Mindfulness training versus treatment as usual in adults with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD).
Projectomschrijving
In dit onderzoek is gekeken of mindfulness een effectieve en doelmatige behandeling is voor volwassenen met ADHD. ADHD wordt meestal behandeld met medicatie en/of psychoeducatie. Maar dit helpt niet bij iedereen. Bij medicatie hebben mensen soms ook last van bijwerkingen. Bovendien wil niet iedereen medicatie gebruiken. Het zou dus mooi zijn als er alternatieve of aanvullende behandelingen komen voor ADHD. In dit onderzoek zijn de effecten en kosten van Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT) vergeleken met de standaardbehandeling.
Er is een sterkere vermindering van ADHD klachten gevonden bij deelnemers die MBCT hadden ontvangen dan bij deelnemers die alleen de gebruikelijke behandeling (TAU = Treatment As Usual) volgden. Dit verschil tussen beide behandelgroepen bleef aanwezig tot een half jaar na afloop van de MBCT. Meer deelnemers in de MBCT groep (31%) dan in de TAU groep (5%) lieten een verbetering zien van ADHD klachten. Bovendien verbeterden deelnemers in de MBCT groep meer in mindfulnessvaardigheden, zelfcompassie en positieve mentale gezondheid. Er is gevonden dat MBCT in de meeste analyses leidt tot hogere maatschappelijke kosten en betere effecten dan TAU alleen. Het verschil in effectiviteit is met name overtuigend wanneer een ziektespecifiek meetinstrument wordt gebruikt en minder bij gebruik van een algemeen meetinstrument. MBCT is kosteneffectief ten opzichte van de gebruikelijke zorg als de maatschappij bereid is om €21,963 per QALY of €389 per responder te betalen.
Producten
Auteur: Janssen, Lotte, Kan, Cornelis C., Carpentier, Pieter J., Sizoo, Bram, Hepark, Sevket, Grutters, Janneke, Donders, Rogier, Buitelaar, Jan K., Speckens, Anne E M
Magazine: BMC Psychiatry 2015 Sep 15:15:216
Link: https://doi.org/10.1186/s12888-015-0591-x
Auteur: Lotte Janssen, Janneke P. C. Grutters, Melanie P. J. Schellekens, Cornelis C. Kan, Pieter J. Carpentier, Bram Sizoo, Sevket Hepark, Jan K. Buitelaar & Anne E. M. Speckens
Magazine: Mindfulness. March 2019, Volume 10
Link: https://doi.org/10.1007/s12671-019-01133-7
Auteur: Geurts DEM, Schellekens MPJ, Janssen L, Speckens AEM.
Magazine: Journal of Attention Disorders 2021 Jul;25(9)
Link: https://doi.org/10.1177/1087054719896865
Auteur: Janssen, Lotte, de Vries, Alicia M., Hepark, Sevket, Speckens, Anne E. M.
Magazine: Journal of Attention Disorders 2020 Apr;24(6)
Link: https://doi.org/10.1177/1087054717727350
Auteur: Janssen L, Kan CC, Carpentier PJ, Sizoo B, Hepark S, Schellekens MPJ, Donders ART, Buitelaar JK, Speckens AEM.
Magazine: Psychological Medicine 2019 Jan;49(1)
Link: https://doi.org/10.1017/s0033291718000429
Auteur: Hepark, Sevket, Janssen, Lotte, de Vries, Alicia, Schoenberg, Poppy L. A., Donders, Rogier, Kan, Cornelis C., Speckens, Anne E. M.
