Mobiele menu

Establishment and duration of protective immunity against SARS-CoV-2, in relation to severity of SARS-CoV-2 infection.

Projectomschrijving

Bij de meeste mensen is na een COVID-19-infectie een specifieke afweerreactie aan te tonen. Maar hoe lang en hoe goed deze afweerreactie beschermt tegen een herinfectie is niet bekend.
Bij Sanquin kan dit worden onderzocht omdat van 300.000 bloeddonoren regelmatig bloed wordt afgenomen, waarvan ook wat materiaal twee jaar wordt bewaard.

Onderzoek

Van donoren die COVID-19 ziekte hebben gehad - van asymptomatisch tot ernstig ziek -  zal twee jaar lang het verloop van COVID-19-antistoffen in het serum, en (in een subgroep) de geheugencellen worden geanalyseerd. In hoeverre een afweerreactie beschermt tegen re-infectie wordt prospectief onderzocht in 2000 antistof positieve donors. Daarnaast wordt van alle mensen die vanaf september 2020 COVID19-PCR positief getest worden nagegaan of zij bloeddonor zijn. Van deze mensen wordt vervolgens het plasma dat rond juli 2020 is ingevroren getest.

Verwachte uitkomsten

Als een doorgemaakte infectie beschermt, wordt verwacht dat er veel minder anti COVID-19-antistoffen te vinden zijn in de COVID-19-PCR positieve groep dan in de controlegroep.

Producten

Titel: Low SARS-CoV-2 seroprevalence in blood donors in the early COVID-19 epidemic in the Netherlands
Auteur: Ed Slot, Boris M. Hogema, Chantal B. E. M. Reusken, Johan H. Reimerink, Michel Molier, Jan H. M. Karregat, Johan IJlst, Vera M. J. Novotný, René A. W. van Lier & Hans L. Zaaijer
Magazine: Nature Communications
Titel: Low awareness of past SARS-CoV-2 infection in healthy plasma donors
Auteur: Katja van den Hurk,1,10,* Eva-Maria Merz,1,2 Femmeke J. Prinsze,1 Marloes L.C. Spekman,1,2 Franke A. Quee,1 Steven Ramondt,1,3 Ed Slot,1,4 Hans Vrielink,5 Elisabeth M.J. Huis in ’t Veld,1,6 Hans L. Zaaijer,1,7,9 and Boris M. Hogema1,8,
Magazine: Cell Reports
Titel: Divergent SARS-CoV-2-specific T- and B-cell responses in severe but not mild COVID-19 patients
Auteur: Anna E. Oja, Anno Saris, Cherien A. Ghandour, Natasja A.M. Kragten, Boris M. Hogema, Esther J. Nossent, Leo M.A. Heunks, Susan Cuvalay, Ed Slot, Federica Linty, Francis H. Swaneveld, Hans Vrielink, Gestur Vidarsson, Theo Rispens, Ellen van der Schoot, René A.W. van Lier, Anja Ten Brinke, Pleun Hombrink
Magazine: European Journal of Immunology
Titel: Dynamics of antibodies to SARS-CoV-2 in convalescent plasma donors
Auteur: Maurice Steenhuis, Gerard van Mierlo, Ninotska IL Derksen, Pleuni Ooijevaar-de Heer, Simone Kruithof, Floris L Loeff, Lea C Berkhout, Federica Linty, Chantal Reusken, Johan Reimerink, Boris Hogema, Hans Zaaijer, Leo van de Watering, Francis Swaneveld, Marit J van Gils, Berend Jan Bosch, S Marieke van Ham, Anja ten Brinke, Gestur Vidarsson, Ellen C van der Schoot, Theo Rispens
Magazine: Clinical & Translational Immunology
Titel: Parallel detection of SARS-CoV-2 epitopes reveals dynamic immunodominance profiles of CD8+ T memory cells in convalescent COVID-19 donors
Auteur: Jet van den Dijssel, Ruth R Hagen, Rivka de Jongh, Maurice Steenhuis, Theo Rispens, Dionne M Geerdes, Juk Yee Mok, Angela HM Kragten, Mariël C Duurland, Niels JM Verstegen, S Marieke van Ham, Wim JE van Esch, Klaas PJM van Gisbergen, Pleun Hombrink, Anja ten Brinke, Carolien E van de Sandt
Magazine: Clinical & Translational Immunology
Titel: Associations Between Symptoms, Donor Characteristics and IgG Antibody Response in 2082 COVID-19 Convalescent Plasma Donors
Auteur: Marieke Vinkenoog, Maurice Steenhuis, Anja ten Brinke, J. G. Coen van Hasselt, Mart P. Janssen, Matthijs van Leeuwen, Francis H. Swaneveld, Hans Vrielink, Leo van de Watering, Franke Quee, Katja van den Hurk, Theo Rispens, Boris Hogema and C. Ellen van der Schoot*
Magazine: Frontiers in Immunology
Titel: Development of a SARS-CoV-2 Total Antibody Assay and the Dynamics of Antibody Response over Time in Hospitalized and Nonhospitalized Patients with COVID-19
Auteur: Erik H Vogelzang 1 2, Floris C Loeff 3 4, Ninotska I L Derksen 3, Simone Kruithof 3, Pleuni Ooijevaar-de Heer 3, Gerard van Mierlo 3, Federica Linty 5, Juk Yee Mok 6, Wim van Esch 6, Sanne de Bruin 7, Alexander P J Vlaar 7; Amsterdam University Medical Center COVID-19 Biobank Study Group,; Bart Seppen 1, Maureen Leeuw 1, Anne J G van Oudheusden 8, Anton G M Buiting 8, Kin Ki Jim 2 9, Hans Vrielink 10, Francis Swaneveld 10, Gestur Vidarsson 5, C Ellen van der Schoot 5, Peter C Wever 9, Wentao Li
Magazine: Journal of Immunology

