Mobiele menu

Houdt ouderen op de been: Met een wijkgerichte aanpak met ouderenparticipatie op weg naar structurele invoering van Senior-Stap

Projectomschrijving

Effectieve preventieve interventies voor ouderen zijn beschikbaar voor valpreventie, maar implementatie verloopt moeizaam. Interventies worden niet structureel toegepast. Participatie door ouderen is beperkt, terwijl daarmee juist veel (gezondheids-)winst te behalen valt.

Doel

Implementatie en structurele borging van de Senior-Stap zelftest in het zorg- en welzijnsstelsel binnen een wijkgerichte aanpak met ouderparticipatie.

Doelgroep

Zelfstandig wonende ouderen (70-85 jaar) in 2 wijken in Breda.

Resultaten

-    240 ouderen hebben deelgenomen, voornamelijk alleenstaande vrouwen van gemiddeld 80 jaar.
-    Implementatie en borging van de interventie is geslaagd. Via de wijkgerichte aanpak en ouderenparticipatie is een breed draagvlak gecreëerd bij zorgverleners en ouderen.
-    62% heeft 10 weken lang minstens één keer per week de oefeningen uitgevoerd .De interventie heeft drie maanden na implementatie een positief effect op valrisico (afgenomen van 69% naar 55%; p=0.01).
-    Bij de actieve deelnemers zien we trend naar minder valrisico/bezorgdheid, betere mobiliteit, en een betere algemene gezondheid. Zelfmanagement was significant beter.
-    De structurele borging wordt ondersteund door het hebben van kartrekkende partij.

Projectgroep

In het GENERO netwerk is een projectgroep gevormd in de gemeente Breda met ouderen, de gemeente, zorgverleners, zorgverzekeraar en experts rond ouderenparticipatie, bekostiging, implementatie en monitoring.

Meer informatie

Houdt ouderen op de been

Ook interessant voor u

Themapagina Ouderen
Nieuwsbrief Ouderen

Producten

Titel: Nieuwsbrief 1 Houd ouderen op de been
Auteur: Genero en onderzoeksteam MGZ, Erasmus MC
Titel: Houd ouderen op de been Nieuwsbrief 4
Auteur: Houd ouderen op de been werkgroep MGZ en GENERO
Titel: Valpreventie-activiteiten bij ouderen in Nederland: Een Delphi-studie onder zorgverleners uit de eerste lijn. Nederlands tijdschrift voor geriatrie en fysiotherapie
Auteur: Branko Olij (MSc), Suzanne Polinder (PhD), Vicki Erasmus (PhD), Dini Smilde (MSc)
Titel: Houd ouderen op de been Nieuwsbrief 3
Auteur: Houd ouderen op de been werkgroep MGZ en GENERO
Titel: Nieuwsbrief 2 'Houd ouderen op de been'
Auteur: Genero en onderzoeksteam MGZ, Erasmus MC
Titel: Houd ouderen op de been Nieuwsbrief 5
Auteur: Houd ouderen op de been werkgroep MGZ en GENERO
Titel: Houd ouderen op de been nieuwsbrief 6
Auteur: Houd ouderen op de been werkgroep MGZ en GENERO

