Mobiele menu

IBD-live: teenagers at the wheel

Projectomschrijving

Minder ziekenhuisbezoek voor kinderen met chronische darmontsteking

Met behulp van de calprotectinetest in de ontlasting en vragenlijsten via internet kan de behandeling van ontstekingen in de darmen bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa op afstand gemonitord worden. Dat is een van de conclusies uit dit multicentrumonderzoek van Dr. Patrick van Rheenen (kinderarts maag-, darm- en leverziekten) van het UMCG in Groningen .Door deze  tests periodiek uit te voeren kunnen onnodige darmkijkonderzoeken en ziekenhuisbezoeken van kinderen en tieners voorkomen worden.

Hoe werkt het?

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn aandoeningen die zich kenmerken door het komen en gaan van darmontstekingen. Het ontstekingseiwit calprotectine begint al twee maanden voordat een kind klachten krijgt, te stijgen. Als kinderen de ontlasting periodiek insturen naar het ziekenhuislaboratorium, en de vragenlijsten over hun symptomen invullen via internet, dan kunnen ze thuis in de gaten gehouden worden. Deze methode is veilig en goedkoper dan de gebruikelijke driemaandelijkse controle in het ziekenhuis. Patiënten zijn over deze methode erg tevreden. In de toekomst zou het combineren van de thuistest met de vragenlijst in een app de zorg mogelijk nog eenvoudiger en goedkoper kunnen maken.

Richtlijn

De studieresultaten zijn opgenomen in de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase

Producten

Titel: The efficacy of home telemonitoring versus conventional follow-up: a randomised controlled trial among teenagers with inflammatory bowel disease
Auteur: Heida, Anke, Dijkstra, Alie, Muller Kobold, Anneke, Rossen, John, Kindermann, Angelika, Kokke, Freddy, de Meij, Tim, Norbruis, Obbe, Weersma, Rinse, Wessels, Margreet, Hummel, Thalia, Escher, Hankje, van Wering, Herbert, Hendriks, Daniëlle, Mearin, Luisa, Groen, Henk, Verkade, Henkjan, van Rheenen, Patrick
Magazine: Journal of Crohn's and Colitis 2018 Mar 28;12(4)
Link: https://doi.org/10.1093/ecco-jcc/jjx169
Titel: Comparing the efficacy of a web-assisted calprotectin-based treatment algorithm (IBD-live) with usual practices in teenagers with inflammatory bowel disease: study protocol for a randomized controlled trial
Auteur: Heida A, Dijkstra A, Groen H, Muller Kobold A, Verkade HJ, van Rheenen PF
Magazine: Trials 2015 Jun 16:16:271
Link: https://doi.org/10.1186/s13063-015-0787-x
Titel: Exploring the Challenges of Implementing a Web-Based Telemonitoring Strategy for Teenagers With Inflammatory Bowel Disease: Empirical Case Study
Auteur: Dijkstra A, Heida A, van Rheenen PF
Magazine: Journal of Medical Internet Research 2019 Mar 29;21(3)
Link: https://doi.org/10.2196/11761
Titel: Can a telemedicine programme improve outcomes for teenagers with inflammatory bowel disease?
Auteur: Heida A
Magazine: BMJ
Link: http://student.bmj.com/student/view-article.html?id=sbmj.i2745
Titel: IBD-live: Tieners aan het stuur
Auteur: Heida A, Dijkstra A, van Rheenen PF
Titel: “IBD-live”: de effectiviteit van telemonitoring bij tieners met een inflammatoire darmziekte
Auteur: Heida A, Dijkstra A, Kindermann A, Kokke FT, de Meij T, Norbruis OF, Wessels M, Hummel T, Escher JC, van Wering H, Hendriks D, van Rheenen PF.
Link: https://www.nvk.nl/congres2017/Home.aspx
Titel: IBD-live: Tieners aan het stuur
Auteur: Heida A, Dijkstra A, van Rheenen PF
Link: http://www.icc-ibd.com/upload/ICCDAGprogramme12.pdf
Titel: Evaluating the efficacy of a web-based monitoring program for teenagers with IBD before implementation in clinical practice
Auteur: Heida A, Santema A, Dijkstra A, Groen H, van Rheenen PF
Titel: UMCG laat kinderen met darmziekten thuis hun poep testen
Auteur: Persvoorlichting UMCG
Link: https://bit.ly/31YTMe0
Titel: Studie website "IBD-live"
Auteur: Heida A, Dijkstra A, Tuil W, van Rheenen PF
Link: http://www.ibd-live.nl
Titel: Fast Forward Care
Auteur: Haisma S, Tuil W, van Rheenen PF
Link: https://www.fastforwardcare.nl
Titel: Zorginnovatieprijs 2018 UMCG
Link: https://bit.ly/30zO5Ck

