Barrières bij de implementatie van screenen op angst en depressie in de verloskundigen praktijk: een kwalitatief en kwantitatief onderzoek

Het PROMISES-onderzoek is een gerandomiseerde trial welke het effect van cognitieve gedragstherapie voor angst- en depressieklachten tijdens de zwangerschap op kindontwikkeling onderzoekt. Helaas gaat de inclusie trager dan vooraf werd geschat. Het is voor toekomstig onderzoek en voor de implementatie van screen-treat strategieën bij zwangere vrouwen met psychische klachten belangrijk de achtergronden hiervan te kennen. Dit nonresponsonderzoek stelt zich ten doel deze achtergronden te identificeren en te kwantificeren. De inclusie in PROMISES hangt af van 2 factoren: 1. het aantal screeningen en 2. de proportie van screen-positieve vrouwen die deel willen nemen aan de trial. De proportie vrouwen die screenpositief is blijkt nagenoeg constant en bedraagt 13% in de eerste lijn en 22% in de tweede- en derdelijns verloskunde. De eerste factor, het aantal screeningen is kwantitatief de belangrijkste omdat dit aantal door de grote ‘catchment population’ nog sterk verhoogd kan worden. Op basis van onze ervaring is de tweede factor, de respons onder screenpositieve vrouwen (~30%) , behalve kwantitatief (inclusie) van ondergeschikt belang ook minder goed beïnvloedbaar dan de respons op de screening. Het voorliggende nonrespons-onderzoek zal zich daarom richten op de vraag hoe het komt dat er in de eerste-, tweede en derdelijns verloskunde zo weinig gescreend wordt op angst en depressie en hoe dat verbeterd kan worden. In alle praktijken gebeurt de screening in het kader van het PROMISES onderzoek. De geschatte respons op de screening (5-50%) is op dit moment erg verschillend tussen de praktijken en gemiddeld laag. Dit nonresponsonderzoek beoogt de volgende vragen te beantwoorden: 1. Wat is/zijn de reden(en) van het geconstateerde verschil in respons op de screeningen voor het PROMISES-onderzoek tussen de verschillende deelnemende verloskunde praktijken? 2. Welke redenen zijn de belangrijkste? 3. Is het mogelijk om op deze reden(en)raktijkspecifiek te interveniëren in de verloskundigenpraktijken zo de respons te verhogen? Zo ja, welke responspercentages zijn haalbaar? 4. Zijn eventuele barrières verschillend tussen de 1e, 2e en 3e lijn? 5. Zijn eventuele barrières verschillend tussen een onderzoekssetting en een implementatie in de dagelijkse praktijk? De uitvoering van het onderzoek omvat 3 fases: (a) Kwalitatief interview: drie verloskundigenpraktijken met een lage respons en drie praktijken met een hoge respons met gebruikmaking van een topic lijst. (b) Op basis hiervan en in overleg met o.a. de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) zullen we een online vragenlijst (max 10 – 15 items) vaststellen die we bij alle PROMISES praktijken (N ~ 120) af gaan nemen; dit deel is kwantitatief (frequenties). Indien de praktijk niet binnen twee weken reageert, zullen we de praktijk telefonisch benaderen de vragenlijst in te vullen. Indien een praktijk niet in staat is de online vragenlijst in te vullen zal deze per post toegestuurd worden. (c) Op basis van (a) en (b) een proefscreening in een representatieve steekproef van 60 (50% i.v.m. haalbaarheid) 1e, 2e en 3e lijns praktijken. Deze screening bestaat uit het afnemen van de vragenlijsten EPDS (depressie) en STAI (angst) zoals dat nu ook al gebeurt en de counseling bij screenpositieven zal eveneens conform de huidige praktijk in PROMISES gebeuren door medewerkers van het verloskundig consortium. Analyse Praktijken in de steekproef zullen verzocht worden om voor de proefscreening precies bij te houden hoeveel nieuwe zwangere vrouwen zij zien in het eerste trimester (de ‘eligble’ groep), en hoeveel zij hiervan een vragenlijst afnemen/meegeven. Aan de hand van het aantal teruggestuurde lijsten kunnen wij het responspercentage berekenen. We zullen per praktijk het percentage voorafgaand aan de proefscreening (t0) vergelijken met het percentage na de proefscreening (t1). Het percentage respons voorafgaand aan de proefscreening (t0 meting) zullen wij berekenen door het daadwerkelijke aantal nieuwe inschrijvingen over het afgelopen jaar bij elke aan de proefscreening deelnemende praktijk op te vragen. De verschillen tussen de respons op t0 en t1 zullen gestratificeerd naar echelon worden geanalyseerd. De resultaten van het onderzoek zullen gepubliceerd worden in de voor het "veld" relevante media. In dit onderzoek wordt behalve met de KNOV ook samengewerkt met de Verloskunde Academie te Rotterdam en het Academisch Medisch Centrum, Amsterdam.