Mobiele menu

Park of Perk? Investeren in bewegingsvriendelijkere buurten

Projectomschrijving

Wat loont bij gezonde investeringen in de openbare ruimte?

Vraagstuk

Hoe de wijk is ingericht, bepaalt ook of bewoners er gezond kunnen bewegen. Investeren in de openbare ruimte kan dus een belangrijke stimulans betekenen voor gezond gedrag. Maar waarom kiezen mensen bepaalde routes en vervoersmiddelen? En wat zijn bevorderende en belemmerende factoren voor bewegen in de openbare ruimte? Antwoorden op dit soort vragen bepalen welke investeringen het beste renderen.
 

Onderzoek

Met GPS-tracking en interviews met buurtbewoners is in kaart gebracht welke factoren lichamelijke beweging stimuleren of beperken. Deskundigen gaven suggesties voor verbeteringen op verschillende terreinen.
 

Uitkomst

Investeringen in verkeersveiligheid (bijvoorbeeld fietspaden of veilige kruispunten) en groenvoorzieningen (een multifunctioneel park of een groene speelplek) leveren het meeste op. In hun vrije tijd geven bewoners de voorkeur aan een mooie fiets- of wandelroute, zelfs als die niet de kortste is. Maatregelen die de leefbaarheid van de wijk bevorderen, leiden bijna altijd tot meer bewegen. Welke maatregelen dat zijn, verschilt per leeftijdsgroep en per buurt.

Lees meer over dit project op de pagina Wijkaanpakken (overgewicht)

Verslagen


Eindverslag

Samenvatting
Met het ‘Park of Perk?’ project is inzicht verkregen in de kenmerken van de openbare ruimte die lichamelijke activiteit stimuleren dan wel beperken. Ook zijn maatregelen ontwikkeld die ingezet kunnen worden om buurten beweegvriendelijk in te richten. De vraagstellingen die in het project centraal stonden waren:
1) Wat is de beleving en waardering van de openbare ruimte?
2) Hoe wordt er in de openbare ruimte bewogen?
3) Waarom kiezen mensen bepaalde routes en vervoersmiddelen?
4) Wat zijn bevorderende en belemmerende factoren voor bewegen in de openbare ruimte?
5) Hoe kan een wijk beweegvriendelijk worden ingericht?

Het daadwerkelijke gebruik van de woonomgeving voor alledaagse activiteiten is geïnventariseerd met behulp van GPS-tracking. 111 respondenten, bestaande uit jongeren (13-17), volwassenen (30-50) en ouderen (60-80), uit vier geselecteerde Amsterdamse buurten (Van de Pekbuurt (Amsterdam Noord), Indische Buurt (Amsterdam-Oost), De Punt (Amsterdam-Nieuw-West), Buurt 5 (Amsterdam Nieuw-west)) hebben gedurende 5 dagen een GPS-apparaat gedragen waarmee kon worden nagegaan welke routes en plekken in de buurt gebruikt werden. Om inzicht te krijgen in de beleving en waardering van de buurt en de motieven voor de keuze van een bepaalde route en vervoersmiddel zijn diepteinterviews afgenomen bij alle mensen die het GPS apparaat hebben gedragen.
In de laatste fase van het onderzoek zijn de resultaten van de GPS-analyses en kwalitatieve interviews, met behulp van een Delphi studie, vertaald naar maatregelen die door gemeenten kunnen worden ingezet om buurten beweegvriendelijk in te richten.

Investering in het verbeteren van de openbare ruimte zou bewegen in buurten kunnen stimuleren. De vraag is welke investeringen in de openbare ruimte het best gedaan kunnen worden om bewegen te stimuleren.

Uit het “De Gezonde Wijk”-onderzoek kwam naar voren dat er aanzienlijke verschillen zijn in het beweeggedrag van bewoners uit verschillende geselecteerde buurten, zeker als het gaat om het te voet of te fiets bezoeken van voorzieningen in de wijk. Bij vergelijkbare loopafstanden naar de boodschappenwinkel bleken sommige wijken veel meer “actief transport” te genereren dan andere wijken. Maar uit dit onderzoek kon niet achterhaald worden waarom mensen bepaalde routes naar dagelijkse bestemmingen kiezen, en of ze bestemmingen combineren. Verder was onduidelijk waarom sommige mensen de fiets namen en sommigen de auto naar vergelijkbare bestemmingen op vergelijkbare afstand.

