Participatie in het groen van Arnhem en Nijmegen: Samenwerken aan groen voor gezondheid (PARTIGAN)Participatory Greening in Arnhem and Nijmegen
Projectomschrijving
Participeren in het groen kan de gezondheid bevorderen. Inwoners met een lage SES hebben het meeste baat bij een toegang tot groen (zoals tuinen, parken en straatgroen) vooral als ze hier actief gebruik van maken.
Doel
PARTIGAN onderzocht hoe kwetsbare buurten in Arnhem en Nijmegen zo kunnen vergroenen dat het aansluit bij de behoeften en wensen van inwoners om daarmee gezondheidsachterstanden terug te dringen. Het doel was het effect te meten op gezondheid en welzijn van de vergroening van een aantal pilotgebieden die participatief werden aangelegd.
Aanpak
Van september 2018 tot april 2023 onderzocht PARTIGAN de waarde en betekenis van participatie in het groen in kwetsbare buurten van Arnhem en Nijmegen. Het ging daarbij om het actief gebruik van groen en de waardering van al dan niet participatief aangelegde parken, groen in de woonomgeving en de ervaringen van groene inwonerinitiatieven zoals moestuinen.
Werkwijze
In meerdere wijken werd het gebruik en de waardering van geselecteerde kleine parken in kwetsbare buurten gevolgd via directe observatie (met de SOPARC methode), interviews met projectleiders en beleidsmakers en korte foto-interviews en informele gesprekken met inwoners. Elf groene inwonerinitiatieven (buurttuinen, moestuinen, stadslandbouw, buurtvergroening; 6 in Nijmegen en 5 in Arnhem) werden intensief betrokken in het onderzoek en gevolgd via gezamenlijke bijeenkomsten, directe contacten, diepte interviews en vragenlijstonderzoek. In twee buurten waar herinrichting en vergroening plaatsvond, werden het ontwikkelproces, de participatie en de resultaten geëvalueerd via vragenlijsten die in direct contact van deur-tot-deur werden ingevuld. Specifieke vragenlijsten werden ontwikkeld om dimensies van welzijn gerelateerd aan groeninitiatieven te meten.
Samenwerkingspartners
Het PARTIGAN-consortium werd gevormd door kennisinstellingen (WUR, VU, RU), gemeenten (Arnhem en Nijmegen), groenbeheerders (Staatsbosbeheer, NVTL, VHG), het groene en sociale maatschappelijke middenveld (IVN, Pharos) en groene burgerinitiatieven. Ook werkt het consortium samen met diverse andere consortia van Maak Ruimte Voor Gezondheid.
Resultaten
Participatie in het groen blijkt van betekenis voor betrokkenheid van buurtbewoners, voor meer naar buiten, meer bewegen, meer kennis van gezond eten en minder stress, meer sociale verbinding en welzijn maar ook voor biodiversiteit en klimaatadaptatie. Belangrijke aandachtspunten zijn de structurele financiering en borging, het bereiken van sommige groepen en gedeeld eigenaarschap. Bij parkontwikkeling kan participatie van bewoners leiden tot een park dat beter afgestemd is op de behoefte in de wijk, en tevens tot kortere lijnen en meer vertrouwen in samenwerking met de gemeente. Groene inwonerinitiatieven in Arnhem en Nijmegen bleken van grote waarde voor de deelnemers voor hun welzijn, sociale netwerk, het leren van nieuwe vaardigheden, vergroten van zelfvertrouwen en maatschappelijke betrokkenheid. De gemeente ziet de waarde van deze initiatieven voor een gezonde leefomgeving en wil deze waar mogelijk ondersteunen.
Het belangrijkste eindproduct van het project is het adviesrapport ‘De meerwaarde van groene buurtinitiatieven’ en het stevig opgebouwde netwerk van groene buurtinitiatieven en het consortium.
Handreiking: De meerwaarde van groene buurtinitiatieven
Producten van ZonMw
- Bekijk het verslag van de leernetwerkbijeenkomst op 3 juli 2019. Bekijk hier alle verslagen van de leernetwerkbijeenkomsten van Maak ruimte voor gezondheid.
- Filmpje bij deze bijeenkomst
Vervolg
- Bekijk hier de resultaten (kennisagenda) van PARTIGAN 1.
- Het project PARTIGAN leidde tot vervolg in een living lab gezonde leefomgeving in de Nijmeegse wijk Lindenholt.
Producten
You tube filmpjes
- PARTIGAN - Participatory Greening of Arnhem and Nijmegen - YouTube
- Biodiversiteit en verbinding met de natuur - YouTube
- Maak ruimte voor gezondheid – leernetwerkbijeenkomst 3 juli 2019 (uitgebreide versie) - YouTube
- Eindpublicatie: PARTIGAN publicatie – De meerwaarde van groene buurtinitiatieven
- Methodologie & eerste resultaten: Healthy urban neighborhoods
- Kennisbundeling Groen en Gezondheid PARTIGAN RIVM
- Presentatie van onderzoeksbevindingen op de slotbijeenkomst
- Fotocollage - Perceptie van groene burgerinitiatieven in Arnhem en Nijmegen
Online publicatie
Posters, presentaties, studentverslagen en nieuwsbrieven vind je op de WUR projectwebsite, hier enkele voorbeelden:
- Infographic - Beter groen in de Geitenkamp volgens bewoners
- Samenvatting klimaatkwetsbaarheid in Arnhem en Nijmegen
- Poster Groen in de Geitenkamp - motivaties en bezochte plekken
- Presentatie PARTIGAN groene initiatieven bijeenkomst 11 maart 2021
Producten
Auteur: Vaandrager, L. & Derkzen, M.