Verslagen


Eindverslag

TELEMONITORING VERGELEKEN MET STANDAARDZORG: EEN MULTICENTRUM ONDERZOEK ONDER TIENERS MET EEN CHRONISCHE DARMONTSTEKING INLEIDING Het volgen van het ziektebeloop bij tieners met een chronische darmontsteking gebeurt over het algemeen via regelmatige controles op de polikliniek. Vaak is de ziekte op het moment van de controle rustig en wordt het advies gegeven om de behandeling ongewijzigd voort te zetten. Door tieners online de ziekteactiviteit te laten meten (telemonitoring) kunnen zij thuis blijven als de ziekte het toelaat, en naar het ziekenhuis komen wanneer het moet. Wij onderzochten of het gebruik van een telemonitoring programma (IBD-live) vergeleken met standaardzorg leidt tot: - afname van het opvlammingsrisico, - betere kwaliteit van leven, en - kostenbesparing. METHODE In een multicentrum onderzoek (6 UMC’s en 5 grote algemene ziekenhuizen) werden tieners en jongvolwassenen met een chronische darmontsteking willekeurig ingedeeld voor telemonitoring of standaardzorg. Voorwaarden voor deelname aan het onderzoek waren een leeftijd tussen 10 en 19 jaar, een behandelduur van tenminste 6 maanden sinds diagnose, ziekte in remissie bij aanvang van het onderzoek, toegang tot internet en beheersing van de Nederlandse taal. Deelnemers in de telemonitoring groep werden middels e-mails herinnerd dat het tijd was voor een peiling van de symptoomscore en het ontstekingseiwit calprotectine in de ontlasting. Hoge scores (code rood) waren indicatief voor een opvlamming en rechtvaardigden een intensivering van de behandeling. Lage scores (code groen) wezen op remissie en rechtvaardigden een ongewijzigde voortzetting van de behandeling. Bij scores in het tussenliggende gebied (code oranje) werden deelnemers gestimuleerd om de medicatie volgens advies in te nemen. De frequentie van de e-mail hing af van de voorgaande stoplicht kleurcode en varieerde van 1 tot 3 maanden. Deelnemers in de standaardzorg groep hadden regelmatige gezondheidscontroles in het ziekenhuis. Na 52 weken telden we hoeveel opvlammingen er in beide groepen waren opgetreden. Daarnaast onderzochten we met behulp van een ziekte-specifieke vragenlijst hoe de deelnemers hun kwaliteit van leven ervaarden, en berekenden we de kosten van de zorg in beide groepen. RESULTATEN In totaal deden er 170 deelnemers mee aan het onderzoek, waarvan er 84 werden toegewezen aan de telemonitoring groep en 86 aan de standaardzorg groep. Het aantal ziekteopvlammingen per groep verschilde niet (33 versus 34%). Bij aanvang van de studie was de kwaliteit van leven score in beide groepen gelijk. Na 52 weken was de kwaliteit van leven in de telemonitoring groep beter dan in de standaardzorg groep. Het verschil werd volledig veroorzaakt doordat de patiënten in de telemonitoring groep aan het einde van de observatieperiode minder ziekte-specifieke symptomen ervaarden. Telemonitoring leverde een kostenbesparing op tot €360 per patiënt per jaar. Wanneer het telemonitoring programma voor alle tieners met IBD in Nederland wordt ingevoerd, dan levert dit een jaarlijkse kostenbesparing op van €0.8 miljoen. CONCLUSIE Het op afstand volgen van tieners met een chronische darmontsteking is net zo veilig voor het ziektebeloop als periodieke controles in het ziekenhuis. De betere kwaliteit van leven en de kostenbesparing die telemonitoring met zich meebrengt, maakt dat deze eHealth toepassing de dominante strategie is voor het monitoren van de ziekteactiviteit.