Verslagen


Eindverslag

Vrijwel alle gezonde mensen maken na een COVID-19 infectie of vaccinatie een specifieke immuunresponse die hen beschermt tegen een re-infectie. Echter sommige mensen blijken opnieuw besmet te kunnen worden, en een aantal ook opnieuw ziek. Ook is onbekend hoe lang de bescherming aanhoudt. In dit project hebben we van 24.000 bloeddonors die een COVID-19 infectie doorgemaakt hebben de antistofspiegels in de loop van de tijd geanalyseerd (3-18 samples /donor/year). Er blijken grote onderlinge verschillen, zowel in de hoogte van de spiegel , als in de snelheid waarmee de antistoffen weer dalen, en in de samenstelling van de antistoffen. We hebben gevonden dat dit slechts gedeeltelijk kon worden verklaard door de ernst van de ziekte, leeftijd en BMI. Ook vonden we een associatie met bepaalde ziekteverschijnselen. Zo hebben mensen die reukverlies of verkoudheid melden significant lagere spiegels als bv mensen die vooral spierpijn hadden of kortademig zijn geweest. In hoeverre deze verschillende antistofkarakteristieken ook samenhangen met de kans op een re-infectie wordt momenteel onderzocht. Hiertoe hebben we van middels een enquête die we aan actieve bloeddonors hebben toegestuurd bijna 1000 bloeddonors geïdentificeerd die een Corona-PCR hebben laten doen, met in de helft van de gevallen een positieve en in de andere helft een negatieve uitslag. De plasmamonsters die we tussen maart 2020 en de PCR test van deze donors hadden opgeslagen zijn uit ons archief opgezocht en worden nu getest. Daarnaast is het plan om de gegevens van de 24000 plasma donors met bekende antistofpatronen te koppelen aan de PCR-database van het RIVM. Deze studie zal uiteindelijk inzicht geven in welke biomarkers gebruikt kunnen worden om te voorspellen of iemand beschermt is tegen een re-infectie.

Samenvatting van de aanvraag

ONDERZOEKSVRAAG In de meeste mensen is na een COVID-19 ziekte een immuunrespons tegen SARS-CoV-2 aan te tonen. Hoe lang deze immuunrespons blijft bestaan en of het een volledige of gedeeltelijke bescherming zal geven tegen een re-infectie is nog niet bekend. URGENTIE Inzicht in de duur en de kwaliteit van de specifieke immuniteit, met name na infecties met nauwelijks of geen symptomen, is cruciaal voor de epidemiologische modellen en voor de “open-up” maatregelen. HYPOTHESE Het is te verwachten dat de kwaliteit en duur van de specifieke immuniteit verschilt tussen mensen en deels samenhangt met de ernst van de doorgemaakte ziekte. PLAN VAN AANPAK Sanquin kan deze onderzoeken uitvoeren door gebruik te maken van regelmatige bloedafnames van >300.000 bloeddonoren, van wie van elke afname plasma gedurende 2 jaar wordt bewaard. Bij de start van het project in juli zullen wij 500 anti-SARS-CoV-2-positieve donoren hebben geïdentificeerd die verschillende mate van COVID-19 ziekte hebben doorgemaakt (asymptomatisch, milde, ernstige en kritische ziekte). In deze groepen zullen we gedurende 2 jaar het verloop van SARS-CoV2 antistoffen, en (in een subgroep) T- en B-celresponsen analyseren. Alle assays om dit onderzoek uit te voeren hebben wij al ontwikkeld. Dit onderzoek zal inzicht geven in de dynamiek van de immuunrespons in relatie tot de ernst van de doorgemaakte ziekte. In hoeverre deze immuunrespons beschermend is tegen re-infectie zullen wij in een prospectief cohort van 2000 geseroconverteerde donors vervolgen. Daarnaast zullen wij van alle personen die vanaf september 2020 COVID19-PCR positief getest worden, nagaan in hoeverre zij bloeddonor zijn, en dan retrospectief het opgeslagen plasma op seroconversie testen. VERWACHTE RESULTATEN Dit onderzoek zal inzicht geven in de duur en kwaliteit van SARS-CoV-2-specifieke immuniteit, en mogelijk tevens leiden tot biomarkers die de mate van bescherming tegen het virus voorspellen.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
10430012010012
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2020
2023
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. C.E. van der Schoot
Verantwoordelijke organisatie:
Sanquin Bloedbank