Tijdens de COVID-19-pandemie zijn mensen zorg gaan mijden. Daarnaast is de zorgcapaciteit veranderd door de maatregelen. Dalingen in het gebruik van (reguliere) eerstelijnszorg kunnen leiden tot schade aan de gezondheid door bijvoorbeeld laat gediagnosticeerde of onbehandelde hart- en vaatziekten of oncologische aandoeningen
Dit onderzoek geeft inzicht in het gebruik van eerstelijnszorg tijdens de COVID-19-uitbraak. Het legt bloot welke zorgvragen door patiënten en/of zorgverleners worden uitgesteld, het identificeert risicogroepen en achterhaalt de feitelijke redenen van zorgmijding.
Resultaten van dit onderzoek dragen bij aan de ontwikkeling van strategieën om dalingen in zorggebruik bij potentiële nieuwe COVID-19-golven te beperken. Bovendien levert het onderzoek handvatten voor beleidsmakers, zodat zij nieuwe preventieve maatregelen kunnen afwegen tegen mogelijke neveneffecten.
In het eerste afgeronde project laten wij zien dat het aantal huisartsbezoeken van mensen met hart- en vaatklachten met 40% is gedaald tijdens de eerste COVID-19 lockdown vergeleken met voorgaande jaren. In de tweede helft van 2020 zagen wij geen inhaalslag. De grootste daling wordt gezien in de zorg rondom patiënten met een hoge bloeddruk. Daarnaast zien we ook een sterke daling in het aantal nieuwe gevallen van patiënten die naar de huisarts komen met een onregelmatige hartslag en/of pijn op de borst.
Voor veelvoorkomende vaataandoeningen in de hersenen zien we dat zowel het aantal gediagnosticeerde tijdelijke klachten (TIA: -37%) als aandoeningen met blijvende schade (beroerte:
-29%) tijdens COVID-19 behoorlijk zijn achtergebleven ten opzichte van voorgaande jaren. Terwijl er geen sterke daling is in het aantal patiënten met een hartinfarct. Mogelijk komt dit omdat mensen deze acute neurologische aandoeningen minder goed herkennen dan acute hartproblematiek. Dat is zorgelijk, want het uitblijven van tijdige zorg voor deze aandoeningen kan grote blijvende gezondheidsschade opleveren voor individuele patiënten en de volksgezondheid. Deze resultaten verschenen op 29 december 2021 in het tijdschrift Neurology.
Uit het eerste afgeronde project met data uit patiënt vragenlijsten komt naar voren dat 1 op 5 van de mensen in de algemene bevolking zorg heeft gemeden. Ook hier komt naar voren dat dit opvallend vaak symptomen betrof die op (acute) neurologische aandoeningen kunnen duiden, zoals gezichtsverlies, krachtsverlies in een arm of been en/of duizeligheid. In het onderzoek hebben wij, vervolgens onafhankelijke determinanten van zorgmijding, kunnen vaststellen. Hieruit komt naar voren dat het met name de kwetsbaardere groepen in de samenleving zijn (ouderen, lager opgeleiden en chronische zieken) die zorg hebben gemeden – een groep die juist de meeste aandacht en zorg nodig heeft. Deze resultaten verschenen op 23 november 2021 in een paper van PLOS Medicine.
In onderstaande vlog vertellen de onderzoekers meer over hun onderzoek. Ook in dit blog vertellen zij meer over dit bijzondere onderzoek.
Dit onderzoek is één van de 4 onderzoeken naar het onderwerp uitgestelde zorg. Door de COVID-19-pandemie zijn geplande operaties en behandelingen deels uitgesteld. Deze gestapelde zorg legt extra druk bij patiënten en zorgprofessionals. De resultaten van dit onderzoek en aanverwante onderzoeken geven inzicht in mogelijke gevolgen van deze uitgestelde zorg, waardoor beleid eventueel aangepast kan worden ten einde kwalitatief hoogstaande zorg kunnen blijven leveren.
ZonMw werkt, samen met opdrachtgevers, beleidsmakers, onderzoekers, patiënten, praktijkprofessionals, dataprofessionals en internationale partners, aan mogelijkheden om nu en in de toekomst met onderzoek en kennis bij te dragen aan oplossingen in de strijd tegen het coronavirus en COVID-19 en de effecten daarvan op de maatschappij.
Erasmus MC , in samenwerking met Amsterdam UMC, Radboud UMC, Universiteit van Maastricht, UMC Groningen en het UMC Utrecht. Dit onderzoek wordt uitgerold in samenwerking met KWF Kankerbestrijding en Harteraad.