Mobiele menu

Tabula rasa: Towards a better understanding of lasting adherence - research and systematic analyses (of existing databases and literature)

Projectomschrijving

Dat veel patiënten hun medicijnen niet innemen zoals is voorgeschreven is een bekend, maar slecht begrepen fenomeen. Het NIVEL-onderzoek komt op basis van literatuuronderzoek, een discussie onder deskundigen en praktijktesten tot een aantal aanbevelingen over het verbeteren van therapietrouw. Om te beginnen moeten medici, farmaceuten en sociale wetenschappers hun kennis meer samenvoegen bij het ontwikkelen van methoden die de therapietrouw kunnen verbeteren. Ook de patiënten(organisaties) moeten hierbij betrokken worden. Therapietrouwverhogende methoden moeten bij voorkeur zo eenvoudig mogelijk in praktijk te brengen zijn. De communicatie tussen arts en patiënt speelt een belangrijke rol bij therapietrouw. Ook hiermee moet rekening worden gehouden. Therapietrouw verschilt per (soort) medicijn. Bij het voorschrijven van middelen waarvan bekend is dat de therapietrouw vaak slecht is (zoals medicijnen tegen depressie en hoge bloeddruk) is het nodig extra aandacht te geven aan de therapietrouw. Mensen die bewust therapieontrouw zijn moeten anders benaderd worden dan mensen die onbewust therapieontrouw zijn.

Producten

Titel: Tabula Rasa. Towards A Better Understanding of Lasting Adherence
Titel: Self-reported intentional and unintentional nonadherence to chronic medication in a general patient population
Titel: Theories, realities and figures about patient compliance
Titel: Tabula Rasa. Towards A Better Understanding of Lasting Adherence
Titel: Adherence to chronic medication in Dutch primary care
Titel: The Medical Perspective
Titel: Patient adherence to medical treatment: a meta review
Auteur: Emmy Sluijs, Sandra van Dulmen, Liset van Dijk, Denise de Ridder, Rob Heerdink, Jozien Bensing
Link: http://www.nivel.nl
Titel: Patiënt risk profiles and practice variation in serious non-adherence to antihypertensives, antidepressants and oral antidiabetics
Titel: Self-rated adherence and refill rates in patiënts on chronic pharmacotherapy
Titel: Patiënt adherence to medical treatment reviewed
Titel: Furthering patient adherence: A position paper of the International Expert Forum on Patient Adherence based on an Internet forum discussion
Titel: Self-reported intentional and unintentional non-adherence to medication in a general patient population
Titel: Onbekend
Link: http://www.nivel.nl

