Cognitive Behavioural Therapy focussing on Social Activation in Patients with Recent Onset Schizophrenia.
Projectomschrijving
Veel mensen met een psychotische stoornis ervaren problemen in het waarnemen, het denken en functioneren. Behandeling voor psychose bestaat doorgaans onder meer uit medicatie gericht op psychotische symptomen. Echter voor de z.g. ‘negatieve symptomen’ van psychose (zoals verminderde sociale interesse en motivatie) bestaat nog onvoldoende effectieve behandeling. Er zijn aanwijzingen dat negatieve verwachtingen rond sociaal contact en gebrek aan zelfvertrouwen een belangrijke rol kunnen spelen bij deze symptomen. In deze studie willen we de effectiviteit van een nieuwe behandeling onderzoeken gebaseerd op ‘Cognitieve Gedragstherapie’. Het betreft een kortdurende gestructureerde behandeling die zich specifiek richt op het verminderen van negatieve verwachtingen bij jongeren met een recent ontstane psychose. Wij verwachten dat deze behandeling zal leiden tot een toename van (positieve verwachtingen over) sociale activiteit, zelfvertrouwen en bevordering van herstel.
Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase
Verslagen
Eindverslag
Effect standaard behandeling niet overtroffen door cognitieve gedragstherapie
Sociaal terugtrek gedrag bij psychotische patiënten hindert in forse mate sociaal herstel. Sociaal terugtrek gedrag zou veroorzaakt kunnen worden door gebrek aan zelfvertrouwen en onjuiste negatieve gedachten over het eigen functioneren. We hebben onderzocht of kortdurende groepsgewijze en individuele cognitieve gedragstherapie, bij patiënten die recent voor het eerst een psychose kregen, helpt om sociaal terugtrek gedrag en kwaliteit van leven te verbeteren. Uit ons onderzoek blijkt dat deze therapie niet effectiever is dan voldoende intensieve standaard behandeling van jonge patiënten met een recent ontstane psychotisch stoornis. We vermoeden dat dit komt doordat in de standaard behandeling al veel aandacht is voor het verbeteren van sociale integratie en het verbeteren van functioneren in opleiding en werk, door bijvoorbeeld Individual Placement and Support. Wel verbeterden patiënten met cognitieve gedragstherapie wat sneller, maar na een half jaar was er geen verschil tussen de patiënten die cognitieve gedragstherapie kregen en patiënten die de standaardbehandeling ontvingen.
Een psychose is een psychische aandoening die gepaard gaat met symptomen als hallucinaties (bv het horen van stemmen) en wanen (zoals het idee achtervolgd te worden). Minder bekend is dat mensen met een psychose ook vaak last hebben van zogenaamde 'negatieve symptomen'. Deze symptomen zijn onder meer een gebrek aan energie, minder plezier beleven en zich terugtrekken uit sociaal contact. Met name dit laatste kan leiden tot beperkingen in het sociale en maatschappelijk functioneren. Uit recent onderzoek is gebleken dat bij bovenstaande symptomen negatieve verwachtingen over sociaal contact, over eigen vaardigheden en toekomstperspectief een belangrijke rol kunnen spelen. In deze studie onderzoeken wij een psychologische interventie die zich richt op het tegengaan van sociaal terugtrek gedrag bij jonge mensen met een recent ontstane psychose. De behandeling is gebaseerd op de principes van cognitieve gedragstherapie. In de behandeling proberen wij negatieve verwachtingen rond sociaal functioneren aan te pakken. Deelnemers worden gemotiveerd om sociale doelen te stellen en obstakels naar deze doelen te identificeren en aan te pakken. Een deel van de behandeling vindt plaats in een groep, waardoor deelnemers in staat worden gesteld te profiteren van elkaars ervaringen en steun.