Mobiele menu

Noordwest Nederland op een lijn: een kwalitatieve analyse naar succes- en faalfactoren in een regionaal netwerk

Projectomschrijving

De geboortezorg is volop in beweging. Eén van de speerpunten is het aanpakken van de discontinuïteit rondom zwangerschap en bevalling. De traditionele scheiding tussen de organisatie en uitgangspunten van de verschillende lijnen in de zorg kan leiden tot minder aandacht voor het gemeenschappelijk doel van de zorgprofessionals: de gezondheid van vrouw en kind en een goede ervaring van de vrouw en haar partner.

Opbrengst

Het Athena Instituut (VU) heeft samen met tientallen zorgprofessionals uit Noordwest Nederland gewerkt aan:
  • Inzicht verkrijgen in de succes- en faalfactoren voor een effectieve en gelijkwaardige multidisciplinaire samenwerking.
  • Inzicht verkrijgen in de mate waarin en de wijze waarop de zorgverleners invulling geven aan het concept ‘cliënt centraal. 
  • Toepassen van deze bevindingen door met concrete acties vorm te geven aan de geboortezorg van de toekomst.

Toolbox Reflectie en Actie

Het project heeft het handboek 'Gezonde geboortezorg met de dynamische leeragenda, Toolbox Reflectie en Actie voor verloskundige samenwerkingsverbanden' ontwikkeld.

Meer informatie

Website Netwerk Geboortezorg Noordwest Nederland

Producten

Titel: Gezonde geboortezorg met de dynamische leeragenda
Titel: Actieplannen voor optimale geboortezorg met de cliënt centraal - VSV Amsterdam Oost-Centrum
Titel: Actieplannen voor optimale geboortezorg met de cliënt centraal - VSV Zaanstad
Titel: Actieplannen voor optimale geboortezorg met de cliënt centraal - VSV VUmc
Titel: Actieplannen voor optimale geboortezorg met de cliënt centraal - VSV De Noordkop
Titel: Actieplannen voor optimale geboortezorg met de cliënt centraal - VSV Almere
Titel: Noordwest Nederland Op één Lijn - Gezonde geboortezorg met de dynamische leeragenda

Verslagen


Eindverslag

De geboortezorg is volop in beweging. Eén van de speerpunten is het aanpakken van de discontinuïteit rondom zwangerschap en bevalling. De traditionele scheiding tussen de organisatie en uitgangspunten van de verschillende lijnen in de zorg kan leiden tot minder aandacht voor het gemeenschappelijk doel van de zorgprofessionals: de gezondheid van vrouw en kind en een goede ervaring van de vrouw en haar partner.

Het versterken van samenwerking tussen professionals in de geboortezorg wordt gezien als een veel belovende manier om de kwaliteit van de geboortezorg te verhogen. Het systeeminnovatieve actieonderzoek Noordwest Nederland Op Eén Lijn richt zich op Verloskundige Samenwerkingsverbanden (VSV’s) in Noordwest Nederland. VSV’s zijn ‘teams’ van professionals uit de 0e, 1e, 2e en 3e lijn, zoals verloskundigen, gynaecologen en kraamverzorgenden.

In 2014 en 2015 heeft het Athena Instituut van de Vrije Universiteit samen met tientallen zorgprofessionals uit Noordwest Nederland gewerkt aan: (1) Inzicht verkrijgen in de succes- en faalfactoren aangaande een effectieve en gelijkwaardige multidisciplinaire samenwerking in VSV’s, (2) Inzicht verkrijgen in de mate waarin en de wijze waarop de VSV’s invulling geven aan het concept ‘cliënt centraal’, en (3) Toepassen van bevindingen van dit onderzoek om binnen de VSV’s tot een nieuw plan te komen om de zorg, gerelateerd aan de samenwerking, in hun regio te versterken en de cliënt meer centraal te stellen.

Dit onderzoek is ingebed in het Netwerk Geboortezorg Noordwest Nederland.

