Mobiele menu

Stepped care to improve symptoms of anxiety and depression in cancer patients

Projectomschrijving

Stepped care bij angst en depressie na kanker
In Nederland worden jaarlijks ongeveer 10.000 patiënten gediagnosticeerd met longen hoofd-halskanker. Van hen lijdt een flink deel na de behandeling aan comorbide angst of depressie. Lang niet altijd vindt specifieke nazorg plaats. Als wel wordt ingegrepen krijgt de patiënt meestal intensieve psychotherapie en/of medicatie. Het VUMC wil nagaan of een stepped-care-zorgprogramma effectiever is vergeleken met standaardzorg. Met stepped-care krijgen alle patiënten in eerste instantie de kortste en minst intensieve behandeling aangeboden. In het onderzoek van het VUMC start de zorg met ‘Watchful waiting’, ofwel een periode van 2 weken afwachten onder toeziend oog van de arts. Vindt er geen verbetering plaats, dan wordt overgegaan op achtereenvolgens begeleide zelfhulp via internet, Problem Solving Therapie door een verpleegkundige of uiteindelijk intensievere psychotherapie en/of medicatie.

Doelstelling
Het vaststellen van de kosteneffectiviteit van een stepped care zorgprogramma bij patiënten met long- en hoofd-halskanker.

Producten

Titel: Prevalence of depression in cancer patients: a meta-analysis.
Titel: Hulpmiddelen in de nazorg bij oncologie.
Titel: Stepped care, selfmanagement, and e-health in supportive care in cancer, from hype to trend.
Titel: Stepped care, zelfmanagement en e-health om de nazorg bij patiënten met hoofd-halskanker te faciliteren, innoveren en optimaliseren.
Titel: Living With Cancer: Innovative Care Programs and e-Health.
Titel: Leven met kanker.
Titel: Development and efficacy of web-based guided self-help targeting psychological distress in cancer survivors.
Titel: Depressiviteit en kanker: herkennen, bespreken en behandelen.
Titel: Living with cancer and integrated care.
Titel: eHealth en oncologie.
Titel: Leven met kanker, zelfmanagement en e-health.
Titel: A stepped care strategy targeting anxiety and depression in cancer patients.
Titel: Living with cancer: innovative care programs and e-health.
Titel: Efficacy and cost-evaluation of web-based guided self-help targeting psychological distress in cancer survivors.
Titel: Leven met kanker: innovatieve zorgprogamma's en e-health.
Titel: Samen leven met kanker: NET-QUBIC, OncoKompas en VerderZonderStembanden.
Titel: Kwaliteit van leven: psychosociale ondersteuning.
Titel: Integrating e-Health in psychosocial care in cancer patients: shared decision making, screening, self-help, and stepped care.
Titel: To screen or not to screen.
Titel: Supportive cancer care, self-management, and e-health.
Titel: Leven met kanker: van kennis naar kunde.
Titel: Prevalence of depression in cancer patients during or after treatment: a meta-analysis.
Titel: OncoKompas, geïntegreerde zorgcoördinatie door eHealth.
Titel: Paving the Future of Supportive Cancer Care: Is E-health the Way Forwards?
Titel: Stress en kanker. Interview met Irma Verdonck
Titel: Interview Daphne Bunskoek met Irma Verdonck over leven met kanker.
Titel: Congres Kopzorgen en Halszaken.
Titel: Leven met Kanker: innovatieve zorgprogramma’s en e-health.
Auteur: Verdonck-de Leeuw IM.
Magazine: Oncologica
Titel: Erkenning van en aandacht voor leven met kanker.
Auteur: Verdonck-de Leeuw IM.
Magazine: Medische Oncologie
Titel: Organisatie van psychosociale zorg bij patiënten met kanker.
Auteur: Verdonck-de Leeuw IM, de Haes H.
Magazine: Kanker Breed
Titel: Psychooncology
Titel: BMC Cancer
Titel: J Psychosom Res.

Verslagen


Eindverslag

Veel mensen hebben na de behandeling voor kanker moeite om hun leven weer op te pakken. Soms hebben ze daarbij last van spanningen of een sombere stemming en dit kan de kwaliteit van leven verminderen. Stepped care is een zorgprogramma waarin behandelmethoden worden aangeboden tegen spanningen en somberheid. Het bijzondere is dat deze methoden stapsgewijs en aansluitend op de behoefte van de patiënt worden georganiseerd. In dit project bestaat het model uit:
Stap 1: waakzaam afwachten.
Bij deze stap wordt er twee weken afgewacht omdat klachten in deze periode spontaan kunnen afnemen. Als de klachten niet afnemen gaat de patiënt verder met stap 2, eventueel daarna stap 3 en als dat niet helpt stap 4.
Stap 2: een begeleide zelfhulpcursus via een boekje of via internet.
Stap 3: gesprekken met een gespecialiseerde verpleegkundige.
Stap 4: behandeling door een psycholoog of psychiater.

Uit het onderzoek blijkt dat dit stepped care model kosteneffectief is om klachten van somberheid en spanning te verminderen en om de kwaliteit van leven te verbeteren bij mensen die behandeld zijn voor kanker en last hebben van spanningen, somberheid of angst.

