Mobiele menu

Ouderen in het vizier - fase 2

Projectomschrijving

De gehandicaptensector biedt zorg en ondersteuning aan een toenemend aantal ouderen met verstandelijke beperkingen waarvan de fysieke en mentale kwetsbaarheid zich eerder en meer manifesteert dan bij ‘gewone’ ouderen (Evenhuis, 2014). Dit leidt in het werkveld tot nieuwe kennisbehoeften en vragen van professionals in de gehandicaptenzorg en het sociaal domein. In een eerste project ‘Ouderen in het vizier 1’ zijn ingrediënten voor een professionele leidraad ‘goede zorg en ondersteuning voor ouderen met verstandelijke beperkingen’ bij elkaar gebracht.

Ontwikkelen en implementeren

In het vervolgproject ‘Ouderen in het vizier 2’ wordt de leidraad ontwikkeld en geïmplementeerd bij tien zorgaanbieders in het werkveld. Om dit te realiseren, worden actieve leernetwerken ingericht waar leerervaringen worden opgehaald en gedeeld. Ter ondersteuning zijn implementatiecoaches beschikbaar. In een 'buitenring' kijken dertig organisaties/locaties mee. De website van het Kennisplein Gehandicaptensector, www.kennispleingehandicaptensector.nl, geeft een kijkje in dit proces.

Producten

Titel: Eindresultaten Leernetwerk
Auteur: Hilair Balsters
Link: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/oudere-clienten-gehandicaptenzorg
Titel: Afsluitende nieuwsbrief met totaaloverzicht eindresultaten
Auteur: Hilair Balsters
Link: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/oudere-clienten-gehandicaptenzorg
Titel: Leidraad ‘Oud en Gelukkig’
Auteur: Marjan Maaskant
Link: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/oudere-clienten-gehandicaptenzorg

Verslagen


Eindverslag

Aanleiding en Probleemstelling
Vanuit kwaliteitsperspectief zet de gehandicaptensector in op specifieke aandacht voor cliënten met een bijzondere zorg- en ondersteuningsvraag. Deze beweging is versterkt door de meerjarige kwaliteitsagenda (zie Kamerbrief Samen werken aan een betere gehandicaptenzorg van 1 juli 2016).
Een van die specifieke doelgroepen vormen ouderen met verstandelijke beperkingen; een populatie die groeit en waarbij op de domeinen gezondheid, gedrag en participatie sprake is van veelal meervoudige problematiek (Evenhuis, 2014).

Op verzoek van de programmacommissie Gewoon Bijzonder heeft het Kennisplein Gehandicaptensector in het project ‘Ouderen in het vizier’ fase 1 via een online onderzoek de bestaande kennisbronnen en kennisbehoeften geïnventariseerd bij zes verschillende geledingen: begeleiders, staf/hoger opgeleide professionals, management, onderzoekers, verwanten en beleidsadviseurs sociaal domein (Maaskant et al., 2016), https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/onderzoek/gewoon-bijzonde…. Diverse experts hebben in dit onderzoek meegedacht en daarmee de basis gelegd voor ‘Ouderen in het vizier fase 2’.

In dit vervolgproject ‘Ouderen in het vizier fase 2’ ontwikkelden we een online leidraad ‘Oud en gelukkig’ en implementeerden deze leidraad breed in het werkveld.

Plan van aanpak
In een blended aanpak en met actieve deelname en gedeeld eigenaarschap vanuit het werkveld zijn de volgende stappen gezet:
1. Ontwikkeling van de leidraad ‘Oud en gelukkig’: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/onderzoek/gewoon-bijzonde…
Een leidraad is een handreiking aan de praktijk, te gebruiken door directe zorgprofessionals voor het maken of aanscherpen van beleid en afspraken met andere professionals. De Leidraad ‘Oud en Gelukkig’ geeft een overzicht van kennisproducten die helpen bij het begeleiden van ouderen met verstandelijke beperkingen. De leidraad bevat 50 kennisproducten en is ontwikkeld in samenspraak met partijen in het werkveld. De leidraad is opgenomen in het doelgroepdossier ‘De ouder wordende cliënt’ op het Kennisplein Gehandicaptensector: http://www.kennispleingehandicaptensector.nl/gehandicaptenzorg/Gehandic… .

2. Implementatietraject ‘werken met de leidraad’.
In een actief leernetwerk is de leidraad ‘Oud en gelukkig’ door negen zorgaanbieders in de praktijk geïmplementeerd. Leerervaringen zijn opgehaald en gedeeld. In een zogenoemde ‘buitenring’ keken nog vijfentwintig organisaties/locaties mee. Ter ondersteuning aan de implementatie is gewerkt met implementatiecoaches. In het leernetwerk zijn praktische tips bij het succesvol implementeren van de leidraad opgesteld: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/onderzoek/gewoon-bijzonde…
Ook hebben deelnemende organisaties kennisproducten ontwikkeld die weer zijn opgenomen in de leidraad: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/nieuws/gewoon-bijzonder/o…

3. Gedurende het project is een (inter)actieve communicatiecampagne met on- en offline strategie uitgevoerd https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/onderzoek/gewoon-bijzonde…. Hiermee hebben we sectorbrede bekendheid met het project en de behaalde resultaten gerealiseerd.