In het voortgangsverslag van 1/4/2014 rapporteerden wij ernstige vertragingen in het multi-centrische onderzoek IBD-live, die het gevolg waren van overschrijding van de lokale beoordelingstermijn in de deelnemende centra. Op dit moment hebben wij nog steeds de lokale uitvoerbaarheidverklaringen van UMC Utrecht, MST Enschede en Haga Ziekenhuis Den Haag niet ontvangen. Het gevolg is dat deze centra nog niet gestart zijn met het includeren van deelnemers. OPLOSSINGEN VOOR AFWIJKINGEN IN DE PROJECTVOORTGANG Om de inclusiesnelheid in het project te vergroten hebben we sinds 1/4/2014 een aantal aanpassingen gedaan: 1. De informatieverstrekking aan de patienten is verbeterd en gestandaardiseerd 2. De leeftijdsgrenzen voor inclusie zijn verruimd, zodat ook jongvolwassenen van 18 en 19 jaar kunnen deelnemen. 3. Het lijstje met deelnemende centra is uitgebreid met ziekenhuis Rijnstate te Arnhem 4. De lokale onderzoekers worden door UMC Groningen ondersteund met de informatieverstrekking aan deelnemers en het minimaliseren van de administratieve werklast. CONSEQUENTIES VOOR HET VERDERE VERLOOP VAN HET PROJECT Het project IBD-live kan niet binnen de oorspronkelijk geplande tijd worden afgerond. Wanneer we ervan uitgaan dat alle centra in het laatste kwartaal van 2014 zijn begonnen met includeren, dan zal de inclusie 1 oktober 2015 eindigen, en de follow-up op 1 oktober 2016 afgerond zijn. Om onze studievragen te kunnen beantwoorden hopen we derhalve dat ZonMw zal instemmen met een budgetneutrale verlenging van 15 maanden. TE VERWACHTEN RESULTATEN IBD-live maakt tight control van tieners met IBD mogelijk, bij wie de anamnese vaak weinig objectieve informatie oplevert. Het periodiek plotten van calprotectine-waardes vergroot het ziekte-inzicht bij deze leeftijdscategorie en geeft op een speelse en interactieve manier mogelijkheden voor patient empowerment. Tegelijkertijd zal tight control leiden tot minder opvlammingen van de ziekte en betere kwaliteit van leven. Tenslotte is door deze eHealth toepassing een kostenbesparing te verwachten. De dokter hoeft minder vaak geconsulteerd te worden, en er is minder vaak een step-up naar dure medicatie nodig. IMPLEMENTATIEPLAN Wanneer wij hebben bewezen dat IBD-live beter is voor de patiënt en leidt tot een kostenreductie in de zorg, dan zal implementatie van de projectresultaten worden bevorderd door de werkgroep Kids with Crohn’s & Colitis (KiCC), met leden uit alle Nederlandse kinder-IBD centra. De patiëntenvereniging CCUVN is vanaf de ontwerptafel bij het IBD-live project betrokken. Zij is een sterke partner in het voorlichten van patiënten en hun families via landelijke IBD-dagen en het kwartaalblad Crohniek.

