Wat werkt voor wie? Het creëren van arbeidsmogelijkheden voor cliënten met een psychische kwetsbaarheid door integrale re-integratie aanpak van multiproblematiek

De Participatiewet geeft gemeenten de taak om mensen met een psychische kwetsbaarheid ondersteuning te bieden om werk te krijgen en te behouden. In samenhang met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet zijn gemeenten in de volle breedte verantwoordelijk voor de ondersteuning van participatie van kwetsbare burgers. Zij zijn vaak nog zoekende naar een manier om hier vorm aan te geven. Er zijn veel verschillende professionals en organisaties betrokken bij deze kwetsbare burgers. In de praktijk blijkt dat samenwerking moeizaam gaat tussen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en enerzijds bedrijfsartsen als mensen nog werken en anderzijds instanties zoals UWV en gemeenten die mensen naar werk begeleiden bij mensen zonder werk. Met name in de Generalistische Basis GGZ (GB-GGZ) waar ook cliënten worden gezien met stabiele chronische problematiek is er behoefte aan een werkwijze om problemen rondom arbeid aan te pakken. Twee recente ontwikkelingen spelen hierop in: De beweging ‘Mensen met Mogelijkheden’(MMM) heeft een integrale methode ontwikkeld met als doel de arbeidsparticipatie van mensen met een psychische kwetsbaarheid te bevorderen. Verder is de kwaliteitsstandaard Arbeid als Medicijn opgeleverd door het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ, een methode om mensen met een psychische kwetsbaarheid te helpen hun werk te behouden of te re-integreren naar werk. De gemeenten in de regio's Haaglanden en Rijk van Nijmegen zijn volop in ontwikkeling om vorm te geven aan de ondersteuning van participatie van hun burgers met een psychische kwetsbaarheid. Er zijn in beide regio’s veel verschillende samenwerkingsverbanden en lokale en regionale initiatieven waarbij de samenwerking, samenhang, onderlinge afstemming en gemeenschappelijk focus geoptimaliseerd kunnen worden. Probleem 1: een integrale aanpak ontbreekt. Regio Haaglanden en het Rijk van Nijmegen hebben de behoefte gezamenlijk te leren en kennis over effectieve werkwijzen te vergroten en te bundelen. De regio's hebben de behoefte te onderzoeken hoe de samenwerking tussen professionals van verschillende domeinen verder verbeterd kan worden om zo te groeien in de gezamenlijke aanpak van de meervoudige problematiek van cliënten. Probleem 2: kennis over benodigde sleutelfactoren voor een integrale aanpak ontbreekt. Het project betreft toegepast onderzoek waarbij aan de hand van casuïstiekvoering wordt gezocht naar de principes voor een geslaagde integrale re-integratie aanpak. Doelgroep vormen cliënten met een arbeidsbeperking en psychische problemen die betrekking hebben op meerdere levensdomeinen. Doelen Het voorgestelde onderzoek draagt bij aan de missie de arbeidsparticipatie van mensen met een psychische kwetsbaarheid te vergroten. Doelen van het onderzoek zijn: a) Het identificeren van de bevorderende factoren voor een integrale aanpak in de domeinen inkomen, uitkering en zorg, gericht op het (her)vinden van werk door mensen met een psychische kwetsbaarheid. b) Maken en uitvoeren verbeterplan op basis van geïdentificeerde bevorderende factoren. c) Ontwikkelen van deze integrale aanpak door alle partners in de keten (o.a. zorg, gemeenten, UWV)aan de hand van casuïstiek. d) Maken van een trainingsopzet en e-module voor de betrokken professionals. e) Beschrijven van de gevolgde werkwijze (inclusief verbeteringen die gaandeweg zijn aangebracht), procesevaluatie, systematische beschrijvingen van de ontwikkelde casussen. Centraal staat het systematisch ontsluiten en vaststellen van werkzame principes uit de praktijk van integrale ondersteuning van mensen met een psychische kwetsbaarheid bij het vinden en behouden van werk. Aan de hand van casuïstiekvoering tussen professionals vanuit verschillende domeinen (o.a.GGZ, gemeente, UWV), de feedback van wetenschappers/experts daarop en het systematisch opbouwen van casuïstiekdossiers, wordt gezocht naar integrale aanpakken van problemen van cliënten die betrekking hebben op meerdere levensdomeinen. Het perspectief van de cliënt zal hierin steeds centraal staan. De werkwijzen passen binnen bestaande wet- en regelgeving en de privacy regels van de betrokken gemeenten en instellingen. Nevendoel is het versterken van domein overstijgende (lokale, regionale) kennisnetwerken. De ontwikkeling van de integrale aanpak wordt ondersteund door de methodische input uit de MMM-aanpak en de kwaliteitsstandaard Arbeid als Medicijn. Fasering project: Het project bestaat uit 6 fasen gekoppeld aan de doelstellingen: 1. Concept map met stakeholders voor het identificeren van de bevorderende factoren. 2. Definiëren van een verbeterplan op basis van geïdentificeerde bevorderende factoren. 3. Maken van een trainingsopzet en e-module 4. Casuïstiek beschrijving voor het ontwikkelen van deze integrale aanpak. 5. Evalueren en bijstellen van de integrale aanpak 6. Beschrijven van de gevolgde werkwijze, procesevaluatie, systematische beschrijvingen van de ontwikkelde casussen.