Resultaat en borging
Aansluitend op deze activiteiten heeft ‘Ouderen in het vizier 2’ drie resultaten opgeleverd:
1. Beschikbaarheid van een met de praktijk ontwikkelde praktische leidraad ‘Oud en Gelukkig’ aansluitend op resultaten uit ‘Ouderen in het vizier 1’:
https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/onderzoek/gewoon-bijzonde…
2. Implementatie van de leidraad bij negen zorgaanbieders (binnenring) en actieve sectorbrede verspreiding van deze (leer)ervaring bij 25 organisaties/locaties (buitenring): https://www.ke

Samenvatting van de aanvraag

Voorstel Kennisplein Gehandicaptensector ‘Ouderen in het vizier fase 2’ Samenvatting Aanleiding en Probleemstelling Vanuit kwaliteitsperspectief zet de gehandicaptensector in op specifieke aandacht voor cliënten met bijzondere zorg- en ondersteuningsvraag. Deze beweging wordt versterkt door de meerjarige kwaliteitsagenda (zie Kamerbrief Samenwerken aan een betere gehandicaptenzorg d.d. 1 juli 2016). Een van die specifieke doelgroepen betreft ouderen met verstandelijke beperkingen, een populatie die groeit en waarbij op de domeinen gezondheid, gedrag en participatie sprake is van veelal meervoudige problematiek (Evenhuis, 2014). Op verzoek van de programmacommissie Gewoon Bijzonder heeft het Kennisplein Gehandicaptensector in het project ‘Ouderen in het vizier’ fase 1 via een online onderzoek de bestaande kennisbronnen en kennisbehoeften geïnventariseerd bij zes verschillende geledingen, namelijk: begeleiders, staf/hoger opgeleide professionals, management, onderzoekers, verwanten en beleidsadviseurs sociaal domein (Maaskant et al., 2016). Diverse experts hebben in dit onderzoek meegedacht en daarmee de basis gelegd voor ‘Ouderen in het vizier 2’. In dit vervolgproject ‘Ouderen in het vizier 2’ ontwikkelen we een leidraad ‘Werken met de ouder wordende cliënt’ en een kennisdossier en implementeren deze in het werkveld. Plan van aanpak In een blended aanpak en met actieve deelname en gedeeld eigenaarschap vanuit het werkveld gaan we aan de slag met: 1. Ontwikkeling van de leidraad ‘Ondersteunen van de ouder wordende cliënt’. Een leidraad is een handreiking aan de praktijk, te gebruiken door directe zorgprofessionals voor het maken of aanscherpen van beleid en afspraken met andere professionals. De leidraad wordt ontwikkeld in samenspraak met partijen in het werkveld. Zowel professionals, experts, verwanten als ervaringsdeskundigen zijn betrokken. Daarnaast vindt doorontwikkeling plaats van het online webdossier ‘De ouder wordend cliënt’ op het Kennisplein Gehandicaptensector. De schat van informatie uit het ontwikkelen van de werkplaats en het implementatietraject vindt zijn weg naar het geactualiseerd dossier op het Kennisplein Gehandicaptensector http://www.kennispleingehandicaptensector.nl/gehandicaptenzorg/Gehandic… . 2. Implementatietraject ‘werken met de leidraad’. In een actief leernetwerk wordt de leidraad door tien zorgaanbieders in de praktijk geïmplementeerd. Leerervaringen hiermee worden opgehaald en gedeeld. In een buitenring kijken dertig organisaties/locaties mee. Ter ondersteuning wordt gewerkt met implementatiecoaches. Belangrijk uitgangspunt bij de implementatie is het 70:20:10-principe (Charles Jennings): professionals leren voor 70% op de werkvloer (informeel leren), 20% door coaching en feedback en 10% door formele training. Een integrale aanpak waarbij het toepassen in de praktijk de focus is en wat bijdraagt aan de lerende organisatie. Bij de invulling van het leernetwerk zoeken we naar aansprekende en innovatieve werkvormen om dit proces te faciliteren. 3. Gedurende het project loopt een (inter)actieve communicatiecampagne, met on- en offline strategie. Elementen zijn: bijwonen bijeenkomsten, linken met relevante vakbladen, aanvullen ouderenportretten, verbinden met VGN campagne Nederland Onbeperkt http://www.nederlandonbeperkt.nu/ ; verbinding met curricula etc. Beoogd resultaat en borging Aansluitend op bovenstaande activiteiten kent ‘Ouderen in het vizier 2’ drie deelresultaten: 1) Beschikbaarheid van een met de praktijk ontwikkelde praktische leidraad ‘ondersteunen van de ouder wordende cliënt’ en een geactualiseerd online kennisdossier, aansluitend op resultaten uit ‘Ouderen in het vizier 1’. 2) Implementatie van de leidraad bij tien zorgaanbieders (binnenring) en actieve sectorbrede verspreiding van deze (leer)ervaring bij minimaal 30 organisaties/locaties (buitenring). 3) Sectorbrede bekendheid van activiteiten en producten. De professionele leidraad wordt uiteindelijk geborgd door inbedding in het landelijk kwaliteitskader. Dit betekent dat de leidraad van toepassing wordt in alle VGN-lidinstellingen die zorg verlenen aan ouderen met een verstandelijke beperking. Voor goede borging wordt ook contact gelegd met lectoren en betrokkenen bij curricula van het MBO. Hen brengen we het project ‘Ouderen in het vizier’ onder de aandacht. Met hen onderzoeken we hoe dit project zich verhoudt tot het bestaande competentieprofiel Ouderen en het basisprofiel, zoals bij de VGN ontwikkeld en hoe de resultaten kunnen worden ingebed in nieuwe en/of bestaande curricula (minoren en het keuzedeel ouderen met een beperking). Samenwerking en communicatie Uitvoering van het project vindt plaats op het Kennisplein Gehandicaptensector. In ‘Ouderen in het vizier 2’ is samenwerking en co-creatie het uitgangspunt in de aanpak. In alle deelactiviteiten werken we samen met stakeholders en partijen en bouwen we verder aan de netwerkaanpak.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
845003002
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2017
2019
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Drs. H.J.C.M. Balsters
Verantwoordelijke organisatie:
Vilans