Meer ruimte maken voor de stem van jongeren in de jeugdhulp met Mijn Pad en B-Ready!

Jongeren met complexe zorgbehoeften die uitstromen uit de residentiële jeugdzorg blijken als zij meerderjarig worden onvoldoende voorbereid te zijn op zelfstandigheid. Ook blijkt dat zij vaak onvoldoende gehoord worden in beslissingen die hun eigen leven en toekomst betreffen. Het ondersteunen van hun ontwikkeling naar zelfstandigheid vraagt van professionals en organisaties een omslag in denken en werken. Ervaringsdeskundigen kunnen hierin een belangrijke rol vervullen. Dit project heeft tot doel om ontwikkeling van autonomie en participatie van jongeren in de jeugdhulp te bevorderen, hen meer stem te geven in beslissingen betreffende hun leven en toekomst, en om hen beter voor te bereiden op zelfstandig leven in de maatschappij. Twee Academische Werkplaatsen werken samen en bouwen voort op eerder onderzoek waarin de stem van jongeren leidend is. In de Rotterdamse Academische Werkplaats Jeugd (ST-RAW) is gewerkt aan implementatie van de methodiek Mijn Pad die samen met jongeren en professionals in de jeugdhulp is ontwikkeld. De methodiek ondersteunt hun autonomieontwikkeling zodat zij gaan participeren in de maatschappij op een manier die bij hen past. Voor professionals is de training Ontdek Mijn Pad! ontwikkeld, en ervaringsdeskundige jongeren van ExpEx (Experienced Experts; https://www.expex.nl/) Rotterdam zijn hierbij als co-trainer ingezet. (Expex zijn getrainde jongeren die zelf ervaring hebben in de jeugdhulp. Zij zetten zich in als maatje van jongeren en/of adviseur van instellingen en overheden.) Deze jongeren raakten geïnspireerd door Mijn Pad en zien hierin een mogelijkheid voor een nieuwe werkvorm (Mijn ExpEx Pad) en een training waarmee zij de persoonlijke ontwikkeling van nieuwe ExpEx kunnen stimuleren, hen kunnen boeien en binden en een doorgroei perspectief kunnen bieden. In de Academische Werkplaats Risicojeugd is samen met acht jongeren de App B-ready! ontwikkeld. Deze jongeren zijn anderhalf jaar intensief gevolgd gedurende en na hun uitstroom uit een residentiële instelling. Opnieuw is gebleken dat het leven oppakken na een residentiële opname geen gemakkelijk proces is. Jongeren hebben vragen over wonen, leren en werken, maar ook behoefte aan een luisterend oor, iemand waarbij ze zonder verdere consequenties hun verhaal kwijt kunnen. Tegelijkertijd vinden ze het lastig deze vragen te stellen of hun verhalen te delen met een begeleider of hulpverlener, omdat ze bang zijn dat dit hun traject richting zelfstandigheid zal verlengen. Volgens een jongere ‘moet je van hun bewijzen dat je zelfstandig bent. Daarom ga ik hun niks vragen, want dan zit ik hier langer’. Samen met deze jongeren is de app B-Ready! ontwikkeld, die jongeren praktische handvatten en ondersteuning biedt tijdens en na de uitstroom uit een residentiële instelling. Daarnaast heeft de app een chatfunctie, zodat jongeren op een laagdrempelige manier advies of ondersteuning geboden kan worden. De doelstellingen van het nu voorgestelde project zijn: 1. Ontwikkeling van een nieuwe werkvorm, Mijn ExpEx Pad, en een bijbehorende training die de persoonlijke ontwikkeling van ervaringsdeskundige jongeren van ExpEx stimuleert. 2. Een volgende stap zetten in de doorontwikkeling van de App B-Ready! samen met jongeren die uitstromen uit een residentiële instelling, professionals die hen daarbij begeleiden en ervaringsdeskundige jongeren van ExpEx. 3. Twee academische werkplaatsen met elkaar verbinden en daarbij kennis delen, ons netwerk delen, van elkaar leren en elkaar versterken en aanvullen. In samenwerking met ervaringsdeskundige jongeren van ExpEx Rotterdam zal een nieuwe werkvorm, Mijn ExpEx Pad, worden ontwikkeld en een overdraagbare ExpEx training. Daarna worden ervaringsdeskundige jongeren in twee regio's getraind. De training wordt geëvalueerd, bijgesteld en geschikt gemaakt voor verdere verspreiding. Bij de verdere doorontwikkeling en implementatie van de App B-Ready! zal deze in twee residentiële instellingen in de praktijk worden gebracht en geëvalueerd met jongeren en professionals. De app zal vervolgens worden bijgesteld op basis van de evaluaties en klaar gemaakt voor verdere verspreiding. De twee Academische Werkplaatsen werken nauw samen en zullen hun kennis uitwisselen en elkaars netwerk delen. Na afloop zullen de ervaringen gezamenlijk geëvalueerd worden en zullen de resultaten gepresenteerd worden op een symposium en binnen de betrokken werkplaatsen jeugd.