Doen of laten? Terugdringen van onnodige zorg 2017-2018
Projectomschrijving
Het Citrienfondsprogramma ‘Doen of laten? Het terugdringen van onnodige zorg’ begon in 2015. Onnodige zorg is zorg die geen toegevoegde waarde heeft gezien de risico's, belasting, beschikbare alternatieven, kosten en patiëntvoorkeur. Het programma focust op inventariseren welke zorg onnodig is, het in kaart brengen hoe onnodige zorg kan verminderen en het in de praktijk realiseren van vermindering van onnodige zorg in 8 pilotprojecten.
Doel
Het stoppen met zorg die geen toegevoegde waarde heeft voor de patiënt en soms zelfs schadelijk is. De volgende 3 doelen stonden centraal om kennis over deïmplementatie te genereren en te verspreiden:
- Het ontwikkelen van deïmplementatiekennis met behulp van de overkoepelende evaluatie.
- Het verspreiden van deïmplementatiekennis met behulp van een deïmplementatiegids.
- Het stimuleren van deïmplementatie in andere regio’s en met andere onderwerpen.
Aanpak/werkwijze
Hiervoor voerden we de volgende activiteiten uit:
- Uitvoeren van de overkoepelende evaluatie.
- Definitief maken van de deïmplementatiegids.
- Opstellen van een roadmap voor opschaling van de deïmplementatiekennis en ervaring.
Samenwerkingspartners
Onder coördinatie van 8 universitair medisch centra (umc’s) voerden 8 regio’s deïmplementatiestudies uit. Het ging om zorg waarvoor wetenschappelijk is aangetoond dat deze niet zinvol is. De projectteams ontmoetten elkaar in een leernetwerk voor het delen van ervaringen en om van elkaar te leren. Tevens was er een overkoepelende studie over alle 8 de projecten om in algemene zin te leren hoe te stoppen met onnodige zorg en welke factoren daarbij helpen of juist remmen. In ons laatste jaar leverden de 8 projectteams de resultaten op. Op basis hiervan presenteerde de overkoepelende studie nieuwe inzichten over het stoppen met onnodige zorg. Ook was er een presentatie over de deïmplementatiegids en zijn er plannen, gezamenlijk met de stakeholders voor opschaling opgesteld.
Resultaten
Met literatuuronderzoek, 8 deïmplementatiestudies en inventarisaties van aanbevelingen die oproepen iets niet te doen, verzamelden we kennis en deden we ervaring op over het verminderen van ongepaste zorg. Er is een overkoepelende evaluatie over de 8 studies beschreven in een rapport dat te downloaden is op de website van Doen of laten. Daar is ook een deïmplementatiegids te vinden en toolkits voor zorgverleners die aan de slag willen met het verminderen van niet-gepaste zorg, Essentieel hierbij is een focus op zorg die aantoonbaar niet-gepast is, een klinische leider die zijn/haar beroepsgroep aanspreekt en goede betrokkenheid van de patiënt door duidelijke informatie.
Vervolg
We starten met een vervolgproject Doen of laten? Het bevorderen van gepaste zorg 2019-2022.
ZonMw en Citrienfonds
Binnen het Citrienfonds werkt de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, universitaire medische centra en wij samen om de kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg in de toekomst op niveau te houden. Dit doen we met het doel om een duurzame gezondheidszorg te bevorderen.
Verslagen
Eindverslag
In Doen of laten? is kennis verzameld en ervaring opgedaan over het verminderen van ongepaste zorg. Dat is zorg die geen toegevoegde waarde heeft gezien de risico's, belasting, beschikbare alternatieven, kosten en patiëntvoorkeur. Dat is gebeurd met literatuuronderzoek, acht deïmplementatiestudies en inventarisaties van aanbevelingen die oproepen iets niet te doen. Over de acht studies is een overkoepelende evaluatie uitgevoerd, beschreven in een rapport dat te downloaden is op www.doenoflaten.nl. Daar is ook een deïmplementatiegids te vinden en toolkits voor zorgverleners die aan de slag willen met het verminderen van niet-gepaste zorg, Essentieel hierbij is een focus op zorg die aantoonbaar niet-gepast is, een klinische leider die zijn/haar beroepsgroep aanspreekt en goede betrokkenheid van de patiënt door duidelijke informatie. Ook een strategie op maat is van belang. Zo is met relatief eenvoudige interventies belangrijke winst te boeken voor de patiënt en kunnen aanzienlijke kosten worden bespaard.
Samenvatting van de aanvraag
Het programma ‘Doen of laten? Het terugdringen van onnodige zorg’ begon op 1 mei 2015 . Het programma kent, zoals omschreven in het kaderplan, 3 hoofddoelstellingen:
- Inventariseren welke zorg onnodig is.
- Het in kaart brengen hoe onnodige zorg kan verminderen.
- Het in de praktijk realiseren van vermindering van onnodige zorg in 8 pilotprojecten.
Hiermee vervult het project een belangrijke rol bij het realiseren van de doelstelling van het Citrienfonds: met behulp van duurzame oplossingen de toekomstbestendigheid van de gezondheidszorg versterken. Voor de komende aantal jaren staan de volgende doelen centraal die aansluiten op het eerder in gediende kaderplan en met name de hierin beschreven doelstelling om kennis over deïmplementatie te genereren en te verspreiden:
- Het ontwikkelen van deïmplementatiekennis met behulp van de overkoepelende evaluatie.
- Het verspreiden van deïmplementatiekennis met behulp van een deïmplementatiegids.
- Het stimuleren van deimplementatie in andere regio’s en met andere onderwerpen.
Hiervoor voeren we de volgende activiteiten uit:
- Uitvoeren van de overkoepelende evaluatie.
- Definitief maken van de deïmplementatiegids.
- Opstellen van een roadmap voor opschaling van de de deïmplementatiekennis en ervaring.
Concreet levert het project de volgende producten op die bedoeld zijn om de deïmplementatiegedachte te verspreiden:
- Geïnteresseerden kunnen via de website de deïmplementatiegids downloaden.
- Deze is vergezeld met 8 toolkits voor de onderwerpen van de pilotprojecten.
- Ontwikkelde producten uit de 8 projecten, zoals folders en e-learning worden ook breed toegankelijk via de website.
- De roadmap om het professionele veld te mobiliseren voor verdere opschaling van de projecten en andere projecten over onnodige zorg te deïmplementeren.
- Een slotbijeenkomst, die we in afstemming met de NFU en de andere Citrienprogramma’s organiseren.
- Verspreiding van de informatie en kennis opgedaan in de 8 pilotprojecten.
- In samenwerking met de FMS deelt het overkoepelende team ook kennis en ervaring in het buitenland, met name met de Choosing Wisely community.