The efficacy of a CBT relapse prevention program for remitted anxiety disorder patients who discontinue antidepressant medication.
Projectomschrijving
Samenvatting na afronding
In Nederland krijgt ongeveer 20% van de mensen te maken met een angststoornis. Een groot deel herstelt hiervan door antidepressiva of cognitieve gedragstherapie. Veel mensen die antidepressiva gebruiken, vallen binnen enkele weken tot maanden terug wanneer met de antidepressiva gestopt wordt.In dit onderzoek werd gekeken of de kans op terugval kleiner werd wanneer het afbouwen intensief werd begeleid in een antidepressiva-afbouwgroep. De groepsbehandeling werd vergeleken met individueel afbouwen onder begeleiding van een psychiater.
Resultaten
De groepsinterventie gaf geen lagere terugval dan de controlegroep. Er was sprake van hoge terugvalcijfers in beide groepen. Op basis hiervan werd besloten om niet verder met het onderzoek te gaan. De hoge terugvalcijfers na afbouw van de antidepressiva, ondanks intensieve begeleiding, is zeer relevant voor de klinische praktijk. Het betekent dat terughoudendheid geboden is bij het starten met antidepressiva en dat voorzichtigheid is geboden om herstelde mensen te adviseren antidepressiva af te bouwen.Samenvatting bij start
Van alle mensen in Nederland krijg ongeveer 20% in zijn leven te maken met een angststoornis. Een groot deel van de mensen met angststoornissen herstelt hiervan door antidepressiva of cognitieve gedragstherapie. Echter, ongeveer eenderde van de mensen die antidepressiva gebruiken, valt binnen enkele weken tot maanden terug wanneer met de pillen gestopt wordt.In dit onderzoek wordt gekeken of de kans op terugval voor deze groep kleiner wordt wanneer je de pillen in een antidepressiva-afbouwgroep laat afbouwen. In deze groep wordt naast begeleiding van het afbouwen ook cognitieve gedragstherapie gegeven. Deze cognitieve gedragstherapie is specifiek gericht op factoren die mensen kwetsbaar maken voor terugval. De groepsbehandeling wordt vergeleken met individuele afbouw bij een psychiater.
Ook wordt onderzocht welke mensen een groter risico hebben op terugval, de zogenaamde risicofactoren. Ten slotte wordt bekeken of de antidepressiva-afbouwgroep kosteneffectief is.
Verslagen
Eindverslag
Doel
Om het lange termijn beloop van angststoornissen te verbeteren zou terugvalpreventie een geïntegreerd deel van behandeling moeten zijn. Omdat het afbouwen van antidepressiva (AD) gepaard gaat met hoge terugvalcijfers, is terugvalpreventie vooral van belang bij patiënten die hun AD afbouwen. De doelen van deze studie waren i) onderzoeken of een cognitief-gedragstherapeutische (CGT) groepsinterventie de kans op terugval vermindert bij herstelde patiënten met een angststoornis die AD gaan afbouwen, vergeleken met afbouw van AD alleen en ii) berekenen van de kosteneffectiviteit en de kostenutiliteit van de interventie. Omdat gedurende deze RCT de indruk ontstond dat in beide condities sprake was van veel terugval en omdat het veel deelnemers niet leek te lukken om de antidepressiva helemaal af te bouwen of zij herstartten het gebruik van antidepressiva binnen 7 maanden, werd besloten om een tussentijdse (interim) analyse te doen. Doel hiervan was om te bepalen of het ethisch en zinvol was om door te gaan met het onderzoek.
Studie opzet
De effectiviteit van de CGT groepsinterventie werd onderzocht in een RCT bij patiënten met angststoornissen in remissie. Na baseline werd terugval na 4 en na 7 maanden vastgesteld. De interim-analyse werd gedaan door een onafhankelijke ‘data monitoring commissie’. Metingen voor de economische analyse vonden op 0, 4 en 7 maanden plaats.
Studiepopulatie
Geïncludeerd werden volwassenen van 18-65 jaar die i) AD gebruikten voor paniekstoornis, agorafobie, sociale fobie of een gegeneraliseerde angststoornis; ii) in remissie waren en iii) AD wilden afbouwen.
Interventie
De interventie bestond uit afbouw van AD met CGT in groepssessies. In de controlegroep wordt alleen AD afgebouwd onder begeleiding van een psychiater.
Uitkomstmaten
Uitkomstmaten waren i) percentage patiënten met terugval binnen 7 maanden ii) effect van de interventie en iii) kosteneffectiviteit en kostenutiliteit van de interventie.
Sample size
100 deelnemers zouden worden geïncludeerd, verdeeld over beide condities, gebaseerd op het verwachte aantal deelnemers op het moment dat de interim analyse plaats zou vinden.
Economische evaluatie
De analyses gingen uit van een maatschappelijk perspectief. Directe en indirecte kosten en utiliteiten werden berekend over de periode van 7 maanden. De kosteneffectiviteitanalyse stelde de kosten per voorkomen recidief vast. De kostenutiliteits analyse stelde de kosten per utiliteit vast.
Een groot deel van de mensen met angststoornissen herstelt hiervan door antidepressiva of cognitieve gedragstherapie. Echter, ongeveer eenderde van de mensen die antidepressiva slikken vallen binnen enkele weken tot maanden terug wanneer ze met de pillen stoppen. In dit onderzoek wordt gekeken of de kans op terugval voor de ze groep kleiner wordt wanneer je de pillen in een antidepressiva-afbouwgroep laat afbouwen. In deze groep wordt naast begeleiding van het afbouwen ook cognitieve gedragstherapie gegeven. De groepsbehandeling wordt vergeleken met individuele afbouw bij een psychiater.
Ook wordt onderzocht welke mensen een groter risico hebben op terugval, de zogenaamde risicofactoren. Ten slotte wordt bekeken of de antidepressiva-afbouwgroep kosten-effectief is.