the prOcess of feeDing)

Projectomschrijving

FOOD: maakt koken leuker én gezonder voor thuiswonende ouderen

Zorgverleners richten zich steeds meer op het stimuleren van een gezonde levensstijl. Gezonder leven draagt bij aan het voorkomen van gezondheidsproblemen en vermindert het risico op complicaties bij (chronische) aandoeningen. Een optimaal voedingspatroon kan de kwetsbaarheid van ouderen aanzienlijk beperken.

Hoe het werkt

FOOD ontwikkelt een knooppunt van ICT-diensten, waarmee ouderen hun voedingspatroon kunnen managen. De gegevens die afkomstig zijn uit keukengadgets – zoals slimme keukenapparatuur, sensoren en andere bronnen – worden in het systeem geïntegreerd. De diensten ondersteunen ouderen bij het bereiden van gezonde voeding en het kiezen voor een gezond voedingspatroon. Door de keuken te koppelen aan het internet, wordt het ‘digitale koken’ mogelijk, ook samen met anderen. ‘Digitaal koken’ werkt als een katalysator voor het sociaal gedrag en bevordert de actieve participatie van senioren in hun omgeving.

Wat het oplevert

Een slimme keuken geeft feedback over dagelijkse activiteiten in de keuken, zowel aan de gebruiker als zijn of haar omgeving. Het stimuleert gezond eten én de sociale interactie rond de dagelijkse voeding. Door het koken leuker te maken, helpt FOOD ouderen gezond te blijven. Ze kunnen ondervoeding – een belangrijk probleem bij zelfstandig wonende ouderen – zelf beter voorkomen. Om de dienst succesvol te introduceren op de markt, is nog wel meer samenwerking tussen de industrie, zorgprofessionals, zorgorganisaties en overheid nodig.

Voor wie

Voor zelfstandig wonende ouderen en hun sociale omgeving.

Verslagen


Eindverslag

De focus van het FOOD project lag op de ontwikkeling van nieuwe keukenapparatuur en voedingsgerelateerde diensten die senioren ondersteunen in hun dagelijks leven. Het project had als doel een keuken te realiseren die gekoppeld was aan het internet. Het ‘digitale koken’ als een facilitator en katalysator voor de versterking van sociaal gedrag, integratie en actieve participatie van senioren in hun omgeving.

Voor het project werden 8 huishoudens geselecteerd uit de omgeving Eindhoven. De deelnemers hadden een minimumleeftijd van 65 jaar, waren (relatief) gezond en beschikten over een sociaal en ondersteunend netwerk met familie, buren, vrienden en hulpverleners. De gebruikers van de ‘internetkeuken’ hoefden geen digitale kennis te hebben maar er wel voor openstaan. Uiteraard was affiniteit met voeding en koken gewenst. De keukenapparatuur en diensten werden tevens in Italië en Roemenië getest om op deze manier de impact op deelnemers uit verschillende landen te meten.

De deelnemers kregen nieuwe keukenapparatuur tot hun beschikking en een tablet met daarop een applicatie. Via de applicatie kon de oven worden gecontroleerd en werd er feedback gegeven over de sensoren die in de keuken waren geplaatst. De deelnemers gaven vervolgens terugkoppeling over de verschillende functionaliteiten en suggesties over hoe deze verder ontwikkeld dienden te worden zodat ze beter zouden aansluiten bij de wensen en behoeften van de doelgroep. Een veelgehoord commentaar was dat de ontwikkelaars meer moesten denken vanuit het perspectief van de doelgroep. De opzet van de applicatie was te ingewikkeld en niet dynamisch. Ook bleken senioren uit verschillende landen erg uiteenlopende gewoontes te hebben op het gebied van voeding en koken. Hier hadden de ontwikkelaars in eerste instantie geen rekening mee gehouden. Daarnaast was het van groot belang de feedback van de deelnemers snel te verwerken en zichtbaar te maken, zodat zij gestimuleerd bleven om aan de proeftuin deel te nemen.

De volledige dienst kon helaas niet op tijd geïntroduceerd worden, maar alle deelnemers waren overtuigd van het idee achter het project. De deelnemers zagen al snel de toegevoegde waarde in van een slimme keuken die bijdraagt aan langer zelfstandig thuis wonen door i) het geven van feedback over dagelijkse activiteiten in de keuken aan zowel de gebruiker als haar omgeving, ii) het stimuleren van gezond eten en sociale interactie, en iii) het leuker maken van koken. Door de opzet van het project hebben de projectpartners waardevolle informatie en inzichten opgehaald voor de doorontwikkeling van de dienst.
De Nederlandse pilot van het project werd op 24 februari 2015 met alle deelnemers afgerond met bezoeken aan verschillende organisaties in de Brainport regio die zich bezighouden met de (door)ontwikkeling van zorginnovaties in proeftuinen.

In deze fase zijn we aan de slag gegaan met het vertalen van de teksten voor de handleidingen en de software. Daarnaast hebben we een demonstratielocatie ingericht en begonnen met het werven van deelnemers (65+). Waarbij er zowel eenpersoons- als tweepersoons huishouden gezocht werden. Nu zijn we aan de slag met het inplannen en de installatie van de keukenapparatuur en sensoren.