Verslagen


Eindverslag

Effectieve valpreventie interventies voor ouderen zijn beschikbaar, maar de implementatie ervan verloopt moeizaam. Het doel van het ‘Houd ouderen op de been’ project was de implementatie en structurele borging van de valpreventie interventie ‘Senior Stap’ binnen een wijkgerichte aanpak met ouderenparticipatie. De doelgroep waren zelfstandig wonende ouderen van 65 jaar en ouder uit Breda. Er zijn een Delphi studie, focusgroepen en interviews uitgevoerd. Op basis van de uitkomsten en overleg met meerdere netwerkgroepen (met zorgverleners per wijk) is een wijkgerichte aanpak uitgewerkt voor werving, implementatie en borging van onze valpreventie interventie. In totaal hebben de beoogde 240 ouderen deelgenomen aan onze interventie, bestaande uit een boek met oefeningen waar deelnemers drie maanden lang zelfstandig thuis mee aan de slag konden. Het ging hierbij voornamelijk om oefeningen ter bevordering van de balans en conditie, om zo het risico op een val te verkleinen. Gedurende het project heeft 62% van de deelnemers minstens één keer per week oefeningen uit het boek gedaan. Dit heeft ertoe geleid dat het aantal deelnemers met een verhoogd valrisico significant gedaald is. Van de deelnemers vond 72% het programma nuttig, 52% gaf aan zich meer bewust te zijn geworden van het risico op een val, 43% zei steviger in hun schoenen te staan en 37% zei meer te zijn gaan bewegen in het dagelijks leven.
Het is gelukt om met een wijkgerichte aanpak met ouderenparticipatie de interventie succesvol te implementeren en borgen in Breda, door breed draagvlak te creëren bij lokale zorgverleners.

Effectieve valpreventie programma’s voor ouderen zijn beschikbaar, maar de implementatie ervan verloopt moeizaam. Deze programma’s worden niet structureel toegepast en participatie door ouderen is beperkt, terwijl veel (gezondheids)winst valt te behalen.
Het doel van het ‘Houd ouderen op de been’ project is de implementatie en structurele borging van het valpreventie programma Senior-Stap in het zorg- en welzijnsstelsel binnen een wijkgerichte aanpak met ouderenparticipatie. De doelgroep is zelfstandig wonende ouderen van 65 jaar en ouder, woonachtig in de Bredase wijken Hoge Vucht, Princenhage en Tuinzigt. Inmiddels zijn de volgende stappen gezet:
- Een Delphi studie onder 129 professionals op het gebied van valpreventie is uitgevoerd.
- Een eerste fase werving is uitgevoerd door het verspreiden van wervingsbrieven en flyers, en het plaatsen van advertenties in wijkkranten. Dit heeft geresulteerd in 139 ouderen die aangeven interesse te hebben in het project. Hiervan hebben inmiddels 101 ouderen het toestemmingsformulier ingevuld.
- Lokale samenwerkingsverbanden zijn gevormd met o.a. ouderenbonden, thuiszorgorganisaties, fysiotherapeuten, huisartsen en de organisatie Zorg voor elkaar (vrijwilligers, maatschappelijke organisaties, gemeente). Per wijk zijn er bijeenkomsten voor de betrokken partners georganiseerd, waarbij de mogelijkheid werd geboden om mee te denken met de uitvoer van het project. Door middel van een nieuwsbrief worden betrokkenen van het project en geïnteresseerden op de hoogte gehouden van het project.

