Mobiele menu

Zorgregie en Seniorenkracht: Regiebehoud en betekenisvol leven met ZZP’s

Projectomschrijving

Zorgregie en Seniorenkracht: regiebehoud en betekenisvol leven met ZZP’s

Regie houden betekent voor bewoners van verzorgings- en verpleeghuizen dat hun zorg- en ondersteuningsbehoefte samen met de verzorgenden wordt ingevuld. Dit is nieuw, ook voor de verzorgende. Als zij niet de juiste kennis en vaardigheden hebben, kan de overgang naar daadwerkelijk cliëntgerichte zorg niet plaatsvinden.

Doel
Het doel van het project is om verzorgenden van verpleeg- en verzorgingshuizen handvatten te bieden zodat zij keuzemogelijkheden voor bewoners kunnen bespreken en realiseren. De betrokkenen ontwikkelen lesmateriaal voor studenten en professionals en ondersteunend materiaal voor docenten en opleiders.

Werkwijze
De onderzoekers doen een test met het ontwikkelde lesmateriaal binnen het Rotterdamse onderwijs en bij twee zorginstellingen van Laurens. Naar aanleiding daarvan passen zij het onderwijsmateriaal aan en schrijven een implementatiehandleiding. Daardoor kan de cursus landelijk worden toegepast in de intramurale ouderenzorg.

Doelgroep
Studenten en verzorgenden niveau 3.

Verslagen


Eindverslag

Het project seniorenkracht / eigen regie is een project met als doelstelling de eigen regie van verzorgingshuisbewoners te vergroten door het geven van een training aan verzorgenden van zorgorganisatie Laurens in Rotterdam.
Het unieke is dat de training is ontwikkeld door een intensieve samenwerking met bewoners, mantelzorgers en medewerkers door een onderwijsontwikkelaar van het ROC Albeda college en medewerkers van het kenniscentrum zorginnovatie van de hogeschool Rotterdam. Het is een didactisch gevarieerde training, waarbij medewerkers kennis en kunde met betrekking tot het motiveren van de eigen regie van bewoners leren door het lezen van informatie, maken van opdrachten, bespreken van ervaringen tijdens een tweetal bijeenkomsten en door coaching on the job in samenwerking met docenten, teamleiders en praktijkbegeleiders.
Bewoners, mantelzorgers en medewerkers zijn na de training bevraagd op de resultaten van de training. Bewoners en mantelzorgers hebben nog niet een zeer duidelijke verandering geconstateerd. Medewerkers daarentegen zijn erg enthousiast,voelen zich beter op hun taken voorbereidt en hebben daadwerkelijk handvatten aangereikt gekregen om de eigen regie van bewoners te stimuleren en te motiveren.

Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste resultaten die voortgekomen zijn uit het onderzoek.

• Het ontwikkelde 24-uurs lesprogramma zorgt voor een positieve verandering in de beleving van de verzorgenden in het kunnen ondersteunen van eigen regie door bewoners. Verzorgenden geven aan dat zij meer in gesprek gaan met de bewoners over hun behoeften. Zij bieden bijvoorbeeld keuzes aan, informeren bewoners over de mogelijkheden of stellen open vragen om erachter te komen wat bewoners graag willen doen of hoe zij verzorgd willen worden. Tijdens de focusgroep illustreert een verzorgende dit door de volgende opmerking waarbij de bewoner feedback geeft naar de verzorgende: "wat vraagt u veel aan mij".
• Verzorgenden vinden het lesprogramma een waardevolle aanvulling op hun benodigde kennis en vaardigheden en op deze manier is de ervaring dat zij daadwerkelijk het geleerde direct in de praktijk kunnen brengen.
• Bewoners verschillen in het aangeven van behoeften en wensen die zij hebben met betrekking tot zorg, wonen en diensten. Sommige bewoners geven duidelijk aan wat zij willen en verwachten, andere bewoners doen dit niet omdat zij dit moeilijk vinden of omdat zij blij zijn dat zij zorg ontvangen, medewerkers aardig zijn, zij accepteren de situatie zoals deze is.
• "En ja en het personeel dat is uit de kunst. En de verzorging. En het eten is prima". (Reactie van een bewoner tijdens de focusgroepen).
• Sommige mantelzorgers geven in de focusgroepen aan dat zij denken dat het voeren van de eigen regie door de bewoners nu meer ondersteund wordt door de verzorgenden. Een voorbeeld hiervan is dat een dochter heeft gezien dat een medewerker echt haar best deed om er achter te komen wat de interesses waren van haar moeder en vervolgens daar activiteiten op wilden laten aansluiten.
• Een mantelzorger gaf aan zich zorgen te maken over het voeren van de eigen regie omdat zij niet van haar moeder verwacht dat zij goed aangeeft wat haar behoeften zijn.
• De inzet van teamleiders en praktijkbegeleiders blijkt noodzakelijk voor de implementatie van de uitgangspunten in de dagelijkse werkprocessen. De intentie was om teamleiders en praktijkbegeleiders hier intensief bij te betrekken dit is niet helemaal gerealiseerd.
• Mantelzorgers worden weinig betrokken bij het duidelijk maken van behoeften terwijl mantelzorgers wel proberen om kenbaar te maken wat hun ideeën over zorg en diensten zijn. Het is voor mantelzorgers niet duidelijk welke communicatiestructuren en andere structuren zoals bijvoorbeeld een multidisciplinair overleg gebruikt worden om behoeften kenbaar te maken of te evalueren.
• Er bestaat zowel bij bewoners als bij mantelzorgers begrip dat verzorgenden zorg verlenen aan meerdere mensen waardoor het niet mog

