Wanneer biedt e-health uitkomst en hoe zetten we dat in tijdens, maar ook na deze coronacrisis? Hoe gaan we om met het recht op zorg tijdens schaarste? Dit soort ingewikkelde vraagstukken vragen om wetenschappelijk onderzoek om gegronde keuzes te kunnen maken. Annelien Bredenoord is hoogleraar ethiek bij Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU). In deze video vertelt ze de ethici van de 8 UMC’s in Nederland die sinds de uitbraak van corona intensief met elkaar samenwerken rondom de ethische vraagstukken die spelen bij mensen thuis, in ziekenhuizen en politiek-maatschappelijk.
Een(zorg)ethische analyse van de COVID-19 beleidskeuzes
Projectnummer:10430032010005
Prof. dr. C.J.W. Leget
Universiteit voor Humanistiek
Dit project heeft als doel een (zorg)ethische analyse van de COVID-19 beleidskeuzes op te leveren. De COVID-19 pandemie resulteerde in een ongekende beleidsdynamiek, waarbij het doel in de eerste crisisfase was om het aantal besmettingen en extra sterfte onder (kwetsbare) groepen te beperken en overbelasting van het gezondheidszorgsysteem te voorkomen. Nu verschuift de publieke en politieke aandacht naar de vormgeving van de anderhalvemetersamenleving. Met het oog op nieuwe virusuitbraken is het cruciaal om het initiële crisisbeleid te evalueren aangezien in een crisis de ingrijpende maatregelen onderbouwd dienen te zijn. Er staan immers belangrijke (sociale) waarden op het spel, zoals veiligheid, gezondheid, maar ook vrijheid en rechtvaardigheid.
Ethiek van eHealth tijdens de coronacrisis en daarna: lessen uit de pandemie
Projectnummer: 10430032010018
Prof. dr. M.H.N. Schermer
Erasmus MC
De ethiek van eHealth tijdens de coronacrisis en daarna wordt onderzocht in dit project. De pandemie heeft een zeer sterke impuls gegeven aan het ontwikkelen en gebruikmaken van eHealth in de zorg, doordat in de huidige anderhalvemetersamenleving de mogelijkheden voor direct contact nog steeds beperkt zijn, terwijl de zorgvraag blijft toenemen. De ervaring die nu wordt opgedaan, biedt bij uitstek een kans om te leren hoe eHealth – tijdens, maar ook na de crisis – zo goed mogelijk kan worden ingezet in de zorg aan COVID-19 en niet-COVID-19 patiënten op een medisch-ethische en juridisch verantwoorde manier.
Tegen de achtergrond van overheidsmaatregelen - Besluitvorming en moreel leiderschap van zorgbestuurders
Projectnummer: 10430032010030
Dr. W.K. van der Scheer
Erasmus Universiteit Rotterdam
In de coronatijd staan zorgbestuurders voor complexe, ethische vraagstukken die om een snelle en adequate besluitvorming vragen. Ter voorbereiding op toekomstige crises en vraagstukken is het belangrijk om te kijken wat de ervaringen van zorgbestuurders tijdens de coronacrisis ons leren over wat goed besturen is, in het bijzonder in crisistijd. Er wordt ook gekeken naar hoe deze inzichten over goed besturen benut kunnen worden voor de verdere professionalisering van zorgbestuurders en benut worden door zorgbestuurders, overheid en andere belanghebbenden.
IC-triage tijdens een crisis: leren van het toepassen van medische en niet-medische criteria op patiëntcasuïstiek
Projectnummer: 10430022010004
Dr. G.J. Olthuis
Radboudumc
Stel dat alle intensivecarebedden in Nederlandse ziekenhuizen tijdens een pandemie bezet zijn, hoe maken we dan een rechtvaardige keuze tussen patiënten voor wie zo’n bed noodzakelijke zorg is als er één bed vrij komt? De praktische ervaring om dergelijke triage uit te voeren ontbreekt bij de meeste artsen, en dus richt dit onderzoek zich erop om dit probleem aan te pakken middels triage op basis van de criteria uit het opgestelde pandemiedraaiboek na te bootsen aan de hand van retrospectieve casuïstiek.
