Mobiele menu

Gendersensitieve zorg in de geneeskundige vervolgopleidingen

Projectomschrijving

Gendersensitieve zorg houdt in dat medische zorg rekening houdt met verschillen tussen mannen en vrouwen. Die verschillen spelen een grote rol bij ziekte en gezondheid. In veel geneeskundige vervolgopleidingen wordt daarentegen weinig of geen aandacht aan sekseverschillen besteed. Dit project pakt dit probleem aan door die aandacht in de opleidingen tot huisartsgeneeskunde, cardiologie, psychiatrie, interne geneeskunde en maatschappij en gezondheid. 

Doel van het project

Doel van het project was om de aandacht voor gender te verwerken in de opleidingen huisartsgeneeskunde, cardiologie, psychiatrie, interne geneeskunde en maatschappij en
gezondheid. 

Aanpak

Onderdeel van het project was het ontwikkelen van een e-learning om gender in de vervolgopleiding te introduceren. Een breed samengestelde begeleidingsgroep begeleidde het project. 

Resultaten

Het is gelukt om gender te integreren in de opleidingen, alhoewel een enkel opleidingsplan nog moet worden vastgesteld door het CGS. In zijn beoordelingskader voor landelijke opleidingsplannen heeft het CGS al wel opgenomen dat het bij de vaststelling van de opleidingsplannen van voornoemde specialismen expliciet toetst op aandacht voor gender. 

Een checklist voor sekse en gender in opleidingen

Daarnaast is een checklist ontwikkeld om te bepalen in hoeverre algemene sekse- en genderaspecten voorkomen in de opleiding. Met de afgevaardigden van de 5 vervolgopleidingen, ook wel change agents genoemd, zijn specifieke gendersensitieve criteria ontwikkeld. Deze criteria bevatten de onderwerpen per specialisme waarin sekse- en genderverschillen minimaal aan bod moeten komen in de opleiding.

Plan om gendersensitieve criteria landelijk te integreren

De change agents hebben vervolgens plannen opgesteld om de onderwerpen uit de ‘gendersensitieve criteria’ te integreren in het landelijke opleidingsaanbod.
Voor de huisartgeneeskunde is het opleidingsaanbod van de 8 regionale huisartsopleidingen onderzocht. In deze opleidingen bleek hier en daar aandacht voor sekse/gender te zijn en hadden de opleidingen vaak weinig (totaal)overzicht.
Sekse/gender is in elk geval niet opgenomen in de eindtermen van de regionale opleidingsplannen en er is geen structureel genderdeskundigheidstraining voor opleiders en docenten. Daarom is de aanbeveling gedaan om een longitudinale leerlijn ‘Diversiteit’ met sekse/gender als 1 van de hoofdonderdelen toe te voegen aan de regionale opleidingsplannen.

E-learning voor artsen in opleiding

Onderdeel van het project was ook het ontwikkelen van een e-learning om gender in de vervolgopleiding te introduceren. Ook dit doel is behaald. Voorts is er een checklist ontwikkeld om na te gaan in hoeverre in een opleidingsplan voldoende aandacht wordt besteed aan sekse- en genderverschillen en zijn aanbevelingen gedaan voor brede implementatie van de resultaten van het project. 

Afsluiting met een invitational conference

Op 21 november 2017 is het project afgesloten met de Invitational Conference ‘Gendersensitief
opleiden’. Tijdens die invitational hebben de change agents hun ervaringen gedeeld. De aanwezigen hebben handvatten gekregen om opleidingen gendersensitiever te maken.
Voor de ontwikkeling van de e-learning en voor de ontwikkelde werkwijze om sekse/gender te implementeren in de opleidingen is mede gebruik gemaakt van bestaand internationaal materiaal.

Dit project is uitgevoerd door het Radboudumc in opdracht van het College Geneeskundige Specialismen (CGS).

