Ethiek van e-Health tijdens de coronacrisis en daarna: lessen uit de pandemie
Projectomschrijving
Ethiek van e-Health tijdens de coronacrisis en daarna: lessen uit de pandemie
Door de COVID-19 pandemie moeten preventie en (langdurige) zorg nu veelal op afstand worden gegeven. Hierbij maken zorgverleners gebruik van verschillende e-Health toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan consulten via beeldbellen, apps voor zelfmonitoring, het opsporen van besmettingen en virtueel bezoek van naasten. Ook veel overleg tussen zorgverleners onderling heeft virtueel plaatsgevonden. Nieuw is dat e-Health in de plaats kwam van directe interactie en niet alleen een aanvulling op de reguliere zorg was. Uit dit ‘natuurlijke experiment’ wil er geleerd worden hoe e-Health op een ethisch en juridisch verantwoorde manier kan worden ingezet tijdens en na de coronacrisis.
- Lees meer over ethiek en gezondheid
- Bekijk de andere projecten over ethische vraagstukken en corona op onze website
- Meer informatie over onderzoek naar corona en COVID-19 op www.zonmw.nl/coronaonderzoek
Verslagen
Eindverslag
Samenvatting van de aanvraag
Door de Covid-19 pandemie moeten preventie en (langdurige) zorg nu veelal op afstand worden gegeven: beeldzorg, apps voor zelfmonitoring en opsporen van besmettingen, virtueel bezoek etc. Ook zorgoverleg (MDO) heeft virtueel plaatsgevonden. Nieuw is dat e-health in de plaats kwam van directe interactie en niet alleen een aanvulling was. Wij willen uit dit ‘natuurlijke experiment’ leren hoe deze technologie op een ethisch en juridisch verantwoorde manier kan worden ingezet tijdens en na de coronacrisis, waarbij wij voortbouwen op eerder werk rond ‘zorg op afstand’ en aansluiten bij lopende projecten. Onderzoeksvragen: - Welke morele/juridische problemen en kansen deden/doen zich voor bij gebruik van e-health in de 1e lijn, 2e & 3e lijn, GGZ en langdurige zorg aan (non-)COVID patiënten tijdens de coronacrisis? - Hoe kunnen we daarvan leren bij het ontwikkelen en aanpassen van e-health in verschillende zorgpraktijken voor de (nabije) toekomst? Urgentie: In de 1,5 meter samenleving blijft direct contact nog steeds zeer beperkt mogelijk, terwijl de zorgvraag tijdens deze waarschijnlijk langdurige crisis zal blijven toenemen. De ontwikkeling en verbetering van e-health is daarom urgenter dan ooit. Het is daarom des te belangrijker dat e-health toepassingen worden ingezet die medisch-ethisch en juridisch verantwoord zijn. Hypothesen: Ervaringen met e-health toepassingen tijdens de Covid-19 pandemie bieden nieuwe praktische inzichten en concrete handvatten voor verbetering en ontwikkeling van ethisch en juridisch verantwoorde zorg. Plan van aanpak: 1. kwalitatief onderzoek ((groeps)interviews/observaties/expertmeetings), zowel retro- als prospectief, naar ervaringen van zorgverleners, patiënten en familie, ontwikkelaars aan de hand van 8 casus in bovengenoemde zorgdomeinen; 2. ethische en techniek-filosofische analyse van de empirische bevindingen; 3. juridische analyse van geconstateerde knelpunten; 4. voorstellen voor verantwoorde integratie van e-health in zorg op afstand.