Tijdens de eerste COVID-19-golf was het vanwege drukte op de Intensive Care (IC) en bezoekbeperkingen erg lastig om naasten van COVID-19-patiënten op de IC te ondersteunen. Daarom ontstonden in de ziekenhuizen nieuwe manieren om naasten te kunnen ondersteunen.
Inzicht krijgen in hoe zorgverleners naasten van IC-patiënten het beste kunnen ondersteunen in toekomstige vergelijkbare situaties (bijvoorbeeld een nieuwe COVID-19-golf of een andere pandemie) met als doel de ondersteuning van naasten te optimaliseren.
De ondersteuning van naasten evalueerden we in 6 IC’s in Nederland. De focus lag daarbij op ondersteuning tijdens de eerste COVID-19-golf, maar we onderzochten ook de periode vóór COVID-19 en de tweede golf. We zetten vragenlijsten uit en hielden interviews onder 329 naasten (waarvan 30 geïnterviewd) en 251 zorgverleners (waarvan 21 geïnterviewd). De resultaten uit de vragenlijsten en interviews legden we voor aan een diverse groep van 27 experts, o.a. IC- en psychosociale zorgverleners, naasten, een diversiteitsexpert, en een implementatiedeskundige.
Uit het onderzoek bleek dat naasten en zorgverleners over het algemeen positief waren over de ondersteuning van naasten van IC-patiënten. Op sommige aspecten waren naasten uit de eerste COVID-19-golf zelfs positiever over de ondersteuning dan vóór COVID-19, en gaven bijvoorbeeld aan dat zorgverleners genoeg tijd voor hen hadden. De belangrijkste elementen van goede ondersteuning zijn:
We ontwikkelden een handreiking voor zorgverleners met daarin aanbevelingen over de inhoud en organisatie van ondersteuning aan naasten tijdens en buiten een crisissituatie. Ook ontwikkelden we een aantal korte kennisclips waarin een intensivist, IC-verpleegkundige, geestelijk verzorger, supportteamlid, naaste en onderzoeker vertellen over hun ervaring met de ondersteuning van naasten en het belang van de aanbevelingen in de handreiking.
De COVID-19-pandemie had en heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten. Om hen goede zorg en ondersteuning te kunnen bieden, binnen de grenzen van maatregelen tijdens een pandemie, financieren we onderzoek naar palliatieve zorg en rouwverwerking in coronatijden. Dit project is daar 1 van.
In een interview vertelt projectleider Bregje Onwuteaka-Philipsen dat zij en haar team nu 11 initiatieven evalueren. 'We willen weten uit welke elementen ze bestaan. Bieden ze naasten voldoende ondersteuning? Ontlasten ze zorgverleners op de IC? Wat zijn belemmerende en bevorderende factoren bij de uitvoering?'