Meer informatie

Producten

Titel: Presentatie cardiologie
Auteur: Cardiologie
Titel: Presentatie gender interne geneeskunde
Auteur: Interne geneeskunde
Titel: Presentatie maatschappij en gezondheid
Auteur: maatschappij en gezondheid
Titel: Presentatie algemeen invitational
Auteur: A.L.M. Lagro-Janssen
Titel: Presentatie huisartsgeneeskunde
Auteur: Huisartsgeneeskunde
Titel: Gendersensitieve zorg in de geneeskundige vervolgopleidingen
Auteur: A.L.M. Lagro-Janssen
Link: http://www.kenniscentrum-sdmo.nl/elearning/gendersensitievezorg/index.html
Titel: Checklist sekse en gender in de opleiding
Auteur: A.L.M. Lagro-Janssen

Verslagen


Eindverslag

In opdracht van het College Geneeskundige Specialismen (CGS) van de KNMG voerde het Radboud UMC een project uit over gendersensitieve zorg in de geneeskundige vervolgopleidingen. Doel van het project was om de aandacht voor gender te verwerken in de opleidingen huisartsgeneeskunde, cardiologie, psychiatrie, interne geneeskunde en maatschappij en gezondheid. Dat doel is behaald, alhoewel een enkel opleidingsplan nog moet worden vastgesteld door het CGS. In zijn beoordelingskader voor landelijke opleidingsplannen heeft het CGS al wel opgenomen dat het bij de vaststelling van de opleidingsplannen van voornoemde specialismen expliciet toetst op aandacht voor gender. Onderdeel van het project was ook het ontwikkelen van een e-learning om gender in de vervolgopleiding te introduceren. Ook dit doel is behaald. Voorts is er een checklist ontwikkeld om na te gaan in hoeverre in een opleidingsplan voldoende aandacht wordt besteed aan sekse- en genderverschillen en zijn aanbevelingen gedaan voor brede implementatie van de resultaten van het project. Een overzicht van de doelen en de realisatie daarvan is te vinden op pagina 18 van het Eindrapport. Het project is gestart op 15 december 2016 en kon per 15 december 2017 tijdig en met succes worden afgerond. Gendersensitieve zorg houdt in dat medische zorg rekening houdt met verschillen tussen mannen en vrouwen. Die verschillen spelen een grote rol bij ziekte en gezondheid. In veel geneeskundige vervolgopleidingen wordt daarentegen weinig of geen aandacht aan sekseverschillen besteed. Dit project pakt dit probleem aan door die aandacht in de 5 genoemde opleidingen te organiseren.

Samenvatting van de aanvraag

Er wordt subsidie aangevraagd voor een bedrag € 141.612,- voor het project Gendersensitieve zorg in de geneeskundige vervolgopleidingen. Doel van het project is om een start te maken met het implementeren van de factor sekse/gender in de geneeskundige vervolgopleidingen door te beginnen bij volgende vijf geneeskundige vervolgopleidingen: ? huisartsgeneeskunde ? cardiologie ? psychiatrie ? interne geneeskunde ? maatschappij en gezondheid Het project start op 1 december 2016 en loopt tot en met 30 november 2017. Door het project worden de volgende resultaten per 30 november 2017 gerealiseerd voor de vijf genoemde specialismen: 1. Gender is verankerd in de landelijke opleidingsplannen van de desbetreffende opleidingen. Daartoe worden de desbetreffende opleidingsplannen geëvalueerd en geanalyseerd, op basis waarvan op het specialisme toegespitste aanbevelingen worden voorgesteld. Vervolgens worden deze besproken met betrokkenen en worden zo mogelijk voorstellen gedaan om de aandacht voor gender in de opleiding te verbeteren en worden voorstellen gedaan voor (te ontwikkelen) onderwijsmateriaal. 2. Er is (zo nodig per specialisme) een checklist of een gestructureerde methode ontwikkeld om te bepalen in hoeverre gender voorkomt in het opleidingsaanbod en wat er nog aan toegevoegd zou kunnen worden. In het ontwikkelde instrument worden gendersensitieve criteria benoemd om te bepalen in welke opleidingsthema’s gender minimaal aan de orde zou moeten komen. 3. Er is een e-learning “introductie gender in de vervolgopleiding” ontwikkeld die in alle 5 de opleidingen gebruikt kan worden. 4. Er is voor één specialisme binnen een regio onderzocht hoe gender vanuit het landelijk opleidingsaanbod vertaald is in de regionale of lokale opleidingsplannen of in het regionale of lokale opleidingsaanbod. Op basis daarvan worden aanbevelingen gedaan. 5. Er is een implementatieplan ontwikkeld om gender landelijk in het onderwijsaanbod van de overige vervolgopleidingen te kunnen borgen. 6. Het project wordt afgesloten met een invitational over de resultaten van het project en de adviezen voor landelijke implementatie.

Kenmerken

Projectnummer:
849700001
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2016
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. A.L.M. Lagro-Janssen
Verantwoordelijke organisatie:
KNMG