Samenvatting van de aanvraag

ACHTERGROND Om opvlammingen te voorkomen bij tieners met een inflammatoire darmziekte (IBD) is continu peilen van ziekteactiviteit wenselijk. Tijdig optimaliseren van de behandeling kan inflammatie in de kiem smoren met een gunstiger ziektebeloop als resultaat. Het peilen van ziekteactiviteit gebeurt tijdens vaste bezoeken aan de polikliniek, maar de meeste tieners zijn dan klachtenvrij. De IBD-zorg zou efficiënter worden wanneer patiënten komen bij klinische noodzaak. DOEL Onderzoeken of het gebruik van een internet programma voor het peilen van ziekte activiteit (IBD-live) de ziekte bij tieners beter onder controle houdt, kwaliteit van leven verbetert en kosteneffectiever is dan de huidige zorg. HYPOTHESES Gebruik van IBD-live gedurende 1 jaar leidt tot (1) afname van het opvlammingsrisico van 40 naar 25%; (2) betere kwaliteit van leven (volgens de IMPACT-III vragenlijst) STUDIE OPZET Gerandomiseerd onderzoek in meerdere Nederlandse centra. Kinderen van 10-17 jaar kunnen meedoen wanneer hun IBD bij aanvang rustig is. INTERVENTIE Tieners in de IBD-live groep gebruiken de flarometer –een internetprogramma dat ziekteactiviteit en calprotectine in ontlasting (fCal) bijhoudt- om het risico op opvlamming te schatten. Bij hoog risico zal de behandeling volgens de nationale richtlijn geintensiveerd worden, bij laag risco score blijft de behandeling ongewijzigd, en in het tussenliggende gebied wordt gecontroleerd of de medicijnen volgens voorschrift zijn ingenomen. CONTROLE Bij de huidige zorgvorm is er elk kwartaal kontakt met het IBD-team (inclusief een risico inschatting door de arts en bloedafname). UITKOMSTMATEN Primaire uitkomstmaat is het opvlammingsrisico per groep. Opvlamming wordt gedefinieerd als matig-ernstige ziekteactiviteit in combinatie met fCal >500 ug/g, en de noodzaak inductietherapie te starten. SAMPLE SIZE BEREKENING/DATA-ANALYSE Om 15% verschil in opvlammingsrisico aan te tonen met een tweezijdige toets, een significantieniveau van 5% en een power van 80%, zijn 152 tieners per groep nodig. ECONOMISCHE EVALUATIE Kosteneffectiviteit wordt geanalyseerd vanuit een maatschappelijke perspectief, waarbij reiskosten en verminderde productiviteit door afwezigheid worden meegenomen, naast de directe kosten van medische zorg. De budget impact analyse zal inzicht verschaffen in de financiele gevolgen van het invoeren van IBD-live in de Nederlandse gezondheidszorg. TIJDPAD Het recruiteren zal starten in het eerste kwartaal van 2013. De follow-up van de laatste deelnemer eindigt in het eerste kwartaal van 2015. BACKGROUND To prevent clinical relapse in teenagers with inflammatory bowel disease (IBD) there is a need to monitor disease activity continuously. Timely optimisation of medical treatment may nip a preclinical relapse in the bud and change the natural course of IBD. Traditionally, disease monitoring is done during scheduled visits, but this is when most patients report full control. IBD care could be more efficient if patients were seen at times of clinical need. OBJECTIVES To examine if use of a web-based program for continuous disease monitoring (IBD-live) improves disease course, quality of life and cost-efficiency of care, as compared to usual care. HYPOTHESES Use of IBD-live for 1 year (1) reduces the relapse rate from 40% to 25%; (2) increases quality of life (assessed with the IMPACT-III questionnaire) STUDY DESIGN Multicenter randomized trial comparing IBD-live with usual care. Eligible patients are aged 10-17 years with quiescent IBD at baseline. INTERVENTION Teenagers assigned to IBD-live will use the flarometer -an automatic cumulation of disease activity and fecal calprotectin (fCal)- to estimate probability of relapse. In case of high risk treatment is intensified in accordance with national guidelines; low risk means that maintenance therapy is unchanged; and intermediate risk requires optimisation of drug adherence. CONTROL Usual care consists of fixed, 3-monthly contacts with the IBD-team and includes a physicians’ rating of disease activity and blood sampling. OUTCOME MEASURES Primary outcome is relapse rate per group. Relapse is defined as moderate-severe disease activity in combination with fCal >500 ug/g, necessitating induction therapy. SAMPLE SIZE CALCULATION/DATA ANALYSIS With a sample size of 152 children per group, the study will have 80% power to detect a 15% difference for the primary outcome, at a two-sided alpha level of 5%. COST-EFFECTIVE ANALYSIS/BUDGET IMPACT ANALYSIS Cost-effectiveness will be evaluated from a societal perspective, incorporating travel expenses and costs of parental absence from work, next to direct medical costs of IBD care. A budget impact analysis will give insight into the financial consequences of implementation of IBD-live in the Dutch healthcare system. TIME SCHEDULE Inclusion will start in the first quarter of 2013. Follow-up of the last patient will end in the first quarter of 2015.

Kenmerken

Projectnummer:
837001001
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2013
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. P.F. van Rheenen
Verantwoordelijke organisatie:
Universitair Medisch Centrum Groningen