Samenvatting van de aanvraag

Ondanks het verbeteren van de uitkomsten sinds 2004, kan de geboortezorg in Nederland beter (1, 3, 4). Eén van de probleem gebieden in de geboortezorg is de discontinuïteit van de zorg omtrent zwangerschap en bevalling. Dit wordt deels veroorzaakt door de scheiding tussen de organisatie en uitgangspunten van de eerste en tweede lijn zorg. Dit kan ertoe leiden dat het gemeenschappelijk doel van de zorgprofessionals – de gezondheid van vrouw en kind – uit het oog wordt verloren. Om de geboortezorg te verbeteren is het versterken van multidisciplinaire verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV’s), die de cliënt centraal stellen, landelijk hoog op de agenda gezet. VSV’s zijn ‘teams’ van verloskundige professionals uit de eerste en tweede/derde lijn. Er is vooralsnog echter weinig duidelijkheid ten aanzien van het lijnoverstijgend functioneren van de VSV’s: wat zijn succes- en faalfactoren (zowel harde als zachte facetten) en hoe worden cliënten centraal gesteld? Hierin inzicht krijgen en op reflecteren kan dragen aan (1) versterking van de samenwerking tussen de eerste en tweede/derde lijn en (2) verbetering van de continuïteit in en ervaren kwaliteit van de geboortezorg. Dit onderzoek is ingebed in het Netwerk Geboortezorg Noordwest Nederland. Inzicht krijgen in, en het versterken van het team functioneren wordt instrumenteel geacht voor het initiëren van verdere verandertrajecten in de geboortezorg. De doelstellingen: 1. Inzicht verkrijgen in de succes- en faalfactoren aangaande een effectieve en gelijkwaardige multidisciplinaire samenwerking in VSV’s. 2. Inzicht verkrijgen in de mate waarin en de wijze waarop de VSV’s invulling geven aan het concept ‘cliënt centraal’. 3. Toepassen van bevindingen van dit onderzoek om binnen de VSV’s tot een nieuw plan te komen om de zorg, gerelateerd aan de samenwerking, in hun regio te versterken en de cliënt meer centraal te stellen. Om deze doelen te realiseren kiezen we in dit toegepast onderzoek voor een multiple embedded case study approach, waarin we gebruik maken van zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden. In totaal onderzoeken we 5 VSV’s. Dit onderzoek is naast analytisch beschrijvend ook actiegericht door het stimuleren van zelfreflectie binnen de VSV’s. Op deze manier zijn we niet alleen bezig met het meten en analyseren van teamfunctioneren, maar kunnen we ook direct bijdragen aan het verbeteren van teamfunctioneren. Het onderzoek bestaat uit vier fases. In de voorbereidingsfase (1 maand) selecteren we VSV’s en bereiden we onze data verzamelingsmethoden voor. In de diagnosefase (6 maanden) maken we per VSV een ‘diagnose’ van de samenwerking. Daarbij gebruiken we; 1) de ‘team climate inventory’ vragenlijst aangevuld met de ‘EMIT teamwork’ lijst om het teamfunctioneren te analyseren onder alle leden van de 5 VSV’s; 2) semi-structured interviews met geselecteerde leden van de VSV’s om de redenen achter de kwaliteit van teamfunctioneren te doorgronden en de mate waarin en de wijze waarop invulling gegeven wordt aan ‘cliënt centraal’; 3) observatie van themabijeenkomsten, om het proces en inhoud van de samenwerking verder te analyseren. Daarnaast maken we gebruik van de cliënttevredenheidsdata die is verkregen in het kader van Netwerk Geboortezorg Noordwest Nederland door middel van de ReproQ vragenlijst. Tevens houden we verdiepende interviews met geselecteerde cliënten om de redenen van de mate van cliënttevredenheid te doorgronden. In de reflectiefase (6 maanden), die parallel loopt met de diagnosefase, reflecteren we samen met de 5 VSV’s op de samenwerking. We maken hier gebruik van de bevindingen uit de diagnosefase. Het doel van deze fase is het expliciteren en bediscussiëren van verwachtingen, succes- en faalfactoren van de multidisciplinaire samenwerking en invulling van ‘cliënt centraal’, om zodoende tot plannen te komen voor verbetering van de effectiviteit van en gelijkwaardigheid in de samenwerking. De afrondende fase (1 maand) wordt verder gewerkt aan de wetenschappelijke analyse, de terugkoppeling naar ZonMW. Per VSV afzonderlijk en voor de VSV’s als geheel worden het onderzoek, de bevindingen en conclusie en aanbevelingen gerapporteerd (in totaal 6 verslagen; 5 beknopte en 1 uitgebreid verslag). We maken dus gebruik van de volgende 6 methoden: 1) de team climate inventory, aangevuld met de EMIT teamwork lijst, 2) semigestructureerde interviews met zorgprofessionals, 3) data-analyse van de ReproQ vragenlijst met betrekking tot cliënttevredenheid 4) diepte interviews met cliënten, 5) observatie van VSV bijeenkomsten en 6) reflectiesessies met de VSV’s. Het gebruik van deze verschillende kwantitatieve en kwalitatieve methoden maakt triangulatie van data mogelijk. We verwachten dat dit een valide inzicht oplevert van de samenwerking binnen VSV’s, de rol van de cliënt hierin en de mogelijkheden om lijn overstijgende samenwerking te verbeteren. Het onderzoek wordt uitgevoerd door 3 onderzoekers (totaal 2,2 fte).

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
154031006
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2014
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. D.R. Essink
Verantwoordelijke organisatie:
Vrije Universiteit Amsterdam