Verslagen


Eindverslag

Therapieontrouw van patiënten is een wereldwijd probleem van grote omvang. Door het niet opvolgen van therapeutische adviezen, krijgen vele patiënten niet de maximale effecten van hun behandeling, met nadelige gevolgen voor hun kwaliteit van leven en gezondheidstoestand en hoge kosten in de gezondheidszorg. Interventies om therapietrouw te verbeteren laten tot nu toe teleurstellende resultaten zien. Een van de oorzaken is het ontbreken van een adequaat theoretisch kader waarmee therapieontrouw zowel verklaard als verbeterd kan worden. De hierna volgende drie onderzoeksvragen zijn beantwoord via a) een meta review, b) een web-based forum discussie met internationale adherence experts, en c) een grootschalig empirisch onderzoek. Vraag 1: Wat zijn veelbelovende nieuwe richtingen in de theory en praktijk van therapietrouw onderzoek? In 23 van de 38 in de meta-analyse geïncludeerde systematische reviews werden significante verschillen in effectiviteit van adherence interventies gevonden. Technisch getinte interventies, met name vereenvoudiging van het medicatieregiem, waren relatief effectief in het verhogen van therapietrouw. Wat betreft de theorieën waarop de interventies zijn gebaseerd bleek het volgende: Er zijn relatief effectieve interventies - simplificatie van het regiem - zonder theoretisch verklaringsmodel. Er bestaan relatief effectieve interventies - reminders and reinforcements - die duidelijk gebaseerd zijn op de leer- en gedragstheorieën. Er zijn tenslotte veel modellen en theorieën die misschien nuttig zijn voor het begrijpen van therapieontrouw, maar die niet leiden tot het verbeteren van therapietrouw. Conclusies en aanbevelingen: a) theorie-ontwikkeling is gebaat bij multidisciplinaire samenwerking tussen medische, sociale en farmaceutische wetenschappers, aangevuld met wetenschappers uit technische richtingen (bijvoorbeeld ergonomen). b) De interventies worden steeds complexer en duurder en zijn niet meer toepasbaar in de klinische praktijk. Simpeler interventies zjn nodig. c) Complexe interventies moeten worden gereserveerd voor alleen die patienten die therapieontrouw zijn. d) Dat vereist nieuwe arts-patient communicatietechnieken om in het consult te ontdekken wie therapieontrouw is. e) Patienten(organisaties) moeten worden betrokken bij het ontwikkelen van interventies om te ontdekken wat zij daarin nuttig en wenselijk vinden. Vraag 2) Hoe geschikt zijn de huidige metinstrumenten om therapietrouw te meten? Het onderzoek toont dat de gouden 'meet'standaard nog niet bestaat. Redelijke betrouwbare metingen kunnen worden verkregen met EMD (ingebouwde chips in medicijnboxen). Dit wordt vooral toegepast in wetenschappelijk onderzoek. Meetinstrumenten moeten worden gekozen en beoordeeld afhankelijk van het doel waarvoor ze worden gebruikt (onderzoek, klinische praktijk, epidemiologische surveys etc.). Vraag 3) Kunnen risicogroepen voor therapieontrouw worden geïdentificeerd? Het onderzoek identificeert de volgende risicogroepen en risicofactoren voor therapieontrouw. a) Niet-westerse allochtone patiënten. b) patiënten die antidepressiva gebruiken. c) Het type medicatie hangt samen met therapietrouw, zowel bij depressie als by hypertensie. d) Er is onderscheid te maken tussen patiënten die bewust therapieontrouw zijn en patiënten die dat niet opzettelijk doen (bijvoorbeeld vergeten). Deze verschillen vragen om verschillen in de interventiestrategieën die men toepast. Dit verdient nader onderzoek. e) Er zijn verschillen tussen huisartspraktijken in de mate waarin de patiëntenpopulatie van de praktijk therapietrouw is. Dat doet sterk vermoeden dat de communicatie en de werkwijze van de huisarts invloed heeft op de therapietrouw van de gehele patiëntenpopulatie. Onderzocht moet worden welk type communicatie en welke werkwijze tot de hoogste therapietrouw leidt (en dus navolging verdient).

Samenvatting van de aanvraag

As a result of the widespread non-adhearance problem, substantial numbers of patients do not get the maximum benefit of interventions, with poor health outcomes and/or low quality of life as a result. Although this issue is not new and numerous intervention studies have been performed to tackle this problem, overall the results are rather disappointing. A major problem ini most adherence studies is the lack of a comprehensive theoretical framework to explain both the reasons for (non-) adherence and the potentially effective ingredients of the proposed intervention. In addition, good instruments are lacking to tackle the multidimensional problem adequately. Therefore the aim of the study is 1) to identify the (implicit or explicit) theoretical perspectives in intervention studies which were either more, either less successful in improving adherence in order to find whcih (combination of) theoretical approaches is most promising in making a breaktrough in compliance-research; 2) to identify adherence risk profiles in patients, based on a combination of their specific beliefs and types of (non)adherence (noshows/dropouts, non-persistence and irregular/idiosyncratic use); and 3) to perform a critical analysis of measurement instruments that are used in adherence studies as a basis for recommendations for future researchers. These research questions will be addressed by a combination of desk-research, secondary analyses of existing unique databases and an interactive (ICT-supported) dialogue with the relevant (national and international) people in this field. Five clinical cases of adherence problems will serve as examples in the individual studies: treatment of hypertension, depression, diabetes, asthma/copd and lower backpain. These cases offer the possibility to study different forms of non-adherence in diseases with a range of clinical expression.

Kenmerken

Projectnummer:
94504066
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2004
2006
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. A.M. van Dulmen