Samenvatting van de aanvraag

Summary Objective: To evaluate cost-effectiveness of a stepped care strategy to improve symptoms of depression or anxiety in lung (LC) and head and neck (HNC) cancer patients. Research question: In the Netherlands over 10.000 patients are diagnosed with LC or head HNC every year of whom 25-50% have anxiety or depression as comorbid condition. Is a stepped care strategy applied in an oncological setting more (cost-)effective to improve symptoms of anxiety and depression compared with care as usual? Study design: Randomised controlled trial. Follow up at 3, 6, 9 and 12 months. Study population: LC and HNC patients with DSM-IV diagnoses of depression (minor or major) or a generalized anxiety disorder as measured with the Composite International Diagnostic Interview (CIDI). Intervention: Stepped care model with 4 steps: 1. Watchful waiting, 2. Internet-based self-help, 3. Problem Solving Therapy applied by a nurse, and 4. Specialised psychological interventions and/or antidepressant medication. Control group patients will receive care as usual which most often is no intervention or referral to specialised intervention. Outcome measures: Primary outcome is the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). Secondary outcome measures are quality of life questionnaires (EORTC QLQ-C30, EORTC QLQ-HN35, EORTC QLQ-LC13), patient satisfaction with care (EORTC QLQ-PATSAT), and costs (health care utilization and work loss). Sample size calculation: To demonstrate an effect size of 0.50, 63 patients are needed in each group (power 80%, significance level 5%). Planning: All patients are screened for distress using a computerized touch screen system. Patients with distress will be interviewed using the CIDI and included in case of depression or anxiety. After stratification for tumour site (LC vs. HNC) and stage (stage I-II vs. III-IV), 126 patients will be randomly assigned to the intervention or control group. Statistical analysis: Repeated ANOVA will be used to determine efficacy of intervention. Longitudinal changes over time will also be evaluated using GEE-analyses. A cost-utility analysis will be performed for (changes) in quality of of life (EQ-5D). Cost data are collected with the TIC-P and the appropiate PRODISQ modules. Time schedule: Preparation: 6 months; Patient inclusion and intervention: 36 months; Clinical follow-up, data-management, economic evaluation and final analysis and preparation of report 6 months. Samenvatting Doel: Vaststellen van de kosteneffectiviteit van een stepped care zorgprogramma bij long- (LC) en hoofd-halskanker (HNC) patiënten met angst of depressie. Vraagstelling: In Nederland worden jaarlijks ongeveer 10.000 patiënten gediagnosticeerd met LC of HNC, waarvan 30-50% comorbide angst of depressie heeft na behandeling. Is een stepped care zorgprogramma meer (kosten)effectief vergeleken met standaard zorg om angst en depressie te verminderen? Studie-opzet: een gerandomiseerde gecontroleerde trial. Follow up op 3, 6,9, en 12 maanden. Studie populatie: LC en HNC patiënten met depressie (minor of major) of een gegeneraliseerde angststoornis zoals gemeten met het Composite International Diagnostic Interview (CIDI). Interventie: Een stepped care strategie met 4 stappen: 1) Watchful waiting, 2) Zelfhulp via Internet, 3) Problem Solving Therapy door een verpleegkundige, 4) Intensievere psychotherapie en/of medicatie. Patiënten in de controlegroep krijgen de gebruikelijke zorg (meestal geen interventie of intensieve psychotherapie en/of medicatie). Uitkomstmaten: Primaire uitkomstmaat is de Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). Secundaire uitkomstmaten zijn kwaliteit van leven (EORTC QLQ-C30, EORTC QLQ-HN35, QLQ-LC13), patienttevredenheid (EORTC PATSAT) en kosten. Groepsgrootte berekening/data-analyse: Om een effect size van 0.50 aan te tonen, zijn er 63 patienten nodig in elke groep (power 80%, significantieniveau 5%). Alle patienten worden gescreened voor distress middels een touchscreen computersysteem. Het CIDI interview wordt uitgevoerd bij patienten met distress; als daaruit een DSM-IV depressie of angststoornis blijkt worden patienten gevraagd te participeren. Na stratificatie voor tumorlocatie (LC vs HNC) en tumorstadium (I-II vs III-IV), worden 126 patienten gerandomiseerd in een interventie- en een controlegroep. Statistische analyse: Herhaalde ANOVA zal gebruikt worden om de effectiviteit van de interventie aan te tonen. Longitudinale veranderingen zullen geevalueerd worden met GEE-analyses. Een cost-utility analyse voor (veranderingen) in kwaliteit van leven (EQ-5D) zal worden uitgevoerd. Kosten data zullen worden verzameld met de TIC-P en PRODISQ Modules. Tijdpad: De totale duur van de studie is 48 maanden. Voorbereiding zal 6 maanden duren. Inclusie van patiënten en interventie zal 36 maanden zijn en follow-up, kostenanalyse en economische evaluatie zal 6 maanden duren.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
300020012
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2009
2014
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. I. Verdonck-de Leeuw
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc