Het effect van Werk als beste Zorg op duurzame arbeidsparticipatie en gezondheid van uitkeringsgerechtigden met psychische problemen

Psychische problemen of beperkingen kunnen een belemmering zijn voor het verkrijgen en behouden van betaald werk. Mensen met psychische problemen kunnen last hebben van stigma, waardoor werkgevers minder geneigd zijn om mensen met psychische problemen aan te nemen. Daarnaast kunnen aanpassingen in het werk nodig zijn om het werk te kunnen blijven uitvoeren. Een passende baan is belangrijk voor mensen met psychische problematiek die willen participeren in de maatschappij. Werk kan ook bijdragen aan herstel van psychische problemen. Begeleiding van uitkeringsgerechtigden met psychische problematiek vraagt een multidisciplinaire aanpak, met expertise op het gebied van de arbeidsmarkt, geestelijke gezondheidszorg (GGZ), en dienstverlening voor werkzoekenden. Het is van belang dat de aanpak niet alleen gericht is op cliënten, maar ook op werkgevers. Door het voeren van gesprekken en begeleiding op de werkvloer kunnen vooroordelen van werkgevers en collega’s worden weggenomen. In de Drechtsteden is er sinds oktober 2017 een interdisciplinaire samenwerking van de Sociale Dienst Drechtsteden, het UWV en Randstad (samen Baanbrekend Drechtsteden) met de GGZ organisatie Yulius. Cliënten met langdurige psychische problemen of beperkingen die in behandeling zijn voor hun klachten bij Yulius en gemotiveerd zijn om te werken, komen in aanmerking voor Werk als beste Zorg. Bij Werk als beste Zorg staat actieve matching van cliënt en werkgever centraal, waarbij er wekelijks interdisciplinair overleg is om ervoor te zorgen dat de werk- en zorg-gerelateerde activiteiten in onderlinge samenhang worden ingezet. De betrokken partijen hebben behoefte aan een beter inzicht in de kwaliteit van de implementatie van Werk als beste Zorg en de effectiviteit van deze aanpak. Dit onderzoeksvoorstel betreft de evaluatie van Werk als beste Zorg om inzicht te krijgen in de effecten van een integrale aanpak gericht op snelle plaatsing en begeleiding op het werk bij mensen met psychische problemen. De interventie Werk als beste Zorg wordt met 2 aanpakken vergeleken, namelijk 1) een reguliere aanpak, waarbij cliënten met een verminderd arbeidsvermogen door psychische problematiek worden begeleid door een adviseur bemiddeling van de Sociale Dienst Drechtsteden die deel uitmaakt van Baanbrekend, en 2) een IPS aanpak waarbij cliënten met een ernstige psychiatrische aandoening naar werk begeleid door een IPS-trajectbegeleider die deel uitmaakt van een GGZ behandelteam. Individual Placement and Support (IPS) is een bewezen effectieve methodiek om mensen met psychische problematiek te begeleiden naar betaald werk, maar deze aanpak kan worden verbeterd door een sterke verbinding met de arbeidsmarkt. De hypothese is dat Werk als beste Zorg een toegevoegde waarde heeft ten opzichte van de reguliere aanpak en de IPS aanpak voor wat betreft het bevorderen van duurzame arbeidsparticipatie en het verbeteren van de psychische gezondheid van cliënten met psychische problematiek, omdat bij Werk als beste Zorg een sterke verbinding met de arbeidsmarkt wordt gecombineerd met een integrale dienstverlening door professionals Zorg en Werk & Inkomen. Het doel is om inzicht te krijgen in de toegevoegde waarde van Werk als beste Zorg in het bevorderen van duurzame arbeidsparticipatie en verbetering van de gezondheid bij cliënten met langdurige psychische problematiek. Middels een natuurlijk experiment wordt het effect van Werk als beste Zorg op duurzame arbeidsparticipatie en gezondheid geëvalueerd. De studiepopulatie bestaat uit 100 cliënten die deelnemen aan Werk als beste Zorg, 200 cliënten die deelnemen aan de reguliere aanpak en 50 cliënten die een IPS-traject volgen. Met het onderzoek wordt kennis verkregen over de implementatievoorwaarden van Werk als beste Zorg voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en psychische problemen. Inzicht wordt verkregen in de bevorderende en belemmerende factoren voor het implementeren van Werk als beste Zorg. Inzicht in de kwaliteit van de implementatie wordt verkregen door het ontwikkelen en toepassen van een Werk als beste Zorg modelgetrouwheidsschaal. Ten slotte geeft een maatschappelijke kosten en baten analyse inzicht in de kosten en baten van Werk als beste Zorg vanuit het perspectief van verschillende stakeholders. De kennis die wordt opgedaan tijdens het implementeren en uitvoeren van Werk als beste Zorg wordt gedeeld met verschillende stakeholders, zoals de gemeentelijke Sociale Dienst, het UWV, GGZ organisaties, werkgevers en de doelgroep werkzoekenden met psychische problematiek. In een handleiding voor gemeenten wordt de methodiek van Werk als beste Zorg voor uitkeringsgerechtigden met psychische problematiek beschreven. Daarnaast wordt met behulp van twee YouTube filmpjes en een folder met infographics een ruime verspreiding van de opgedane kennis en ervaring onder professionals en de doelgroep bevorderd.