Magazine: Journal of Attention Disorders 2019 Feb;23(4)
Link: https://doi.org/10.1177/1087054715613587
Auteur: Lotte Janssen
Auteur: Melanie Schellekens
Auteur: Lotte Janssen
Auteur: Lotte Janssen
Auteur: Anne Speckens
Auteur: Lotte Janssen
Auteur: Anne Speckens
Auteur: Lotte Janssen
Auteur: Anne Speckens
Auteur: Anne Speckens
Auteur: Anne Speckens
Auteur: Anne Speckens
Verslagen
Eindverslag
Samenvatting van de aanvraag
Samenvatting - DOEL Het onderzoeken van de (kosten)effectiviteit van mindfulness in aanvulling op de gebruikelijke zorg in volwassenen met ADHD. - HYPOTHESE Mindfulness zal resulteren in meer kwaliteit van leven, minder ADHD symptomen, een beter executief functioneren en minder medische en maatschappelijke kosten. - STUDIE OPZET Het onderzoek betreft een gerandomiseerd onderzoek waarin mindfulness toegevoegd aan de gebruikelijke zorg vergeleken zal worden met de gebruikelijke zorg. Voor en na de interventie zullen metingen plaatsvinden door geblindeerde interviewers. Na drie maanden zullen de mensen in de controleconditie alsnog mindfulness aangeboden krijgen. Follow-up metingen met zelf-invul vragenlijsten zullen plaats vinden drie en zes maanden na afloop van de training. - STUDIEPOPULATIE N=120 volwassenen met ADHD volgens de DSM-5 gebaseerd op een gestructureerd psychiatrisch interview die zich aangemeld hebben bij het Radboudumc in Nijmegen, Reinier van Arkel in 's Hertogenbosch en Dimence in Deventer. - INTERVENTIE Mindfulness Based Cognitieve Therapie voor ADHD (Zylowksa et al., 2008). - STANDAARD WAARMEE DE INTERVENTIE WORDT VERGELEKEN Gebruikelijke zorg, meestal bestaande uit psychostimulantia gecombineerd met psycho-educatie. - UITKOMSTMATEN Kwaliteit van leven (Outcome Questionnaire), geobserveerde en zelf-gerapporteerde ADHD symptomen (Conners Adult ADHD Scale), executief functioneren (Behavior Rating Inventory of Executive Function), mindfulness vaardigheden (Short Form of the Five Facet Mindfulness Questionnaire), zelf-compassie (Self-Compassion Scale), functioneren (Medical Outcomes Study 12-item Short-Form Health Survey) en medische en maatschappelijke kosten. - SAMPLESIZE BEREKENING De poweranalyse is gebaseerd op de verschillen tussen de mindfulness en controlegroep in kwaliteit van leven na afloop van de behandeling in onze eerdere pilotstudie (Schoenberg et al., 2013). Met een tweezijdige toets, een alfa van 0.05, een power van 80% en een ANCOVA met een geschatte correlatie tussen de voor- en nameting van 0.5, hebben we N=48 deelnemers per groep nodig. Rekening houdend met uitval, komen we dan op 120 te rekruteren patiënten. - KOSTENEFFECTIVITEITSANALYSE/BUDGETIMPACTANALYSE De te verwachten besparingen op medische en maatschappelijke kosten zijn respectievelijk €1,2 en €15,4 miljoen. - TIJDPAD De rekrutering van de deelnemers zal 1,5 jaar in beslag nemen. De interventie en follow-up zal daarna nog een jaar duren, waarna nog 6 maanden resteert voor de analyse en verslaglegging. Summary - OBJECTIVE To examine the (cost)effectiveness of mindfulness versus treatment as usual (TAU) in adults with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). - HYPOTHESIS Mindfulness training will result in a better quality of life, less ADHD symptoms, a better executive functioning and lower health care and societal costs. - STUDY DESIGN Randomised trial comparing mindfulness in addition to TAU with TAU alone. Baseline and end of treatment assessments will be done by blinded assessors. After 3 months, patients allocated to the TAU condition will be offered mindfulness as well. At 3 and 6 months after completion of the training, follow-up assessments will take place by self-report questionnaires. - STUDY POPULATION N=120 adults with ADHD according to the DSM-5 using a structured psychiatric interview, referred to Radboudumc in Nijmegen, Reinier van Arkel in 's Hertogenbosch and Dimence in Deventer. - INTERVENTION Mindful Based Cognitive Therapy for ADHD (Zylowska et al., 2008). - STANDARD INTERVENTION TO BE COMPARED TO Treatment as usual, usually consisting of psychostimulants and psycho-education. - OUTCOME MEASURES Quality of life (Outcome Questionnaire), investigator and self-rated ADHD symptoms (Conners Adult ADHD Scale), executive functioning (Behavior Rating Inventory of Executive Function), mindfulness skills (Short Form of the Five Facet Mindfulness Questionnaire), self-compassion (Self-Compassion Scale), functioning (Medical Outcomes Study 12-item Short-Form Health Survey) and health care and societal costs. - SAMPLE SIZE CALCULATION We have based the power calculation on the differences in post-treatment quality of life between the mindfulness and TAU groups in our own controlled study (Schoenberg et al. 2013). Using a two-sided test with an alpha of 0.05, a power of 80% and analyzing the data using ANCOVA estimating the correlation between pre- and post measurements to be 0.5, we would need N=48 per condition. Taking account of loss to follow-up we intend to recruit 120 patients. - COST-EFFECTIVENESS ANALYSIS/ BUDGET IMPACT ANALYSIS Annual health care and societal cost savings are expected to be €1,2 million and €15,4 million, respectively. - TIME SCHEDULE Recruitment of patients will take 1,5 years. Intervention and follow-up another year, which will leave 6 months for data analysis and reporting.