Het doel van dit project is inzicht te krijgen in de kenmerken van de openbare ruimte die lichamelijke activiteit stimuleren dan wel beperken om hiermee tot specifieke adviezen voor bewegingsvriendelijk bouwen te komen. De vraagstellingen die hierbij centraal staan zijn: (1) Hoe wordt er in de openbare ruimte bewogen? (2) Wat is de beleving en waardering van deze ruimte? en (3) Wat zijn bevorderende
en belemmerende factoren voor bewegen in de openbare ruimte?

Het daadwerkelijke gebruik van de woonomgeving voor alledaagse activiteiten zal worden geïnventariseerd met behulp van GPS-tracking. Jongeren (13-17), volwassenen (30-50) en ouderen (60-80) worden gevraagd om gedurende zeven dagen een GPS-apparaat te dragen waarmee de onderzoekers kunnen nagaan welke routes en plekken zij in de buurt gebruiken. Voor het beantwoorden van de vraag waarom mensen een bepaald vervoermiddel kiezen en om inzicht te krijgen in de beleving en waardering van de eigen woonomgeving zullen diepte-interviews worden afgenomen en focusgroepsgesprekken worden georganiseerd.
Aan de hand van de resultaten uit dit onderzoek zullen, met behulp van een Delphi studie, richtlijnen worden ontwikkeld voor gemeenten die buurten beweegvriendelijk willen inrichten.

Samenvatting van de aanvraag

Investering in het verbeteren van de openbare ruimte kan een belangrijke stimulans betekenen voor de bewegingsvriendelijkheid van buurten. De vraag is echter op welke wijze deze investeringen het beste renderen. Uit het “De Gezonde Wijk”-onderzoek kwam naar voren dat er aanzienlijke verschillen zijn in het beweeggedrag van bewoners uit verschillende geselecteerde buurten, zeker als het gaat om het te voet of te fiets bezoeken van voorzieningen in de wijk. Bij vergelijkbare loopafstanden naar de boodschappenwinkel bleken sommige wijken veel meer “actief transport” te genereren dan andere wijken. Maar uit dit onderzoek kon niet achterhaald worden waarom mensen bepaalde routes naar dagelijkse bestemmingen kiezen, en of ze bestemmingen combineren. Verder was onduidelijk waarom sommige mensen de fiets namen en sommigen de auto naar vergelijkbare bestemmingen op vergelijkbare afstand. Het doel van dit project is inzicht te krijgen in de kenmerken van de openbare ruimte die lichamelijke activiteit stimuleren dan wel beperken om hiermee tot specifieke adviezen voor bewegingsvriendelijk bouwen te komen. De vraagstellingen die hierbij centraal staan zijn: (1) Hoe wordt er in de openbare ruimte bewogen? (2) Wat is de beleving en waardering van deze ruimte? en (3) Wat zijn bevorderende en belemmerende factoren voor bewegen in de openbare ruimte? Het daadwerkelijke gebruik van de woonomgeving voor alledaagse activiteiten zal worden geïnventariseerd met behulp van GPS-tracking. Jongeren, volwassenen en ouderen worden gevraagd om gedurende vijf dagen (twee weekenddagen en drie doordeweekse dagen) een apparaatje te dragen waarmee de onderzoekers kunnen nagaan welke routes en plekken zij in de buurt gebruiken. Voor het beantwoorden van de vraag waarom mensen een bepaald vervoermiddel kiezen en om inzicht te krijgen in de beleving en waardering van de eigen woonomgeving zullen diepte-interviews worden afgenomen en focusgroepgesprekken worden gevoerd. Aan de hand van de resultaten uit dit onderzoek zullen in samenwerking met betrokken partijen stedenbouwkundige richtlijnen worden ontwikkeld die gemeenten kunnen gebruiken bij het ruimtelijke ordening beleid.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
122500006
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2009
2011
Onderdeel van programma:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M.N.M. van Poppel
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc