Deelproject 1: Ophalen, bundelen en prioriteren van kennis voor ouderen; 'Ouderen in het vizier'

Aanleiding en Probleemstelling De gehandicaptensector biedt zorg en ondersteuning aan een toenemend aantal ouderen met verstandelijke beperkingen, waarvan de fysieke en mentale kwetsbaarheid zich eerder en meer manifesteert dan bij ‘gewone’ ouderen (Evenhuis, 2014). Dit leidt in het werkveld tot nieuwe kennisbehoefte en vragen van professionals in de gehandicaptenzorg en het sociaal domein. Die praktijkbehoefte spitst zich toe op twee gebieden: 1. In de gehandicaptensector is behoefte aan een ‘leidraad goede zorg en ondersteuning’ die de beschikbare kennis weegt en integreert. Daarbij is er een doorlopend verspreidingsvraagstuk: Hoe zorgen we ervoor dat de beschikbare kennis vertaald wordt en op de juiste plek terecht komt? 2. In het sociaal domein is een nieuwe vraag ontstaan naar kennis over ouder worden met een beperking. Hier gaat het ook om nieuwe kennisvragen, die nog niet systematisch in kaart zijn gebracht. We constateren dat bestaande kennis veelal gefragmenteerd en zeker niet overal en in de juiste vorm beschikbaar is. Ook is nog onvoldoende zicht op actuele kennisvragen. In dit eerste deelproject ‘Ouderen in het vizier’ ligt het accent op het ophalen, bundelen en wegen van bestaande kennis en het articuleren van actuele kennisvragen. Dit wordt op het Kennisplein systematisch bij elkaar gebracht en legt de basis voor de (door)ontwikkeling van een professionele leidraad in het tweede deelproject ouderen. Plan van aanpak en resultaat De aanpak van ‘Ouderen in het Vizier’ is gericht op het bij elkaar brengen van de juiste ingrediënten voor kennissynthese. De uitwerking kent vier stappen, met een palet aan resultaten: Stap 1 Richten en inrichten Organiseren van breed draagvlak en betrokkenheid bij het project van praktijk en beleid en actieve deelname stimuleren. Stap 2 Ophalen van vragen en kennis Invulling van een (interactief) kennisdossier en actief ophalen van kennis, behoefte en vragen uit praktijk en wetenschap via meerdere on- en offline instrumenten. Stap 3 Kennissynthese Synthese, die leidt tot effectieve matching van kennisvragen/leemtes met aanbod en input voor de vervolgfases van Gewoon Bijzonder. Invulling van de contouren van een professionele leidraad op basis van verzamelde kennis uit stap 2. Stap 4 Oogstbijeenkomst (optioneel) Oogstbijeenkomst, bedoeld om de opbrengsten te kunnen vertalen in prioriteiten voor de vervolgfases van Gewoon Bijzonder en als middel om ontstane dwarsverbanden tussen domeinen en tussen onderzoek en praktijk te beklinken. Beoogd resultaat en borging In de projectresultaten is een onderscheid te maken: Output (Producten) 1) (Ingrediënten voor) professionele leidraad ‘goede zorg en ondersteuning voor ouderen met verstandelijke beperkingen’ en vertaalslag daarvan voor de werkvloer in de WLZ. 2) Vraagarticulatie op problematiek, gerelateerd aan ouder worden met een beperking in het sociaal domein. Resultaat: 1) Ontwikkelagenda voor fase 2. 2) Methodiek voor het verzamelen, wegen en bundelen van kennis die bij volgende thema’s op het Kennisplein kan worden ingezet. 3) Professionals op de werkvloer hebben de problematiek van oudere cliënten in het vizier en delen hun kennis en kennisvragen (inzicht en beweging). 4) Versterking van het kennisnetwerk rond het thema ouderen met verstandelijke beperkingen. De professionele leidraad wordt uiteindelijk geborgd door inbedding in het landelijk kwaliteitskader. Samenwerking en communicatie Uitvoering van het project vindt plaats op het Kennisplein Gehandicaptensector. Ten aanzien van de doelgroep ‘de ouder wordende cliënt’ zijn reeds veel relevante netwerken in kaart gebracht en verbonden met het Kennisplein (zie bijlage). Er zal in ieder geval worden samengewerkt met de relevante beroepsgroepen/verenigingen (NVAVG, NGO, Verenso), koploperinstellingen, beroepsopleidingen (MBO, HBO). Netwerken in het onderwijs (lectoren, hoogleraren) zullen uitdrukkelijk worden betrokken bij het in kaart brengen van kennisbehoeften onder(aankomend) professionals. In het sociaal domein wordt verbinding gezocht met Movisie, als belangrijke bron van kennis. LFB/denktank wordt betrokken in het borgen van het cliëntperspectief, onder andere door samen te zoeken naar ervaringen met de ouder wordende cliënt in hun netwerk. In de communicatie wordt aangesloten bij de aanpak en het bereik dat het Kennisplein Gehandicaptensector reeds heeft opgebouwd. In het project wordt aanvullend hierop een content- en communicatiestrategie uitgewerkt, die leidt tot meer awareness en bereidheid in het werkveld om actief kennis aan te leveren en te delen over de ouder wordende cliënt. Op deze manier wordt gewerkt aan de bovenliggende ambitie binnen Gewoon Bijzonder om te komen tot een duurzame kennisinfrastructuur voor de sector.