Mobiele menu

Haalbaarheid en effectiviteit van financiële prikkels ter bevordering van lichamelijke activiteit als onderdeel van zelfmanagement bij diabetes- en hart- en vaatziektepatiënten

Projectomschrijving

Hoe kunnen mensen met diabetes en hart- en vaatziekten gestimuleerd worden om gezonder te gaan leven? In een Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) begeleiden hulpverleners patiënten bij meer bewegen en gezonder eten, vervolgens moeten patiënten dit gedrag zelfstandig voortzetten in hun dagelijks leven. Er werd onderzocht of het haalbaar is om een GLI structureel in te zetten in de zorg. Daarbij werd onderzocht wat de acceptatie door patiënten en zorgverleners is van de inzet van financiële prikkels. Het onderzoek heeft aangetoond dat het belangrijk is om aan te sluiten bij de voorkeuren van de doelgroep voor een financiële prikkel. Potentiële deelnemers aan een GLI prefereren een positieve prikkel boven een negatieve, hoewel een negatieve prikkel soms wel als acceptabel wordt gezien. De patiëntenpopulatie en mensen met een verhoogd risico op chronische aandoeningen verwachten een financiële prikkel te ontvangen van hun zorgverzekeraar. Mensen uit de algemene populatie hebben deze verwachting van hun werkgever. Zorgprofessionals, managers en beleidsmedewerkers prefereren ook een positieve prikkel. Ze zien een dergelijke prikkel als mogelijkheid om de participatie en therapietrouw van de GLI te bevorderen. Om succesvolle implementatie van de GLI te realiseren, moet er aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan en is een positieve houding van alle betrokkenen essentieel.

Verslagen


Eindverslag

Er is weinig bekend over de effectiviteit van financiële prikkels bij een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI), omdat er weinig goede studies zijn uitgevoerd. Voorkeuren van de doelgroep voor de financiële prikkel bepalen is belangrijk. Potentiele deelnemers prefereren een positieve prikkel boven een negatieve, hoewel een negatieve prikkel soms wel als acceptabel wordt gezien. Patiëntenpopulaties en mensen met een verhoogd risico op chronische aandoeningen verwachten een financiële prikkel te ontvangen van hun zorgverzekeraar. Mensen uit de algemene populatie hebben deze verwachting van hun werkgever. Zorgprofessionals, managers en beleidsmedewerkers prefereren ook een positieve prikkel. Ze zien een dergelijke prikkel als mogelijkheid om de participatie en therapietrouw van de GLI te bevorderen. Om succesvolle implementatie van de GLI te realiseren, moeten er aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan en is een positieve houding van alle betrokkenen essentieel.

Dit project betreft een onderzoek in de eerstelijnszorg waarin wordt nagegaan of en hoe mensen met diabetes en hartvaatziekten gestimuleerd kunnen worden om gezonder te gaan leven? Vanuit de eerstelijnszorg (huisarts en praktijkondersteuner) worden patiënten met deze (chronische) aandoeningen gestimuleerd om deel te nemen aan een GLI. In een Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) begeleiden hulpverleners (fysio's, dietisten en praktijkondersteuners) gedurende enige tijd patiënten bij meer bewegen en gezonder eten, vervolgens moeten patiënten dit gedrag zelfstandig voortzetten in hun dagelijks leven. Er wordt onderzocht of een financiële prikkel (een cadeaubon of i.d.) patiënten helpt om de GLI af te maken en zelfstandig het nieuwe gedrag ook vol te houden. Met vragenlijsten wordt nagegaan welke financiële prikkels worden gekozen in bepaalde situaties. De resultaten van deze ‘keuzes op papier’ bepalen de vorm en hoogte van de vergoedingen (de financiele prikkel) in het praktijkexperiment. Het praktijkexperiment wordt uitgevoerd bij Zorggroep Syntein samen met CZ Zorgverzekeraar, GGD Hart voor Brabant, Tranzo en RIVM. Twee groepen GLI deelnemers worden met elkaar vergeleken: 1 interventiegroep die onder bepaalde voorwaarden een financiele prikkel ontvangt en een vergelijkingsgroep van GLI deelnemers die niets ontvangen. Tijdens en na de GLI wordt gemeten hoe het gaat met patiënten uit de drie groepen en welke groep de beste resultaten laat zien (maken ze de GLI af en houden ze gezonder gedrag zelfstandig ook langer vol, ervaren gezondheid).

Samenvatting van de aanvraag

Het inzetten van financiële prikkels wordt gezien als een veelbelovende strategie om lichamelijke activiteit te bevorderen. Er is echter weinig bekend over de haalbaarheid en de effectiviteit van dergelijke maatregelen bij mensen met chronische aandoeningen. Tegelijkertijd wijst de praktijk duidelijk uit dat deze groep mensen financiële barrières ervaart bij het deelnemen aan beweegprogramma’s. Daarnaast zijn zorgverzekeraars op zoek naar manieren waarop zij kunnen bijdragen aan een betere deelnamebereidheid en therapietrouw van dergelijke programma’s. In deze studie wordt onderzocht wat de haalbaarheid, effectiviteit en kosteneffectiviteit is van financiële prikkels bij het stimuleren van lichamelijke activiteit. Het onderzoek is een samenwerking tussen zorgverleners, zorgverzekeraars en onderzoeksinstituten. Er zal gebruik worden gemaakt van een discrete keuze experiment om twee financiële prikkels te selecteren die vervolgens worden getest in een interventiestudie. In aanvulling hierop zal een kosteneffectiviteit analyse worden uitgevoerd en worden de mogelijkheden tot bredere implementatie van de interventie onderzocht. Samenwerking in dit consortium door wetenschappers/onderzoekers, professionals uit eerstelijnszorg en preventie en gezondheidsbevordering en zorgverzekeraars leidt tot ontwikkeling van een duurzaam netwerk preventie en zorg. Dit biedt nu en in de toekomst potentie om na te gaan hoe (nieuw) individueel preventief aanbod (zoals de GLI) kosten-effectief kan worden verbonden aan reeds bestaand collectief (beweeg) preventief aanbod. Daarbij kan de rol van financiële prikkels in het versterken van het bereik en de resultaten van een sluitende preventieketen worden meegenomen.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
525001006
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2013
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. L.A.M. van de Goor
Verantwoordelijke organisatie:
Universiteit van Tilburg