Samenvatting van de aanvraag

Inleiding In dit individuele werkplan beschrijft Brainport Development N.V. haar deelname aan het internationale poject “Framework for Optimizing the process of feeding” (FOOD). In dit werkplan staat beschreven wat de scope van het project is en welke rol Brainport Development in het project vervult. Tevens staat beschreven wat de doelstellingen voor deelname aan het project zijn en op welke wijze de doelstellingen zullen worden behaald. Ouderen en voeding Het aantal ouderen zal de komende decennia sterk blijven toenemen. Volgens de CBS Bevolkingsprognose zal het aantal 65-plussers toenemen van 2,5 miljoen in 2009 tot een hoogtepunt van 4,5 miljoen in 2040. Een speciale doelgroep binnen de doelgroep ouderen zijn ouderen die (nog) zelfstandig wonen. In veel landen blijkt een toename te zijn van het aantal ouderen dat zelfstandig woont. Zelfstandig wonen blijkt vaak de eigen keuze van de ouderen te zijn, maar in sommige landen wonen ouderen ook noodgedwongen zelfstandig omdat er te weinig carevoorzieningen zijn of onvoldoende plaatsen. Om deze groep te bereiken zijn andere kanalen nodig dan het verpleeg- of verzorgingshuis. Zorgverleners richten zich steeds meer op stimulering van een gezondere levensstijl. Voor ouderen geldt dat een gezondere levensstijl bijdraagt aan het voorkomen van complicaties (secundaire preventie). Om te zorgen dat iedereen 'gezond' oud kan worden is het belangrijk dat er goede voeding wordt genuttigd. Een optimaal voedingspatroon kan de kwetsbaarheid van ouderen aanzienlijk beperken. Daardoor kunnen ouderen langer zelfstandig in goede gezondheid leven. Echter, bij ouderen treden veranderingen op in de eetlust. Gewichtsverlies en tekorten aan bepaalde voedingsstoffen zijn het gevolg. Eén op de zes cliënten in de chronische zorg en zelfs één op de vier in de acute zorg blijken ondervoed, maar ook bij ouderen die nog niet afhankelijk zijn van zorg is gewichtsverlies een veeg teken. Uit een omvangrijke Europese studie blijkt dat gewichtsverlies van meer dan twee kilogram over een periode van vijf jaar, de kans op sterfte verdubbelt in de daarop volgende tien jaar. Dit gebeurt ongeacht het optreden van ziekte. Het FOOD-project Autonomie in voeding is een basisbehoefte voor een zelfstandig leven. Goede voeding is een essentieel onderdeel van gezondheid en voedsel is tevens vaak een belangrijke sleutel in het sociale leven. Het project FOOD richt zich op de ontwikkeling van een knooppunt van diensten in verband met specifieke voedselmanagement in het leven van ouderen. Het voorstel is om de gegevens afkomstig uit keukengadgets - zoals slimme keukenapparatuur, sensoren en andere bronnen - te integreren voor de ondersteuning van de ouderen in activiteiten m.b.t. de bereiding en consumptie van voeding. Het project is gebaseerd op naadloze integratie van sensoren en apparatuur met RF (Radio Frequency). Deze technologieën maken innovatieve thuisfunctionaliteiten en webbased diensten mogelijk. Dit vindt plaats door middel van een natuurlijk interface. De innovatie ligt met name in de samenwerking tussen de mogelijkheden van internet of things, semantic Web and Web 2.0. De resultaat zal inzicht bieden in synergiemogelijkheden met standaard technologieën . Het resultaat zal het mogelijk maken om diensten die meerwaarde bieden te realiseren die gebaseerd zijn op betrouwbare standaarden. Hiertoe wordt gebruikt gemaakt van commerciële apparaten de worden aangepast door enkele minimale wijzigingen. Deze werkwijze zal resulteren in lage kosten en snelle marktimplementatie. Doelstelling en doelgroep Het doel van het project is (pilot) is om m.b.t. het toepassen van ICT-gebaseerde voedingsdiensten voor de doelgroep ouderen inzicht te verkrijgen in de (on)mogelijkheden, kansen en de wijze waarop eventuele belemmeringen met betrekking tot het implementeren overbrugd kunnen worden. Het project heeft als doelgroep ouderen met een voldoende niveau van autonomie om (eventueel ondersteund) zelfstandig te kunnen leven. Vergaande deelname van eindgebruikers zal nodig zijn om de doelgroep al in een vroeg stadium te kunnen betrekken bij het ontwerp en de implementatie. Voor de Nederlandse deelname aan het internationale project zal hierbij gebruikt worden gemaakt van het Living Lab eHealth Eindhoven. Innovatief perspectief De toepassing van ICT-gebaseerde diensten in het kader van voeding bij ouderen zorgt ervoor dat ouderen langer in staat zijn om zelfstandig te wonen en bied ook voor ouderen met een complexe/ meervoudige zorgvraag een mogelijkheid om zelfstandiger te blijven of om de zorgvraag te verminderen. In Nederland worden dergelijke diensten bijna nog niet toegepast vanwege diverse redenen. Aangezien er nu internationaal aandacht wordt besteed aan dergelijke diensten, wil Brainport Development graag meewerken aan het omzetten van de potentie van dergelijke diensten in realiteit. De looptijd van het project is 36 maanden

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
320300001
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2011
2015
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
M.Sc. M.G. de Pender
Verantwoordelijke organisatie:
Brainport Development N.V.