Samenvatting van de aanvraag

Wensen van ouderen Het ouderen- en mantelzorgforum van het GENERO netwerk heeft gevraagd om ons in te zetten voor preventie. Effectieve preventieve interventies voor ouderen zijn er vooral op het gebied van valpreventie, maar implementatie hiervan verloopt moeizaam. Ouderen zien als belemmeringen: onvoldoende aandacht voor valpreventie bij zorgverleners, onvoldoende bekendheid met voorzieningen in de eigen woonbuurt, moeite met het volhouden van de interventie, en financiële barrières. MKBA valpreventie Om deelname aan valpreventie onder ouderen te stimuleren en hiervoor ook mogelijke nieuwe financieringsvormen te ontwikkelen is door ZonMw aan het Erasmus MC de opdracht verstrekt om een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) voor valpreventie bij ouderen uit te voeren. In dit kader is een Delphi onderzoek uitgevoerd, waaruit blijkt dat momenteel nog weinig ouderen met een verhoogd valrisico worden opgespoord en door zorgprofessionals gemotiveerd worden om gebruik te maken van effectieve preventieprogramma’s en dit ook volhouden. Valpreventie GENERO netwerk In het GENERO netwerk is een projectgroep gevormd, gericht op de implementatie van valpreventie in de gemeente Breda met deelname van ouderen, de gemeente, zorgverleners, zorgverzekeraar en experts rond ouderenparticipatie, bekostiging, implementatie en monitoring. Via een wijkgerichte aanpak met ouderenparticipatie wordt beoogd om de opsporing van ouderen met een verhoogd valrisico en hun deelname aan effectieve interventies te bevorderen. NPO project Senior-Stap in een wijkgerichte aanpak In het kader van het NPO is een zelftest voor mobiliteit en valrisico voor ouderen ontwikkeld, die kan helpen om de vroege opsporing van ouderen met een verhoogd valrisico te verbeteren en de ouderen kan motiveren om dit risico met professionele begeleiding te verminderen. De interventie gaan we implementeren in een wijkgerichte aanpak met ouderenparticipatie. Studie opzet We gaan in twee wijken in Breda zelfstandig wonende ouderen (70-85 jaar) includeren. Alle deelnemers volgen de wijkgerichte aanpak en daarnaast krijgt een deel van deze ouderen ook Senior-Stap aangeboden volgens een ‘matched case-control design’. Doelstellingen Door implementatie en structurele borging van de Senior-Stap zelftest in het zorg- en welzijnsstelsel binnen een wijkgerichte aanpak met ouderparticipatie willen we een bijdrage leveren aan het voorkomen van vallen. We willen een project uitvoeren binnen het GENERO netwerk, gericht op: o Ontwikkelen en toepassen van een innovatieve wijkgerichte aanpak voor valpreventie vanuit de visie van ouderen; o Implementatie van Senior-Stap binnen een wijkgerichte aanpak met ouderenparticipatie; o Inzicht in het effect van de implementatie op de participatiegraad, compliantie, en op verhoging van mobiliteit en vermindering van valangst; o Structurele financiering en borging van de interventie. Ouderenparticipatie Ouderen zullen via verschillende rollen participeren; van het ontvangen van informatie tot het samenwerken en laten meebeslissen over een aanpak. Op GENERO-netwerk niveau zal het ouderen- en mantelzorgforum betrokken worden; Lokaal, in Breda, wordt met ouderenbonden samengewerkt tav de invoering en borging van de gewenste aanpak; mbt de voorwaarden voor implementatie in de deelnemende wijken zullen interviews onder ouderen afgenomen worden. Structurele borging Volgens een analyse van VeiligheidNL en Vilans is structurele bekostiging van valpreventie nog niet gerealiseerd, omdat hier meerdere (potentiele) financiers bij betrokken zijn en er onvoldoende inzicht bestaat in de maatschappelijke kosten en baten en de verdeling hiervan over de betrokken partijen. Het MKBA model is ontwikkeld om hier inzicht in te verschaffen en nieuwe financieringsvormen te realiseren in het kader van de Health Impact Bond (HIB) Valpreventie. In het model kan ook de verdeling over WMO, WLZ en ZVW worden gespecificeerd. Met dit MKBA model kunnen we voor dit implementatieproject ook op wijk/gemeente niveau de kosten en effecten doorrekenen. Het project moet resulteren in structurele financiering en borging van Senior-Stap in het nieuwe zorg- en welzijnsstelsel. Monitoring Met het project willen we een betere opsporing van valrisico's, hogere deelname aan valpreventie, en reductie van vallen bij ouderen bereiken. In een voormeting wordt de huidige kwaliteit van opsporing en management van valrisico's in de eerste lijn in kaart gebracht met de ACOVE. Ook wordt kwalitatief onderzoek onder ouderen en betrokken organisaties uitgevoerd met betrekking tot de voorwaarden voor implementatie van een wijkaanpak en de Senior-Stap methode. De implementatie zal worden gemonitord en er zal een nameting plaatsvinden. Communicatie Over de resultaten van het project zal GENERO breed communiceren zodat de kennis landelijk beschikbaar zal zijn. Via o.a. GENERO-nieuwsbrieven/bijeenkomsten en platform BeterOud.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
633200013
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2016
2018
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. S. Polinder
Verantwoordelijke organisatie:
Erasmus MC