Het Beeldhorloge Bredere implementatiemogelijkheden in kaart gebracht en financieel onderbouwd

Het Beeldhorloge is een eHealth applicatie in de vorm van een digitaal horloge met een voor te programmeren weergave van de dagelijkse activiteiten in de vorm van gepersonaliseerde plaatjes en foto’s. Onderzoek in de gehandicaptenzorg laat zien dat het de zelfredzaamheid vergroot. De vraag is of deze effecten ook aanwezig zijn in de ouderenzorg en dan met name bij dementerenden. VVT-organisaties, ergotherapeuten en cliënten overwegen het Beeldhorloge voor die doelgroep, maar dit proces stokt door onvoldoende zicht op de implementatiemogelijkheden daar. Zowel qua indicatiestelling als voor wat betreft kosten en baten is de context daar immers wezenlijk anders dan in de gehandicaptenzorg. Het nu voorgestelde project bouwt voort op effectonderzoek en richt zich op het breder in kaart brengen van de implementatiemogelijkheden en -barrières. In dit project wordt samengewerkt door de ergotherapeuten van MagentaZorg, locatie Lauwershof, onderzoeksbureau LOCOmotion en de leverancier van het Beeldhorloge Active4Care. Het Beeldhorloge werd ontworpen voor personen met een beperking die moeite hebben met klokkijken en het zich oriënteren in de tijd. Doordat deze cliënten onvoldoende of soms geen enkel besef hebben van tijd wordt het zelfstandig ordenen van de dag lastig of zelfs onmogelijk. Daardoor raken zij in grote mate afhankelijk van derden. Het Beeldhorloge is een horloge met een digitale weergave van handelingen en activiteiten op een dag. Het presenteert de tijd niet door middel van cijfers en wijzers, maar maakt gebruik van pictogrammen of foto’s. Wanneer de persoon een activiteit moet gaan uitvoeren gaat het Beeldhorloge piepen en/of trillen en wordt het bijbehorende beeld getoond. De begeleider kan per cliënt een dagprogramma samenstellen en zelf kiezen welke pictogrammen er gebruikt worden. Daarbij kan er gebruik gemaakt worden van bestaande, zelfgemaakte foto’s of plaatjes. Dat vergroot de herkenbaarheid sterk. Hierdoor weet de persoon zelf wat hij/zij moet gaan doen en hoeft hij/zij hier niet meer op gewezen te worden door derden. Door het gebruik van het Beeldhorloge krijgt de persoon hulp bij het structureren van de dag en wordt hij/zij herinnerd aan afspraken en activiteiten. In de gehandicaptenzorg heeft Talant samen met de Rijks Universiteit Groningen het effect van het Beeldhorloge op de autonomie en zelfredzaamheid van de cliënten onderzocht. Het Beeldhorloge bleek inderdaad bij een deel van de groep tot een toename in zelfredzaamheid te leiden, al was dit niet vanzelfsprekend. Het uiteindelijke doel van dit project is het leveren van een bijdrage aan de versnelling van de implementatie van deze mogelijk breed inzetbare, maar wel specifieke en goed onderbouwde eHealth innovatie in de dagelijkse gezondheidszorg. Meer in detail zullen de belemmerende en bevorderende factoren worden geïdentificeerd van het Beeldhorloge voor de doelgroep dementerende ouderen. Daarmee ontstaat een beter en praktijkgericht inzicht in de effectiviteit en randvoorwaarden voor gebruik voor een zeer grote doelgroep. De opgedane kennis zal in de vorm van een businesscase en een praktijkgericht artikel beschikbaar komen zodat ook anderen hier hun voordeel mee kunnen doen en opdat de financiering van de voorziening makkelijker kan verlopen. In de eerste projectfase (1 maand) zullen de drie projectpartners meer in detail de te nemen stappen uitwerken aan de hand van de eerdere onderzoeksresultaten naar het Beeldhorloge en de vraag vanuit de praktijk van MagentaZorg. Dit mondt uit in een ruwe checklist voor de keuze van cliënten waarvoor het Beeldhorloge een geschikte ondersteuning zou kunnen zijn voor hun zelfredzaamheid. Daarna zal door de ergotherapeuten van MagentaZorg in de tweede fase het Beeldhorloge goed begeleid ingezet worden bij een aantal cliënten waarvoor zij het geschikt achten. Net als bij het eerdere onderzoek in de gehandicaptenzorg zal dit goed gedocumenteerd en begeleid gebeuren zodat het maximum aan informatie over zowel de effecten als de randvoorwaarden (kosten, tijd, baten, ervaringen van derden, interacties etc.) verzameld wordt. Na een door de ergotherapeuten op zorginhoudelijke gronden bepaalde periode zal dit afgerond worden met een slotevaluatie bij cliënten, zorgverleners en hun eventuele mantelzorgers. Dit vormt fase 3. In fase 4 worden alle onderzoeksresultaten en praktijkervaringen geanalyseerd, gerapporteerd en in een voorlopige publicatie met implementatieadviezen, –ervaringen geplaatst. Alles zal uiteindelijk in een businesscase ondergebracht worden (Knibbe et al., 2008 e.v.). Fase (5) betreft een bijeenkomst waar de eindproducten aan een laatste kritische blik worden onderworpen en daar waar nodig worden bijgesteld. Daarna (fase 6) vindt de terugrapportage aan ZonMw plaats en zullen de producten breed beschikbaar komen. De totale projectperiode beslaat naar verwachting rond de 10 maanden.