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Derkzen, M.
Link: https://internationalpeopleplantsymposium.org/
Auteur: Sanne Bom
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Lieke Verlind en Arianne Aanstoot
Auteur: Arianne Aanstoot
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Derkzen, M. et al.
Auteur: Yentl te Riele
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Marthe Derksen
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Derkzen et al.
Auteur: Derkzen M., et al.
Auteur: Derkzen et al.
Auteur: Vaandrager et al.
Auteur: Berber Bergstra
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Derkzen, M. et al.
Auteur: Derkzen M., et al.
Auteur: Derkzen, M., et al.
Auteur: Yentl te Riele
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Otter, M.
Auteur: Derkzen, M. et al.
Auteur: M.L. Derkzen1,a, S. Bom1, J. Hassink2, E.H. Hense3, F. Komossa4 and L. Vaandrager1
Magazine: Acta Orthopaedica
Link: https://www.actahort.org/books/1330/1330_34.htm
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
Empirical evidence is mounting that having nature nearby and contact with nature positively affect health and well-being. People living in a green neighbourhood are healthier and have a higher (healthy) life expectancy. Especially citizens with a low SES and with a poor health seem to benefit from good access to green spaces. Studies have shown that socioeconomic health disparities are smaller in green neighbourhoods than in less green ones. A challenge is that more vulnerable citizens generally have less access to green environments, that the quality of their green environment is often low and that they are generally less engaged in green activities than others. The overall aim of the project is to investigate how greening the living environment can stimulate contact with and use of the urban green infrastructure (UGI), by especially more vulnerable citizens, and in that way improve their health and well-being and at the same time reduce socioeconomic health disparities. We developed a research agenda (see Annex 2 and Annex 3) based on a literature review, as well as on the challenges identified by the stakeholders in our consortium, including citizens with a low socioeconomic status (SES). Six overarching research questions were formulated: (1) Which type of green space and/or other natural element is able to contribute most to the health and wellbeing of citizens with low SES/living in (otherwise) deprived neighbourhoods? (2) How may this optimal type of green space be realised, at locations where it is likely to be the most effective? (3) How to take care that this green space, once realized, is used to its full extent, especially by citizens with low SES? (4) Does the (increased) use of the urban green infrastructure (esp. thanks to the new elements) have the intended positive health and well-being effects, especially for citizens with low SES? (5) How important is the involvement of citizens in the different phases of the process (planning, development, realization of green interventions, programming of related activities) for the success of that phase? (6) How does the involvement of a citizen in (a part of) the process affect the health and well-being of that citizen? Answering these questions will lead to a more optimal design and better use of UGI. This is important as socioeconomic health differences are large and difficult to tackle, and urban space is scarce and expensive. The project will be executed by a consortium of renowned research organisations (Wageningen University, Vrije Universiteit Amsterdam, Radboud University), the cities of Arnhem and Nijmegen, nature, landscape and societal organisations, citizens with low SES and green citizen initiatives. Within the consortium, there is expertise in the fields of nature-health interactions, participation of citizens with low SES, landscape architecture, health promotion, diversity and participatory action research. The project will be carried out in Arnhem en Nijmegen, two cities that are already working on citizen participation and on incorporating the green environment in health and environmental policies. They are interested in learning from each other. Activities are organised in 5 work packages: WP1) Assess use and appreciation of parks in Arnhem and Nijmegen that have been established in vulnerable neighbourhoods and their value for citizens with low SES. Parks are selected which differ in the level of participation of citizens in their development. WP2) Sharing and analyzing experiences of citizen initiatives in Arnhem and Nijmegen on greening their neighbourhood and their interaction with local authorities, and monitor their success. Initiatives are selected that are eager to involve (more) citizens with low SES and to learn from others. The initiatives differ in their approach to involve citizens with low SES, in type of green activities and type of initiator. WP3) Redesigning and greening of neighbourhoods. Both cities are reconstructing and greening streets in vulnerable neighbourhoods in which insights from WP1 and WP2 will be integrated as much as possible. Health and wellbeing outcomes of the citizens will be monitored. WP4) Cooperation with three other Space for Health consortia that (partly) focus on greening. Experiences with respect to participation and use of U will be exchanged. WP5) Knowledge transfer and implementation. Besides several scientific and practice oriented publications, a learning network of green citizen initiatives, a learning network of citizens with low SES participating in green activities and yearly meetings of these networks with municipalities and local partners will be set up. Social workers will be trained to include green activities in their work, and lessons will be shared with provincial and national programs and networks like G6 cities, “Leefbaarheidsalliantie” and “GezondIn”. Municipalities will be assisted in using the results and embedding them in their environmental vision.