Samenvatting van de aanvraag

Zorgregie en Seniorenkracht: Regiebehoud en betekenisvol leven met ZZP’s De regie houden betekent dat mensen blijven deelnemen aan de samenleving en hun eigen woonsituatie bepalen en betalen. Maar ook dat ze zelf invulling geven aan hun behoefte aan service- en welzijnsdiensten. Voor bewoners van verzorgings- en verpleeghuis betekent dit dat hun zorg-en ondersteuningsbehoefte samen met de verzorgenden wordt ingevuld. En dat laatste is nieuw, zowel voor de oudere die zorg ontvangt als de verzorgende die zorg geeft. Nu wordt er in veel situaties nog te veel vanuit de organisatie gedacht en gehandeld in plaats van de oudere cliënt centraal te stellen. Hoe zorg je dat ouderen de regie in handen houden? Hoe bevorder je empowerment van de ouderen en hun mantelzorgers binnen de kaders van een zorgzwaartepakket? En hoe kan je de wensen van de oudere en zijn mantelzorger leidend laten zijn bij de samenstelling van het zorgzwaartepakket? Vanuit deze vragen is in het Rotterdams verzorgingshuis Laurens de Schutse in 2008 met steun van het ministerie van VWS het project Seniorenkracht gestart. Laurens De Schutse is een verzorgingshuis met 115 verzorgingshuisplaatsen. Het project bestond uit vier deelprojecten gericht op wonen, service- en welzijnsdiensten, zorg en organisatie. Het project is in 2009 afgerond en heeft geleid tot het boek Seniorenkracht (Van der Lende et al. 2009) en een onderzoeksrapport (Martijn, 2009). De afronding van het project betekent niet de beëindiging ervan. Uit de projectresultaten komt naar voren dat het uitgaan van de wensen van de oudere client en de mantelzorger bij het geven van invulling aan het zorgzwaartepakket in de praktijk nog lastig te realiseren is. Verzorgenden vonden het met name moeilijk om samen met de oudere en zijn / haar mantelzorger te praten over de combinatie van wonen, diensten en zorgverlening, de mogelijkheden binnen het toegekende ZorgZwaartePakket en dit vervolgens ook in de praktijk invulling te geven. Het is moeilijk ingesleten patronen en werkwijzen te veranderen, evenals beeldvorming over de regiemogelijkheden van de ouderen. Dit geldt ook voor de oudere cliënten en hun mantelzorgers, die ook niet altijd kunnen inschatten welke mogelijkheden er nog zijn voor eigen invulling van het leven binnen zorginstellingen “Zegt u het maar zuster.” Uit het onderzoek dat binnen het project werd uitgevoerd door het lectoraat Samenhang in de Ouderenzorg van de Hogeschool Rotterdam bleek dat het ingaan op alle levensdomeinen en dat te vertalen naar diensten, services, wonen en zorg moeilijk was voor de verzorgenden. Vanuit het zorgleefplan/kwaliteitskader zorg gaat het over alle levensdomeinen waar je regie over wilt houden. De verzorgende hoort daar allemaal rekening met te houden én tegelijkertijd vanuit professioneel oogpunt verantwoord bezig te zijn. Dit is algemeen geldend voor verzorgenden werkzaam in de intramurale zorg. Het betekent soms het anders invullen van professionele standaarden, over je eigen zorgkader heen kijken en het volgen van de wensen van de bewoner en zijn/haar mantelzorger. Soms ook betekent het, het volgen van de organisatorische kaders en het “inperken” van het zorgaanbod aan de bewoner. Een situatie die niet altijd eenvoudig is en handvatten vergt. De regievraag, wie bepaalt het wat en wanneer van de geboden ondersteuning en zorg, is alom aanwezig. Het onderhavige voorstel sluit aan op het eerder uitgevoerde project Seniorenkracht. De doelstelling van het project is: het bieden van concrete handvatten aan verzorgenden om keuze- en regiemogelijkheden voor de verzorgingshuis- en verpleeghuisbewoners in de ondersteuning en zorg te bespreken en te realiseren uitgaande van de wensen en behoeften van de bewoners zelf in combinatie met professionele standaarden van de verzorgenden en het ZorgZwaartePakket. Dit om vraagsturing, eigen regie van de oudere client en zijn mantelzorger te versterken. Dit leidt tot de volgende vraagstelling: Geeft scholing aan verzorgenden en verzorgenden in opleiding hen voldoende handvatten om verzorgingshuis- en verpleeghuisbewoners regie te geven over de ontvangen diensten, ondersteuning en zorg en tegelijkertijd te werken volgens de professionele en organisatorische kaders waarin het ZZP wordt vormgegeven? Het project bestaat uit (1) een ontwikkelfase (3 maanden) waarin het scholingsmateriaal ontwikkeld wordt in nauwe samenspraak met verzorgenden, ouderen en hun mantelzorgers; (2) een implementatiefase waarin de scholing wordt gegeven en (3) een evaluatie- en borgingsfase.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
316000010
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2011
2013
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. E.J. Finnema
Verantwoordelijke organisatie:
Albeda College