Gevolgen van restrictieve maatregelen door COVID-19 uitbraak op eenzaamheid en sociale behoeften van bewoners, naasten en vrijwilligers in verpleeghuizen
Projectnummer: 10430022010010
Prof. Dr. K.G. Luijx
Tilburg University
Dit ethische vraagstuk gaat over de restrictieve maatregelen die tijdens de uitbraak van COVID-19 in de verpleeghuizen zijn genomen om de kwetsbare ouderen te beschermen. Deze maatregelen hebben geleid tot gevoelens van eenzaamheid en mogelijk zelfs mentale en/of fysieke schade veroorzaakt, doordat er geen zorg en/of bezoek door naasten en vrijwilligers mogelijk was. Het is van belang om inzicht te verkrijgen in de ervaren eenzaamheid en sociale behoeften van bewoners, naasten en vrijwilligers om aanbevelingen te ontwikkelen voor beleid en zorg om deze gevolgen te minimaliseren.
Kwetsbaar in Amsterdam: De organisatie en effecten van de ondersteuning van kwetsbare groepen tijdens en na de coronacrisis
Projectnummer: 10430032010020
Prof. Dr. Ir. J.C. van Burg MA
Vrije Universiteit Amsterdam
Veel organisaties hebben tijdens de crisis grootschalig hulp verleend aan kwetsbare groepen in de regio Amsterdam, waarbij er keuzes zijn gemaakt op basis van de gegeven richtlijnen. Nu moeten gemeente, GGD en zorg- en welzijnsorganisaties beslissingen nemen over hoe hulpverlening op midden- en lange termijn georganiseerd kan worden en zal er worden gekeken naar wat de coronacrisis betekent op de middellange termijn voor de kwetsbare groepen, voor de organisatie van hulp en voor de hulporganisaties zelf, rekening houdend met het spanningsveld tussen gezondheidszorg, economie en sociale effecten en de ethische dilemma’s die daarbij ontstaan.
Preconditions for COVID-19 mobile apps: A feature-level investigation of user acceptance based on insights from South Korea and Canada, applied in the Netherlands
Projectnummer: 10430032010022
Dr. A.E. Metz
Tilburg University
COVID-19 apps moeten voldoen aan bepaalde technische vereisten. Een taakgroep die is opgericht door de Nederlandse overheid onderzoekt deze vereisten en de houding van burgers ten opzichte van COVID-19. Het opsporen van coronabesmettingen is van groot belang om een volgende golf van infecties te voorkomen of te managen. Voor implementatie van zo’n app is het belangrijk om te kijken hoe in andere landen wordt omgegaan met privacy en transparantie. En hoe cultureel ingebedde opvattingen kunnen bijdragen aan een veilige, efficiënte COVID-19 app in Nederland.
Een ethisch kader voor het sociaal werk
Projectnummer: 10430042010057
Dr. N. Jungmann
Hogeschool Utrecht
Sociaal werk biedt ondersteuning aan kwetsbare mensen en/of groepen in onze maatschappij als ze worstelen met zaken zoals armoede, complexe vechtscheidingen, huiselijk geweld, verslavingsproblematiek en schulden. De intelligente lockdown heeft een grote impact op de uitvoering van het sociale werk waardoor sociaal werkers ingewikkelde beslissingen moeten nemen in een periode waarin ze onder grote druk moeten functioneren en er grote behoefte is aan een ethisch kader dat zich richt op de door COVID-19 opgeroepen (ethische) dilemma’s. Daarnaast is er behoefte aan een uitwerking hoe het sociaal werk invulling kan geven aan triage als de door COVID-19 verwachte groei zich aandient.