Computer tailoring and tailoring on ethnic identity as strategies to improve dietary and physical activity behaviours among lower socio-economic groups
Projectomschrijving
Verslagen
Eindverslag
In dit project zijn twee versies van een voedings- en beweegadvies-op-maat voor vrouwen met een lage sociaal economische status met een Nederlandse, Turkse en Marokkaanse achtergrond ontwikkeld en geëvalueerd. Het advies-op-maat was gericht op het verhogen van de groente en fruit inname, het verlagen van de hoog-energetische snack inname en verhogen van lichamelijke activiteit. Beide versies van het advies-op-maat betroffen een schriftelijke versie, waarbij vrouwen schriftelijke vragenlijsten invulden en op-maat gemaakte adviesbrochures kregen thuisgestuurd. Een van de interventies richtte zich op het beïnvloeden van “traditionele” tailoring variabelen, zoals het verhogen van het bewustzijn van het eigen risico-gedrag, het vergroten van kennis, het beïnvloeden van attitude, versterken van eigen effectiviteitsverwachting, stellen van doelen, het plannen van acties en het evalueren van verandering. De andere interventie was daarnaast ook getailord op etnische identiteit. Dit hield in dat, afhankelijk van de mate van affiniteit met de eigen etnische achtergrond, de brochures meer of minder refereerden naar de oorspronkelijke culturele achtergrond en gebruiken. Deze afstemming op etnische identiteit werd zowel in de teksten, als in de vormgeving van de brochures doorgevoerd. In de vormgeving maakten we gebruik van kleuren, vormen en symbolen die doen denken aan de eigen culturele achtergrond.
De interventies werden geëvalueerd in een gerandomiseerde trial (RCT), waarin beide versies van de interventie werden vergeleken met een controle interventie die bestond uit algemene informatie over de vier gedragingen. Het streven was om 500 Nederlandse en 500 Turkse en Marokkaanse vrouwen met een lage opleiding deel te laten nemen aan het onderzoek. Het werven van deze grote aantallen vrouwen met een lage opleiding kostte veel tijd en er waren veel verschillende wervingsstrategieën nodig om in de richting van de benodigde deelnemers aantallen te komen.
Uiteindelijk zijn 921 deelnemers begonnen aan het onderzoek waarvan 497 Nederlandse en 424 Turkse en Marokkaanse vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 42 jaar (SD = 12 jaar, range 18 – 69 jaar). De deelnemers werden random toegewezen aan een van de drie studiegroepen (Traditionele(T)-Tailoring n = 323; Etnische Identiteit (EI)-Tailoring n = 311; Controlegroep n = 285). Deze vrouwen vulden op baseline een vragenlijst in, waarna ze binnen een maand persoonlijk advies over twee risicogedragingen kregen toegestuurd. De deelnemers in de controlegroep kreeg algemene informatie. Een maand later kregen ze een tweede vragenlijst toegestuurd, op basis waarvan ze feedback op verandering in de twee gedragingen kregen (de deelnemers in de controlegroep kregen algemene informatie). Drie maanden en negen maanden na ontvangst van de eerste twee brochures kregen deelnemers nogmaals een vragenlijst toegestuurd. In die vragenlijsten werd steeds groente, fruit, snacks en beweeggedrag nagevraagd.
Met behulp van repeated measures analyses is onderzocht of er verschillen waren tussen de twee interventiegroepen en de controlegroep op de verschillende meetmomenten. In de analyses werden deelnemers meegenomen die alle vragenlijsten hadden ingevuld (complete case analyses). De analyses werden uitgevoerd onder de totale deelnemersgroep, onder de risicogroepen (mensen die niet voldoen aan de aanbeveling voor een gedrag) en voor de Nederlandse en Turkse en Marokkaanse vrouwen apart.
In de totale studiepopulatie (n = 496) werd er een significant effect voor fruit inname gevonden. Deelnemers in de T-Tailoring interventie aten negen maanden na de interventie meer fruit dan deelnemers in de controlegroep. In de risicogroepen werd er een marginaal significant (p < 0.6) effect voor snackinname gevonden. Deelnemers EI-Tailoring groep aten minder snacks dan deelnemers in de controlegroep. In de analyses onder de Nederlandse vrouwen (n = 370) vonden we een significant effect voor fruitinname. De fruitinnam
Het doel van dit project is om twee versies van een advies-op-maat programma te ontwikkelen dat is gericht op het bevorderen van gezond eten en bewegen bij laag opgeleide vrouwen van Nederlandse, Turkse of Marokkaanse afkomst. De interventies zullen zich richten op het verhogen van de inname van groente en fruit, het verlagen van de inname van ongezonde snacks en het verhogen van de lichamelijke activiteit. In één van de versies van de interventie zal rekening worden gehouden met de etnische achtergrond van de vrouwen.
We hebben gekozen om een interventie te maken voor deze doelgroep omdat bekend is dat ongezonde eetgewoontes en gebrek aan lichamelijke activiteit veel voorkomen bij volwassen Nederlanders, maar nog meer bij mensen met een lage opleiding. Er zijn al wel programma’s die zich richten op deze doelgroep, maar die zijn vaak kleinschalig en kunnen maar weinig mensen bereiken. Wij willen een interventie ontwikkelen die wél veel mensen kan bereiken en maken daarbij gebruik van de techniek van gecomputeriseerd advies-op-maat. Deze techniek maakt het mogelijk om veel mensen te bereiken met informatie en advies dat is afgestemd op het gedrag, de situatie, de wensen en de behoeften van individuen. Uit eerder onderzoek blijk dat advies-op-maat effectief kan zijn in het bevorderen van gezond gedrag, ook bij mensen met een lage opleiding. Maar de bestaande programma’s zijn nooit speciaal ontwikkeld voor mensen met een lage opleiding. Als we dat wel doen zou zo’n programma nog effectiever kunnen zijn. Een anders aspect dat we mee willen nemen in dit project is dat de groep van lager opgeleiden niet een homogene groep is, maar dat er mensen met een verschillende etnische achtergrond in zitten. Dit betekent dat interventies aansprekend en relevant moeten zijn voor mensen met verschillende etnische achtergronden. Voor een deel wordt hier al rekening mee gehouden in het maken van advies-op-maat, maar dit kan misschien nog beter worden door in het advies-op-maat ook rekening te houden met culturele factoren en etnische identiteit. In dit project willen we testen of deze principes werken. We willen onderzoeken of een advies-op-maat gericht op het bevorderen van gezond eet- en beweeggedrag effectief is in het verbeteren van die gedragingen en of het afstemmen op etnische identiteit zorgt voor nog meer effect. We testen dit bij vrouwen met een lage opleiding en een Nederlandse, Turkse of Marokkaanse achtergrond.
In dit stadium van het project zijn de interventiematerialen bijna af en de voorbereidingen voor de evaluatiestudie zijn begonnen. De op maat gemaakte adviezen zullen verschijnen in een geprint formaat als ‘glossy’ brochures. De evaluatiestudie begint in Maart/April 2014.